Aneks:Język nowogrecki - przysłówki odprzymiotnikowe

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Przysłówki odprzymiotnikowe[edytuj]

Forma przysłówków odprzymiotnikowych (jak też pochodzących od imiesłowów biernych strony czynnej) nie jest podana na odrębnych stronach Wikisłownika, a gdy pojawia się w tekstach, jest podlinkowana do odpowiedniego przymiotnika.

Przysłówki odprzymiotnikowe mogą kończyć się na:

1. lub (większość)
2. -ως lub -ώς.

1. Przysłówki typu 1 mają zawsze końcówkę lub , czyli mają formę mianownika / biernika liczby mnogiej rodzaju nijakiego przymiotnika, od którego pochodzą (zob.deklinacja przymiotników).

- od przymiotników kończących się na -ος, -η, -ο lub na -ός, -ή, -ό: όρθιοςόρθια; καλόςκαλά
- od przymiotników kończących się na -ύς, -ιά, -ύ: μακρύςμακριά
- od przymiotników kończących się na -ης, -α, -ικο: ζηλιάρηςζηλιάρικα
Większość przysłówków tego typu może też przybierać końcówkę typu 2 (-ως lub -ώς), ale w aktualnym języku greckim unika się tego, gdyż końcówka typu 2 jest uważana za archaiczną.

2. Przysłówki typu 2 mają zawsze końcówkę -ως, -ώς lub -έως i pochodzą od:

- przymiotników kończących się na -ης, -ης, -ες lub -ής, -ής, -ές: ακριβήςακριβώς; (*UWAGA: akcent w tych przysłówkach utrzymuje się na tej samej sylabie, na której znajduje się on w przymiotniku rodzaju męskiego.)
- imiesłowów biernych kończących się na -ων, -ουσα, -ον / -ών, -ώσα, -ών / ών, -ούσα, -ούν: επείγωνεπειγόντως, αποχρώναποχρώντως
- przymiotników kończących się na -ύς, -εία, -ύ (przysłówek kończy się na -έως): ευθύςευθέως.

UWAGA:

A) Istnieje kilka przysłówków, które zwyczajowo używa się z końcówką typu 2:

- αδιάκριτος → αδιακρίτως
- αεροπορικός → αεροπορικώς
- ατμοπλοϊκός → ατμοπλοϊκώς
- αυτοπρόσωπος → αυτοπροσώπως
- επανειλημμένος → επανειλημμένως
- επόμενος → επομένως
- ιδιόχειρος → ιδιοχείρως
- ίδιος → ιδίως
- κακός → κακώς
- κύριος → κυρίως
- μερικός → μερικώς
- ολόγραφος → ολογράφως
- πιθανός → πιθανώς
- προηγούμενος → προηγουμένως.

B) Kilka przysłówków zmienia znaczenie wraz z końcówką:

- ακριβώςdokładnie // ακριβάdrogo
- αμέσωςnatychmiast // άμεσαbezpośrednio
- απλώςpo prostu, jedynie // απλάw sposób prosty
- εκτάκτωςnadzwyczajnie // έκτακταwspaniale
- ευχαρίστωςchętnie, z przyjemnością // ευχάρισταprzyjemnie
- τελείωςcałkowicie // τέλειαdoskonale

Stopniowanie przysłówków odprzymiotnikowych[edytuj]

Stopień wyższy i najwyższy przysłówków tworzy się podobnie jak w przypadku przymiotników, od których pochodzą.