wrzeć

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

wrzeć (język polski)[edytuj]

woda wrze (1.1)
wymowa:
IPA[vʒɛʨ̑], AS[vžeć]
?/i
znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) fiz. gotować się, bulgotać od gorąca
(1.2) książk. przen. burzyć się, niepokoić się

czasownik

(2.1) przest. napierać, przeć, cisnąć[1]
(2.2) przest. rwać się do kogoś, dyszeć gniewem, ostrzyć zęby[1]
odmiana:
(1) wrze|ć koniugacja XI, wyjątki: czas teraźniejszy 1 os. lp. wrę; 3 os. lp. wre a. wrze, imiesłów przym. wrący a. wrzący, zob. uwagi
(2) wrze|ć koniugacja XI, wyjątki: czas teraźniejszy 1 os. lp. wrę, czas przeszły: warł, warli
przykłady:
(1.1) Poparzyłem się wrzącą zupą.
(1.2) Tłum zgromadzony na wiecu wrze i rzuca kamieniami w okna budynków rządowych.
(2.2) Byłoby przyszło do krwi, tak już na siebie warli.
składnia:
(2.1) wrzeć + B.
(2.2) wrzeć na + B.
kolokacje:
synonimy:
(1.1) kipieć
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1) war, wywar, odwar, wrzątek, wrzenie, zawrzeć
(2) przywrzeć
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1) prasł. врѣти
(2) prasł. врти
uwagi:
(1) odmiana w czasie teraźniejszym pod wpływem (2.1)
(2) występuje tylko w złożeniach
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „wrzeć” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VII: T-Y, Warszawa 1900–1927, s. 730.