cisnąć: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzup.
Linia 3: Linia 3:
{{wymowa}} {{IPA3|ˈʨ̑isnɔ̃ɲʨ̑}}, {{AS3|ć'''i'''snõńć}}, {{objaśnienie wymowy|ZM|NAZAL|AS-Ą}} {{audio|Pl-cisnąć.ogg}}
{{wymowa}} {{IPA3|ˈʨ̑isnɔ̃ɲʨ̑}}, {{AS3|ć'''i'''snõńć}}, {{objaśnienie wymowy|ZM|NAZAL|AS-Ą}} {{audio|Pl-cisnąć.ogg}}
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''czasownik przechodni''
''czasownik przechodni dokonany'' ({{ndk}} [[ciskać]])
: (1.1) {{dokonany od|ciskać}}
: (1.1) {{zob|ciskać}}
''czasownik przechodni niedokonany'' ({{dk}} ''brak'')
: (1.2) [[ściskać]], [[wywierać]] [[nacisk]]
: (1.3) ''o ubraniu'' [[uwierać]], [[pić]]
: (2.1) [[ściskać]], [[wywierać]] [[nacisk]]
: (2.2) ''o ubraniu:'' [[uwierać]], [[pić]]
''czasownik zwrotny''
: (2.1) {{dokonany od|ciskać się}}
''czasownik zwrotny dokonany '''cisnąć się''''' ({{ndk}} [[ciskać się]])
: (3.1) {{zob|ciskać się}}
: (2.2) [[przebywać]] [[w]] [[ciasny]]m [[tłum]]ie
''czasownik zwrotny niedokonany '''cisnąć się''''' ({{ndk}} ''brak'')
: (2.3) ''o myślach, słowach'' [[mimowolnie]] [[nasuwać]] [[się]]
: (4.1) [[przebywać]] [[w]] [[ciasny]]m [[tłum]]ie
: (4.2) ''o myślach, słowach:'' [[mimowolnie]] [[nasuwać się]]
{{odmiana}}
{{odmiana}}
: (1.1) {{zob|[[ciskać]]}}
: (1.1) {{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=tak
| koniugacja=Va
| zrobię=cisnę
| zrobi=ciśnie
| zrobią=cisną
| zrobiłem=cisnąłem
| zrobił=cisnął
| zrobiła=cisnęła
| zrobili=cisnęli
| zrobiono=ciśnięto
| zrób=ciśnij
| zrobiwszy=cisnąwszy
| zrobiony=ciśnięty, {{rzad}} ciśniony<ref name=doro>{{DoroszewskiOnline|hasło=cisnąć}}</ref>
| zrobiona=ciśnięta, {{rzad}} ciśniona
| zrobione=ciśnięte, {{rzad}} ciśnione
| zrobieni=ciśnięci, {{rzad}} ciśnieni
| zrobione=ciśnięte, {{rzad}} ciśnione
| zrobienie2=[[ciśnięcie]], [[nieciśnięcie]] / [[ciśnienie]], [[nieciśnienie]]<ref name=k1900>{{Karłowicz1900|hasło=ciśnienie|tom=I.: A-G|strony=340}}</ref>
}}
: (2.1-2) {{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=nie
| koniugacja=Va
| robię=cisnę
| robi=ciśnie
| robią=cisną
| robiłem=cisnąłem
| robił=cisnął
| robiła=cisnęła
| robili=cisnęli
| robiono=ciśnięto
| rób=ciśnij
| robiąc=cisnąc
| robiony=ciśnięty, {{rzad}} ciśniony<ref name=doro/>
| robiona=ciśnięta, {{rzad}} ciśniona
| robione=ciśnięte, {{rzad}} ciśnione
| robieni=ciśnięci, {{rzad}} ciśnieni
| robione=ciśnięte, {{rzad}} ciśnione
| robienie2=[[ciśnięcie]], [[nieciśnięcie]] / [[ciśnienie]], [[nieciśnienie]]<ref name=k1900/>
}}
: (3.1) {{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=tak
| się=się
| koniugacja=Va
| zrobić=cisnąć
| zrobię=cisnę
| zrobi=ciśnie
| zrobią=cisną
| zrobiłem=cisnąłem
| zrobił=cisnął
| zrobiła=cisnęła
| zrobili=cisnęli
| zrobiono=ciśnięto
| zrób=ciśnij
| zrobiwszy=cisnąwszy
| zrobiony=
| zrobieni=
| zrobienie2=[[ciśnięcie]] się, [[nieciśnięcie]] się / [[ciśnienie]] się, [[nieciśnienie]] się<ref name=k1900/>
}}
: (4.1-2) {{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=nie
| się=się
| koniugacja=Va
| robić=cisnąć
| robię=cisnę
| robi=ciśnie
| robią=cisną
| robiłem=cisnąłem
| robił=cisnął
| robiła=cisnęła
| robili=cisnęli
| robiono=ciśnięto
| rób=ciśnij
| robiąc=cisnąc
| robiony=
| robieni=
| robienie2=[[ciśnięcie]] się, [[nieciśnięcie]] się / [[ciśnienie]] się, [[nieciśnienie]] się<ref name=k1900/>
}}
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.3) ''[[musieć|Musiałam]] [[przytyć]] [[para|parę]] [[kilogram]]ów, [[bo]] [[ten|te]] [[stary|stare]] [[dżinsy]] [[ja|mnie]] [[trochę]] [[cisnąć|cisną]].''
: (1.1) ''[[ospały|Ospały]] [[woźnica]] [[unieść|uniósł]] [[wielki|wielką]] [[kłoda|kłodę]] [[drzewo|drzewa]] [[i]] [[cisnąć|cisnął]] [[ona|nią]] [[w]] [[motocykl]] […]'' <ref>Tadeusz Dołęga-Mostowicz: ''[[:s:Prokurator Alicja Horn/31|Prokurator Alicja Horn]], rozdz. 31.''</ref>
: (2.2) ''[[przez|Przez]] [[ten|te]] [[remont]]y [[tor]]ów [[codziennie]] [[rano]] [[musieć|musimy]] [[cisnąć|się cisnąć]] [[w]] [[pociąg]]u.''
: (1.1) ''[[mieć|Miałem]] [[już]] [[cisnąć]] [[przekleństwo|przekleństwem]], [[ale]] [[w porę]] [[ugryźć się w język|ugryzłem się w język]].''
: (2.3) ''[[już|Już]] [[ja|mi]] [[cisnąć|się cisnęło]] [[na]] [[język]] [[co]] [[o]] [[on|nim]] [[myślę]], [[ale]] [[powstrzymać się|powstrzymałem się]]''
: (2.2) ''[[musieć|Musiałam]] [[przytyć]] [[para|parę]] [[kilogram]]ów, [[bo]] [[ten|te]] [[stary|stare]] [[dżinsy]] [[ja|mnie]] [[trochę]] [[cisnąć|cisną]].''
: (2.2) ''[[ależ|Ależ]] [[ja|mnie]] [[cisnąć|ciśnie]] [[w]] [[szyja|szyję]] [[ten]] [[golf]].''
: (4.1) ''[[przez|Przez]] [[ten|te]] [[remont]]y [[tor]]ów [[codziennie]] [[rano]] [[musieć|musimy]] '''[[cisnąć się|się cisnąć]]''' [[w]] [[pociąg]]u.''
: (4.2) ''[[już|Już]] [[ja|mi]] '''[[cisnąć się|się cisnęło]]''' [[na]] [[język]] [[co]] [[o]] [[on|nim]] [[myśleć|myślę]], [[ale]] [[powstrzymać się|powstrzymałem się]]''
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
Linia 22: Linia 104:
{{antonimy}}
{{antonimy}}
{{pokrewne}}
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[wyciskarka]] {{f}}
: {{rzecz}} [[wyciskarka]] {{f}}, [[ciśnięcie]] {{n}}, [[ciśnienie]] {{n}}
: {{czas}} [[naciskać]]
: {{czas}} [[naciskać]] {{ndk}}
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{etymologia}}
Linia 29: Linia 111:
{{tłumaczenia}}
{{tłumaczenia}}
: (1.1) {{zobtłum aspekt|ciskać}}
: (1.1) {{zobtłum aspekt|ciskać}}
: (3.1) {{zobtłum aspekt|ciskać się}}
* hiszpański: (2.1) [[oprimir]], [[presionar]]; (2.2) [[apretar]]
{{źródła}}
{{źródła}}
<references/>

Wersja z 20:30, 8 gru 2012

cisnąć (język polski)

wymowa:
IPA[ˈʨ̑isnɔ̃ɲʨ̑], ASisnõńć], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.asynch. ą  ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. ciskać)

(1.1) zob. ciskać

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

(2.1) ściskać, wywierać nacisk
(2.2) o ubraniu: uwierać, pić

czasownik zwrotny dokonany cisnąć się (ndk. ciskać się)

(3.1) zob. ciskać się

czasownik zwrotny niedokonany cisnąć się (ndk. brak)

(4.1) przebywać w ciasnym tłumie
(4.2) o myślach, słowach: mimowolnie nasuwać się
odmiana:
(1.1) koniugacja Va
(2.1-2) koniugacja Va
(3.1) koniugacja Va
(4.1-2) koniugacja Va
przykłady:
(1.1) Ospały woźnica uniósł wielką kłodę drzewa i cisnął nią w motocykl […] [3]
(1.1) Miałem już cisnąć przekleństwem, ale w porę ugryzłem się w język.
(2.2) Musiałam przytyć parę kilogramów, bo te stare dżinsy mnie trochę cisną.
(2.2) Ależ mnie ciśnie w szyję ten golf.
(4.1) Przez te remonty torów codziennie rano musimy się cisnąć w pociągu.
(4.2) Już mi się cisnęło na język co o nim myślę, ale powstrzymałem się
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. wyciskarka ż, ciśnięcie n, ciśnienie n
czas. naciskać ndk.
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: ciskać
(3.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: ciskać się
źródła:
  1. 1,0 1,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „cisnąć” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „ciśnienie” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927, s. 340.
  3. Tadeusz Dołęga-Mostowicz: Prokurator Alicja Horn, rozdz. 31.