Wikisłownikarz:Peter Bowman/ze strony Ksymila

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
 Kopia wyselekcjonowanych fragmentów strony użytkownika User:Ksymil, zachowanych przed usunięciem z nadzieją, że zawarte tutaj informacje okażą się przydatne dla edytorów chcących wgłębić się bądź podjąć pracę w jakimkolwiek z wymienionych niżej języków.

Hasła wzorcowe[edytuj]

Czemu należy w wolnych chwilach zaradzić[edytuj]

Przydatne linki wikisłownikowe[edytuj]

Ogólne[edytuj]

Jidyszowe[edytuj]

Zasoby internetowe[edytuj]

Jidysz[edytuj]

Hebrajski i aramejski[edytuj]

Niemiecki i słowiańskie[edytuj]

Osmański[edytuj]

Arabski i perski[edytuj]

System fonetyczny standardowego jidysz[edytuj]

Wokalizm (elementy zgłoskotwórcze)[edytuj]

  • ɪ – ɛ – a – ɔ – ʊ
  • ə (ɜ) – ɐ
  • ɛɪ̯ – aɛ̯ – ɔə̯ (ɔɜ̯)
  • n̩ – l̩ (ɫ̩)
  • 〈ech〉 = [əx] ~ [ɐx]

Źródła: Głosownia w MAF, Fonologia, Kleine, Weinreich, Katz, Nagrania

Konsonantyzm[edytuj]

  • p b – t d – tʲ dʲ – k ɡ – (ʔ)
  • f v – s z – sʲ zʲ – ʃ ʒ – x ɣ (χ ʁ) – h
  • t͡s d͡z – t͡ʃ d͡ʒ
  • m – n – nʲ – ŋ
  • l (ɫ) – ʎ – j – ʀ (r) (ɾ)
  • ŋk ŋɡ – kŋ̩ ɡŋ̩[2] – pm̩ bm̩
  • 〈gt〉 = [kt] – 〈kd〉 = [ɡd] &c

Źródła: Głosownia w MAF, Fonologia, Kleine, Weinreich, Katz, Nagrania

Akcent[edytuj]

  • ˈ (akcent główny) – ˌ (akcent poboczny) – ‿ (zestrój akcentowy)

Ortografia „nieregularna”[edytuj]

Note however that some speakers have come to use ‘spelling pronunciations’ based on the conventional orthography ([oyf] etc.)[3].

  • ־עלע [-ələ] ~ [-ɐlə] (dim. II)
  • ־עלעך [-ələx] ~ [-ɐlɐx] (dim. II plur.)
  • זיך [zɪx] (akcentowane) ~ [zəx] ~ [zɐx] (nieakcentowane) ‘się’

Źródła: Katz, Sitarz, Niborski & Vaisbrot, Lötzsch, Рохкинд & Шкляр, Сандлер

Źródła[edytuj]

Głosownia jidysz w MAF || Fonologia jidysz || A. Kleine, Standard Yiddish || U. Weinreich, College Yiddish || D. Katz, Grammar of the Yiddish language || M. Sitarz, Jidysz. Podręcznik nauki języka dla początkujących || Y. Niborski, B. Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français || R. Lötzsch, Jiddisches Wörterbuch || С. Рохкинд, Г. Шкляр, Еврейско-русский словарь || С. А. Сандлер, Идиш. Учебник для русскоговорящих (Идиш-русский словарь) || Nagrania opowiadań i fragmentów prozy klasyków literatury jidysz (czytane przez kobiety).

Przypisy

  1. ↑ Słownik autorstwa Raphaela A. Finkla, nad którym pracuje on od okołu dwudziestu lat, obejmujący obecnie mniej więcej 20.000 haseł; istnieje wyłącznie w wersji elektronicznej (jako plik ASCII) udostępnianej poprzez stronę internetową (korespondencja z 12 stycznia 2014 roku).
  2. ↑ Być może dotyczy to także pozycji po [x] (tzn. 〈chn〉 = [xŋ̩]), ale nie sposób znaleźć informacji na temat wymowy standardowej. — Por.: Salomo A. Birnbaum, Grammatik der jiddischen Sprache, Hamburg 1988 (1918): 21/§15: „Nach ch […] wird das n als ŋ […] ausgesprochen: […] שטעכען štechŋ […].”
    Wymowa [xŋ̩] nie jest jednak typologicznie czy artykulacyjnie konieczna, por. niem. lecken [ˈlɛkŋ̩], sagen [ˈzɑːgŋ̩], ale: machen [ˈmaxn̩] (Słownik wymowy niemieckiej, Warszawa 1974).
  3. ↑ Dovid Katz, Grammar of the Yiddish language, London 1987: 28.
    To chyba jednak nie do końca niedawna „wymowa ortograficzna”, skoro już S. Birnbaum (Grammatik der jiddischen Sprache, Hamburg 1988 (1918), Wörterbuch) podaje:
    • אויף pr(aepositio) [of, ouf, af] (= og. of, pol./ukr. ou̯f = lit. oi̯f, og. af)
    • אויף adv(erbium) [of, ouf, ĭf] (= og. of, pol./ukr. ou̯f = lit. oi̯f, pol./ukr. if = lit. uf)
    • אַרויף [ou′f, o′f, ĭ′f] (= pol./ukr. aróu̯f = lit. arói̯f, og. aróf, pol./ukr. aríf = lit. arúf)
    • בײַ [ba] (= og. ba)
    • קאַם ad(verbium) s(iehe) קוים (hasła קוים jednak brak)
    • קיִיִן u(nd) קײַן p(ronomen) (= pol. kai̯n = ukr./lit. kei̯n, pol./ukr. kān = lit. kai̯n)
    • קיִיִן u(nd) קײַן pr(aepositio) (= pol. kai̯n = ukr./lit. kei̯n, pol./ukr. kān = lit. kai̯n).
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=Wikisłownikarz:Peter_Bowman/ze_strony_Ksymila&oldid=5080337”