ziemniak

ziemniak (język polski)

wymowa:: ^ⓘ, IPA: [ˈʑɛ̃mʲɲak], AS: [źẽmʹńak], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

(1.1) bot. Solanum tuberosum L.^[1], roślina z rodziny psiankowatych, o jadalnych bulwach; zob. też ziemniak w Wikipedii

(1.2) spoż. warzywo z bulwy ziemniaka (1.1)

(1.3) kulin. potrawa z ziemniaków (1.2)

odmiana:

(1.1-3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	ziemniak	ziemniaki
dopełniacz	ziemniaka	ziemniaków
celownik	ziemniakowi	ziemniakom
biernik	ziemniak / pot. ziemniaka	ziemniaki
narzędnik	ziemniakiem	ziemniakami
miejscownik	ziemniaku	ziemniakach
wołacz	ziemniaku	ziemniaki

przykłady:: (1.1) Na kilku hektarach pola rosną ziemniaki.; (1.2) Karina obiera ziemniaki, a Jan leży i ogląda telewizję.; (1.2) Kup ziemniaki do zupy.; (1.3) Na obiad zjadłem kotlet schabowy z ziemniakami i kapustą kiszoną.

składnia:

kolokacje:: (1.2) obierać ziemniaki; (1.3) ziemniaki w mundurkach

synonimy:

(1.1) psianka ziemniak, kartofel

(1.2) kartofel

daw. bałaban^[2], bulba^[2], gajda^[2], gajdak^[2], grul^[2], harcak^[2], jabłko^[2], knul^[2], pątak^[2], perka^[2], ziemiak^[2], jabłko ziemne^[2]

określenia gwarowe: reg. pozn. pyra; reg. białost. bulwa; gw. lwow. bulba, barabola; gw. (Śląsk Cieszyński) ziymniok, ziymiok, gw. (Górny Śląsk) zimniok; inne: bamber^[3], bandz^[3], brambor^[3], bula^[3], bulba^[3], bundz^[3], psianka^[4], pszonka^[4], daw. kartofla^[2]

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:: (1.2) daw. bliźnica^[2], funtówka^[2], glinka^[2], grabówka^[2], marmurek^[2], modrak^[2], oczko^[2], persak^[2]

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ziemia ż, ziemniaczanka ż, Ziemianka ż, ziemianka ż

zdrobn. ziemniaczek m

przym. ziemniaczany, ziemny

związki frazeologiczne:

etymologia:: pol. ziemny + -ak, por. st.pol. jabłko ziemne, będące kalką z niem. Erdapfel (< niem. Erde + Apfel → ziemia + jabłko)^[5]^[6]

uwagi:: zob. też ziemniak w Wikicytatach

tłumaczenia:

amharski: (1.1) ድንች
angielski: (1.1) potato; (1.2) potato
arabski: (1.1) بطاطا ż; (1.2) بطاطس m
baskijski: (1.1) patata, lursagar; (1.2) patata, lursagar
białoruski: (1.1) бульба ż
bośniacki: (1.1) krompir m, krumpir m; (1.2) krompir m, krumpir m; (1.3) krompir m
bułgarski: (1.1) картоф m
chorwacki: (1.1) krumpir m; (1.2) krumpir m
czeski: (1.1) brambor; (1.2) brambor
dolnołużycki: (1.2) kulka ż, knydel m
duński: (1.1) kartoffel w; (1.2) kartoffel w
esperanto: (1.1) terpomo, terpomujo; (1.2) terpomo
fiński: (1.1) peruna; (1.2) peruna
francuski: (1.1) pomme de terre; (1.2) pomme de terre
grenlandzki: (1.1) naatsiiaq
hausa: (1.1) dankali
hebrajski: (1.2) תפוד (tapud)
hindi: (1.2) आलू m
hiszpański: (1.1) patata ż; (1.2) patata ż
interlingua: (1.1) patata; (1.2) patata
islandzki: (1.1) jarðepli n, kartafla ż; (1.2) jarðepli n, kartafla ż
japoński: (1.1) ジャガイモ (jagaimo); (1.2) ジャガイモ (jagaimo); (1.3) ジャガイモ (jagaimo)
jidysz: (1.1) בולבע ż (bulbe); (1.2) בולבע ż (bulbe); (1.3) בולבע ż (bulbe)
kaszubski: (1.1) bùlwa ż; (1.2) bùlwa ż
keczua: (1.2) papa
koreański: (1.1) 감자 (kamja)
litewski: (1.1) bulvė ż; (1.2) bulvė ż
łaciński: (1.1) patata
łotewski: (1.1) kartupelis m
macedoński: (1.1) компир m; (1.2) компир m
niderlandzki: (1.1) aardappel m; (1.2) aardappel m
niemiecki: (1.1) Kartoffel ż, austr. Erdapfel m; (1.2) Kartoffel ż, austr. Erdapfel m
norweski (bokmål): (1.1) potet m/ż; (1.2) potet m/ż
nowogrecki: (1.1) πατατιά ż, πατάτα ż; (1.2) πατάτα ż, γεώμηλο n
polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
(1.2)
rosyjski: (1.1) картошка ż, картофель m; (1.2) картофелина ż, картошка ż, картофель m
serbski: (1.1) кромпир m; (1.2) кромпир m
slovio: (1.1) zemak (земак); (1.2) zemak (земак)
słowacki: (1.1) zemiak m; (1.2) zemiak m
słoweński: (1.2) krompir m, brnica ż, čompa ż, debeli bob m
suahili: (1.1) kiazi; (1.2) kiazi
szkocki: (1.2) tattie
szwedzki: (1.1) potatis w; (1.2) potatis w
tagalski: (1.1) patatas
tetum: (1.1) fehuk-ropa; (1.2) fehuk-ropa
tuvalu: (1.2) pateta
ukraiński: (1.1) картопля ż; (1.2) картоплина ż, картопля ż
uzbecki: (1.1) kartoshka
węgierski: (1.1) burgonya; (1.2) burgonya
wilamowski: (1.1) arpuł m, ārpuł m, aorpuł m, adypuł; (1.2) arpuł m, ārpuł m, aorpuł m, adypuł
włoski: (1.1) patata ż; (1.2) patata ż

źródła:

↑ Hasło „Solanum tuberosum” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 124.
1 2 3 4 5 6 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 125.
1 2 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 126.
↑ Hasło „ziemniak” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
↑ Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 800.

[Solanum_tuberosum-1] Hasło „Solanum tuberosum” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.

[Tomczak124-2] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 124.

[Tomczak125-3] 1 2 3 4 5 6 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 125.

[Tomczak126-4] 1 2 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 126.

[5] Hasło „ziemniak” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.

[6] Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 800.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]