Tekst źródłowy strony słoń

{{podobne|slon|słon|Słoń|słóń|śłön|šłȫn}}
== słoń ({{język polski}}) ==
[[Plik:Serengeti Elefantenherde1.jpg|thumb|słonie (1.1)]]
[[Plik:Elefant (2).jpg|thumb|słoń (1.2)]]
[[Plik:Gas mask MUA IMGP0196 (1).jpg|thumb|słoń (1.5)]]
{{wymowa}}
: {{audio|Pl-słoń.ogg}}, {{IPA3|swɔ̃ɲ}}, {{AS3|su̯õń}}, {{objaśnienie wymowy|NAZAL}}
: {{audio|LL-Q809 (pol)-Gower-słoń.wav}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy''
: (1.1) {{zool}} [[duży]], [[roślinożerny]] [[ssak]] [[lądowy]] [[z]] [[chwytny|chwytną]] [[trąba|trąbą]]
: (1.2) [[samiec]] słonia (1.1)
: (1.3) {{pot}} {{grub}} [[ktoś]] [[bardzo]] [[duży]], [[gruby]]
: (1.4) {{gwara}} ''przestępcza'' [[sprawca]] [[rozbój|rozboju]]<ref name='k'>{{Kania1995|strony=202}}</ref>
: (1.5) {{gwara}} {{wojsk}} [[maska]] [[przeciwgazowy|przeciwgazowa]] [[z]] [[długi|długą]] [[rura|rurą]]<ref name='k'/>
''{{forma czasownika|pl}}''
: (2.1) ''2.'' {{os}} {{lp}}, {{rozk}} ''od:'' [[słonić]]
{{odmiana}}
: (1.1-5) {{odmiana-rzeczownik-polski
|Mianownik lp = słoń
|Dopełniacz lp = słonia
|Celownik lp = słoniowi
|Biernik lp = słonia
|Narzędnik lp = słoniem
|Miejscownik lp = słoniu
|Wołacz lp = słoniu
|Mianownik lm = słonie
|Dopełniacz lm = słoni
|Celownik lm = słoniom
|Biernik lm = słonie
|Narzędnik lm = słoniami
|Miejscownik lm = słoniach
|Wołacz lm = słonie
}}
: (2.1) {{zob|słonić}}
{{przykłady}}
: (1.1) ''[[na|Na]] [[fotosafari]] [[w]] [[Kenia|Kenii]] [[podziwiać|podziwialiśmy]] [[stado]] [[słoń|słoni]].''
: (1.2) ''[[w przeciwieństwie do|W przeciwieństwie do]] [[samica|samic]], [[dorosły|dorosłe]] [[słoń|słonie]] [[prowadzić|prowadzą]] [[samotniczy]] [[tryb]] [[życie|życia]].''
: (1.3) ''[[w|W]] [[kino|kinie]] [[usiąść|usiadł]] [[przed]]e [[ja|mną]] [[jakiś]] [[słoń]] [[i]] [[nie]] [[widzieć|widziałem]] [[ekran]]u.''
: (1.5) ''[[dziś|Dziś]] [[dowódca]] [[kazać|kazał]] [[my|nam]] [[ćwiczyć]] [[na]] [[poligon]]ie [[w]] [[słoń|słoniach]] [[i]] [[pełen|pełnym]] [[oporządzenie|oporządzeniu]].''
: (2.1) ''[[Tadeusz]]u, [[nie]] '''[[słonić|słoń]]''' [[mi]] [[słońce|słońca]], [[chcieć|chcę]] [[opalić się|się opalić]].''
{{składnia}}
{{kolokacje}}
: (1.1) [[trąba]] / [[kieł|kły]] / [[ucho|uszy]] słonia • [[stado]] słoni • [[wybieg]] [[dla]] słonia / słoni
{{synonimy}}
: (1.1) {{śrpol}} [[elefant]]
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
: (1.1) [[ssak]]
: (1.2) [[samiec]]
{{hiponimy}}
: (1.1) [[słoń afrykański]], [[słoń indyjski]], [[słoń afrykański leśny]]; [[słonica]], [[słoniątko]], [[słonik]]
{{holonimy}}
{{meronimy}}
: (1.1) [[kość słoniowa]], [[trąba]], [[cios]]y
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[słoniowacizna]] {{ż}}, [[słoniowate]] {{lm nm}}, [[słoniówka]] {{ż}}, [[słoniowatość]] {{ż}}, [[słoniarnia]] {{ż}}
:: {{zdrobn}} [[słoniątko]] {{n}}, [[słonik]] {{m}}, [[słoniczek]] {{m}}
:: {{zgrub}} [[słonisko]] {{n}}
:: {{fż}} [[słonica]] {{ż}}
: {{przym}} [[słoniowy]], [[słoniowaty]]
{{frazeologia}}
: [[biały słoń]] • [[jak słoń w składzie porcelany]] / [[poruszać się jak słoń w składzie porcelany]] • [[nie mieć pod ręką słonia]] • [[robić z muchy słonia]] • [[słoń a sprawa polska]] • [[słoń morski]] • [[słoń nadepnął na ucho]] • [[słoń w salonie]] • [[wdzięk słonia]] • [[życie ze słoniem w pokoju]]
{{etymologia}}
: {{etym|prasłowiańskie|*slonь / *slonъ}}<ref>{{WSJPonline|id=32135}}, także hasło [https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/slon słoń], nck.pl, Narodowe Centrum Kultury [oba za:] {{Boryś2008|strony=558}}</ref> < {{etym|praturk|*arsïlan}} → [[lew]] ([[arsıl]] → brązowy + [[-lan]] → dziki drapieżnik)
: {{por}} {{etymn|arum|arslan}}, {{etymn|azer|aslan}}, {{etymn|krymtat|arslan}}, {{przest}} {{etymn|mac|арслан}}, {{etymn|mong|ᠠᠷᠰᠯᠠᠨ}}, [[арслан#mong|арслан]], {{etymn|osm|آرسلان}}, {{etymn|tatar|arslan}}, {{etymn|tur|aslan}}, {{etymn|turkm|arslan}}, {{przest}} {{etymn|węg|arszlán}} → lew
{{uwagi}}
: {{wikipedia}}
: {{wikicytaty}}
: zobacz też: [[Indeks:Polski - Ssaki]]
{{tłumaczenia}}
* afrykanerski: (1.1) [[olifant]]
* akadyjski: (1.2) [[𒄠𒋛]]
* amharski: (1.1) [[ዝሆን]] (zəhon)
* angielski: (1.1) [[elephant]]
* arabski: (1.1) [[فيل]] {{m}} (fīl)
* arumuński: (1.1) [[elefan]]
* asturyjski: (1.1) [[elefante]] {{m}}
* baskijski: (1.1) [[elefante]]
* bemba: (1.1) [[insofu]]
* białoruski: (1.1) [[слон]] {{m}}
* brithenig: (1.1) [[eliffan]]
* bułgarski: (1.1) [[слон]] {{m}}
* chorwacki: (1.1) [[slon]] {{m}}
* czeski: (1.1) [[slon]] {{m}}
* duński: (1.1) [[elefant]] {{w}}
* esperanto: (1.1) [[elefanto]]; (1.2) [[virelefanto]]
* fiński: (1.1) [[elefantti]], [[norsu]]
* francuski: (1.1) [[éléphant]] {{m}}
* friulski: (1.1) [[elefant]]
* ful: (1.1) [[nyiiwa]]
* galicyjski: (1.1) [[elefante]] {{m}}
* grenlandzki: (1.1) [[nagguaatsoq]]
* haitański: (1.1) [[elefan]]
* hausa: (1.1) [[giwa]] (''inna pisownia'': gíiwáa, giiwaa, giwā) {{ż}}
* hebrajski: (1.1) [[פיל]]
* hindi: (1.1) [[हाथी]] {{m}}
* hiszpański: (1.1) [[elefante]] {{m}}
* ibibio: (1.1) [[eniin]]
* igbo: (1.1) [[enyi]]
* interlingua: (1.1) [[elephante]]
* irlandzki: (1.1) [[eilifint]] {{m}}
* islandzki: (1.1) [[fíll]] {{m}}
* jidysz: (1.1) [[העלפֿאַנד]] {{m}} (helfand)
* joruba: (1.1) [[erin]] / [[ẹrín]]
* kataloński: (1.1) [[elefant]] {{m}}
* kazachski: (1.1) [[піл]]
* kirgiski: (1.1) [[пил]]; (1.2) [[пил]]
* komoryjski ngazidża: (1.1) [[nɗovu]] ''klasa 9/10''
* kongo: (1.1) [[nzau]]
* koreański: (1.1) [[코끼리]]
* korsykański: (1.1) [[elefante]]
* ladino: (1.1) [[איליפ׳אנטי]] (elefante)
* ladyński: (1.1) [[elefant]]
* lingala: (1.1) [[nzɔku]]
* litewski: (1.1) [[dramblys]] {{m}}
* luhya: (1.1) [[enjofu]]
* łaciński: (1.1) [[elephantus]] {{m}}, [[barrus]] {{m}}, [[elephas]] {{m}}
* macedoński: (1.1) [[слон]] {{m}}
* malgaski: (1.1) [[elefanta]]
* muani: (1.1) [[nembo]]
* nama: (1.1) [[ǂkhoab]]
* nepalski: (1.1) [[हात्ती]] (hāttī)
* niderlandzki: (1.1) [[olifant]] {{m}}
* niemiecki: (1.1) [[Elefant]] {{m}}
* norweski (bokmål): (1.1) [[elefant]] {{m}}
* nowogrecki: (1.1) [[ελέφαντας]] {{m}}
* nowopruski: (1.1) [[elapānts]] {{m}}
* nuer: (1.1) [[guɔr]]
* ormiański: (1.1) [[փիղ]]
* oromo: (1.1) [[arbaa]]
* pendżabski: (1.1) [[ਹਾਥੀ]] {{ż}}
* perski: (1.1) [[پیل]]
* portugalski: (1.1) [[elefante]] {{m}}
* prowansalski: (1.1) [[elefant]]
* romansz: (1.1) [[elefant]]
* rosyjski: (1.1) [[слон]] {{m}}; (1.2) [[слон]] {{m}}
* ruanda: (1.1) [[inzovu]], [[zovu]]
* rumuński: (1.1) [[elefant]]
* rundi: (1.1) [[inzovu]]
* sanskryt: (1.1) [[हस्तिन्]], [[गज]]
* sardyński: (1.1) [[elefante]] {{m}}
* shona: (1.1) [[nzou]]
* slovio: (1.1) [[slon]] (слон)
* słowacki: (1.1) [[slon]] {{m}}
* somalijski: (1.1) [[maroodi]]
* staroegipski: (1.1) [[Plik:Egyptian-ɜbw.PNG|45px|link=ꜣbw]] (ꜣbw), [[Plik:Egyptian-ɜbw2.PNG|38px|link=ꜣbw]] (abu)
* suahili: (1.1) [[ndovu]], [[tembo]]; (1.3) [[kubwa]]
* suazi: (1.1) [[indlovu]]
* sycylijski: (1.1) [[alifanti]], [[liotru]]
* syngaleski: (1.1) [[අලියා]]
* szwedzki: (1.1) [[elefant]] {{w}}
* tajski: (1.1) [[ช้าง]]
* tamilski: (1.1) [[யானை]]
* tangale: (1.1) [[labata]]
* tigrinia: (1.1) [[ሓርማዝ]] (harəmazə)
* tswana: (1.1) [[tlou]] ''klasa 9/10''
* turecki: (1.1) [[fil]]
* tuvalu: (1.1) [[elefane]]
* twi: (1.1) [[ɛsono]]
* ukraiński: (1.1) [[слон]] {{m}}; (1.2) [[слон]] {{m}}
* venda: (1.1) [[nḓou]]
* waloński: (1.1) [[elefant]]
* wenedyk: (1.1) [[lefęć]]
* węgierski: (1.1) [[elefánt]]
* wietnamski: (1.1) [[voi]]
* wilamowski: (1.1) [[elifant]] {{m}}, [[elefaont]] {{m}}, [[olifant]] {{m}}
* włoski: (1.1) [[elefante]] {{m}}
* wolof: (1.1) [[ñey wi]], [[ñay]], [[ñey]]
* xhosa: (1.1) [[indlovu]] ''klasa 9/10''
* zulu: (1.1) [[indlovu]] ''klasa 9/10''
{{źródła}}
<references />