pięć

pięć (język polski)

pięć (1.1) sów

pięć (1.2)

wymowa:

IPA: [pʲjɛ̇̃ɲʨ̑], AS: [pʹi ̯ė̃ńć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• asynch. ę • i → j  ​

homofon: piędź

znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) mat. liczba 5

(1.2) mat. cyfra 5

(1.3) pot. jedna z ocen w czterostopniowej i sześciostopniowej szkolnej skali ocen, ocena bardzo dobra

odmiana:

(1.1) pię|ć, ~ciu, ~ciu, ~ć, ~cioma, ~ciu, ~ć; (zob. Uwagi)

przykłady:

(1.1) W teleturnieju udział brało pięciu panów i pięć pań.

(1.2) Pięćdziesiąt jest zapisywane jako pięć-zero.

(1.3) Dostałem dziś w szkole pięć ze sprawdzianu z matmy.

składnia:

(1.1) pięć + D. albo pięciu +D.

kolokacje:

synonimy:

(1.1) zapis arabski 5, zapis rzymski V

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. piątka ż, piątek m, pięciornik m, piątak m, piona ż, piąteczek mrz

przym. piątkowy

licz. piąty, pięcioro

przedr. pięcio-

wykrz. piona

związki frazeologiczne:

brak piątej klepki • mieć swoje pięć minut • mówić piąte przez dziesiąte • ni w pięć, ni w dziewięć • piąte koło u wozu • słuchać piąte przez dziesiąte • za pięć dwunasta • zamawiacz pięciu piw • znać jak swoje pięć palców

etymologia:

(1.1) protoindoeuropejski *pénkʷe • por. pali pañca, sanskr. पञ्च

uwagi:

(1) odmiana: dla rzeczowników rodzaju męskoosobowego forma mianownika przyjmuje postać dopełniacza („pięciu”; por. przykład)

tłumaczenia:

(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: 5

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: piątka

źródła: