kontrolować

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

kontrolować (język polski)[edytuj]

sędzia kontroluje (1.1) buty zawodników
wymowa:
?/i IPA[ˌkɔ̃ntrɔˈlɔvaʨ̑], AS[kõntrolovać], zjawiska fonetyczne: nazal.akc. pob.
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) sprawdzać, czy coś działa tak, jak powinno, czy jest takie, jak powinno być[1]
(1.2) sprawiać, że coś przebiega tak, jak chcemy[1]
(1.3) rządzić czymś, mieć nad czymś władzę[1]
odmiana:
(1.1-3) koniugacja IV
przykłady:
(1.2) Żeglugę morską kontrolowały niemal w całości wielkie spółki okrętowe[2].
składnia:
kolokacje:
(1.1) kontrolować bilety / dokumenty • kontrolować trzeźwość
(1.2) kontrolować emocje • kontrolować sytuację
(1.3) kontrolować terytorium
synonimy:
(1.1) sprawdzać, weryfikować, nadzorować, monitorować
(1.2) panować
(1.3) panować, dominować, władać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kontrola ż, kontrolka ż, kontroler m, kontrolerka ż, kontrolowanie n, skontrolowanie n
czas. skontrolować dk.
przym. kontrolny, kontrolerski
przysł. kontrolnie
związki frazeologiczne:
etymologia:
franc. contrôler[1] + pol. -ować
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „kontrolować” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  2. Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871-1918, 1994, Narodowy Korpus Języka Polskiego.