kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje

kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈktɔ ˈrãnɔ ˈfstajɛ ˈtɛ̃mu ˈpãn‿buɡ ˈdajɛ], AS: [kto rãno fstai ̯e tẽmu pãn‿bug dai ̯e], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.• nazal.• zestr. akc. ​

znaczenia:

przysłowie polskie

(1.1) ludziom pracowitym dobrze się wiedzie, bo wszystko im sprzyja, nawet sam Bóg

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) nie dospać trzeba, kto chce dostać chleba • kto chce żyć z swojej pracy, dolegać nie trzeba

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

• inne wersje: kto rano wstaje, Pan Bóg mu daje • kto rano wstaje, to mu Pan Bóg daje; kto późno, to próżno • kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje; a kto późno, temu różno • kto rano wstaje, to mu Pan Bóg daje; a kto długo lega, to go odbiega
• zobacz inne przysłowia o Bogu, pracy

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) the morning hour has gold in its mouth, the early bird gets the worm
• białoruski: (1.1) хто рана ўстае, таму Бог дае
• chiński standardowy: (1.1) 捷足先登
• chorwacki: (1.1) tko rano rani, dvije sreće grabi
• czeski: (1.1) ranní ptáče dál doskáče
• duński: (1.1) morgenstund har guld i mund
• esperanto: (1.1) horo matena estas horo bena, matena horo estas plena de oro
• fiński: (1.1) aikainen lintu madon nappaa
• francuski: (1.1) à qui se lève matin, Dieu aide et prête la main
• hiszpański: (1.1) a quien madruga, Dios le ayuda
• japoński: (1.1) 早起きは三文の徳
• kataloński: (1.1) la feina matinal per tot el dia val
• łaciński: (1.1) aurora habet aurum in ore
• niderlandzki: (1.1) De ochtendstond heeft goud in de mond
• niemiecki: (1.1) Morgenstund hat Gold im Mund, Morgenstunde hat Gold im Munde, der frühe Vogel fängt den Wurm
• norweski (bokmål): (1.1) morgenstund har gull i munn
• norweski (nynorsk): (1.1) morgonstund har gull i munn
• nowogrecki: (1.1) όποιος πρόλαβε, τον Κύριον είδε
• portugalski: (1.1) deus ajuda quem cedo madruga
• rosyjski: (1.1) кто рано встаёт, тому Бог подаёт
• rumuński: (1.1) cine se trezește de dimineață, departe ajunge, cine se scoală de dimineață, departe ajunge
• słowacki: (1.1) komu sa nelení, tomu sa zelení
• szwedzki: (1.1) morgonstund har guld i mund
• turecki: (1.1) erken kalkan yol alir
• ukraiński: (1.1) хто рано встає тому Бог дає
• węgierski: (1.1) ki korán kel, aranyat lel
• włoski: (1.1) il mattino ha l'oro in bocca

źródła:

•  Hasło „wstawać” w: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Druk Emila Skiwskiego, Warszawa 1889–1894, s. 614.
• Grzegorz Knapski, Thesauri polono-latino-graeci Gregorii Cnapii e Societate Iesu., tom III, s. 393, Cracoviae Typis Francisci Caesarii, 1632