żyto

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

żyto (język polski)[edytuj]

żyto (1.1)
żyto (1.2)
wymowa:
?/i, IPA[ˈʒɨtɔ], ASyto]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) bot. roln. Secale[1] L., zbożowa roślina jednoroczna, dwuletnia lub wieloletnia z rodziny wiechlinowatych; zob. też żyto w Wikipedii
(1.2) spoż. roln. ziarno żyta (1.1)
(1.3) pot. wódka żytnia
(1.4) uczn. ładna dziewczyna[2]

czasownik, forma fleksyjna

(2.1) forma bezosobowa czasu przeszłego (bezosobnik) od: żyć[3]
odmiana:
(1.1-4)
(2.1) zob. żyć
przykłady:
(1.1) Ziemia jest tu na ogół piaszczysta i kamienista, zdatna pod uprawę tylko kartofli, żyta, owsa i lnu[4].
składnia:
kolokacje:
(1.1) kłosy żyta • łan / pole / zagon żyta • uprawiać żyto • pszenżyto
(1.2) tona / worek żyta • skup / eksport / import żyta • zemleć żyto
(1.3) pić żyto • kieliszek / butelka żyta
synonimy:
(1.1) reg. śl. reż
(1.2) reg. śl. reż
(1.3) żytniówka
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) zboże
(1.2) ziarno
(1.3) wódka
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. żytniówka ż, żytnisko n
zdrobn. żytko n
przym. żytni
związki frazeologiczne:
czuć wilka w życiedziura w worze, gość w komorze, piasek w mące, woda w łące, kąkol w życie, złość w habicie — rzeczy niecnepóki żyta – póki bytawozić żyto na Zawiśle[5]
etymologia:
pol. żyć[6]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Secale” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. Jolanta Ignatowicz-Skowrońska, Motywy roślinne w slangu młodzieżowym i żargonie przestępczym, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 239.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „W średniowieczu żyto w ciemnocie...” w: Poradnia językowa PWN.
  4. Czesław Miłosz, Dolina Issy, 1955, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  5. Jan Miodek, Póki żyta – póki byta, w: Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie, Wrocław 1987.
  6. Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 809.