Aneks:Język polski - koniugacja I: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szwejk (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Szwejk (dyskusja | edycje)
cofnięte omyłkowe zmiany
Linia 1: Linia 1:
<small> [[Aneks:Spis treści aneksu|Spis treści aneksu]] | [[Język polski]] | [[Indeks:Hasła w języku polskim]]</small>
<small> [[Aneks:Spis treści aneksu|Spis treści aneksu]] | [[Język polski]] | [[Indeks:Hasła w języku polskim]]</small>


Odmiana czasowników kończących się w bezokoliczniku na "~ować" i niezmieniających tematu.
Odmiana czasowników kończących się w bezokoliczniku na "~" i niezmieniających tematu.


<table style="text-align:center;" border>
<table style="text-align:center;" border>
Linia 7: Linia 7:
<tr><th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th>
<tr><th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th>
<th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th></tr>
<th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th></tr>
<tr><th colspan="2">Bezokolicznik</td><td colspan="13">~ować<br />''malować''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Bezokolicznik</td><td colspan="13">~<br />''czytać''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.)</td><td>~uję<br />''maluję''</td><td>~ujesz<br />''malujesz''</td><td>~uje<br />''maluje''</td><td>~ujemy<br />''malujemy''</td><td>~ujecie<br />''malujecie''</td><td>~ują<br />''malują''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.)</td><td>~am<br />''czytam''</td><td>~asz<br />''czytasz''</td><td>~a<br />''czyta''</td><td>~amy<br />''czytamy''</td><td>~acie<br />''czytacie''</td><td>~ają<br />''czytają''</td></tr>


<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj meski i męskoosob. -->
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj meski i męskoosob. -->
<tr><th rowspan="3">Czas przeszły</td><td>''m''</td><td>~owałem<br />''malowałem''</td><td>~owałeś<br />''malowałeś''</td><td>~ował<br />''malował''</td><td> ~owaliśmy<br />''malowaliśmy''</td><td>~owaliście<br />''malowaliście''</td><td>~owali<br />''malowali''</td></tr>
<tr><th rowspan="3">Czas przeszły</td><td>''m''</td><td>~ałem<br />''czytałem''</td><td>~ałeś<br />''czytałeś''</td><td>~<br />''czytał''</td><td> ~aliśmy<br />''czytaliśmy''</td><td>~aliście<br />''czytaliście''</td><td>~ali<br />''czytali''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj żeński -->
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj żeński -->
<tr><td>''f''</td><td>~owałam<br />''malowałam''</td><td>~owałaś<br />''malowałaś''</td><td>~owała<br />''malowała''</td><td rowspan="2"> ~owałyśmy<br />''malowałyśmy''</td><td rowspan="2">~owałyście<br />''malowałyście''</td><td rowspan="2">~owały<br />''malowały''</td></tr>
<tr><td>''f''</td><td>~ałam<br />''czytałam''</td><td>~ałaś<br />''czytałaś''</td><td>~ała<br />''czytała''</td><td rowspan="2"> ~ałyśmy<br />''czytałyśmy''</td><td rowspan="2">~ałyście<br />''czytałyście''</td><td rowspan="2">~ały<br />''czytały''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj nijaki -->
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj nijaki -->
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~owało<br />''malowało''</td></tr>
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ało<br />''czytało''</td></tr>
<!-- koniec czasu przeszlego -->
<!-- koniec czasu przeszlego -->


<tr><th colspan="2">Forma bezosobowa czasu przeszłego</td><td colspan="6">~owano<br />''malowano''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Forma bezosobowa czasu przeszłego</td><td colspan="6">~ano<br />''czytano''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Tryb rozkazujący</td><td>-</td><td>~uj<br />''maluj''</td><td>-</td><td>~ujmy<br />''malujmy''</td><td>~ujcie<br />''malujcie''</td><td>-</td></tr>
<tr><th colspan="2">Tryb rozkazujący</td><td>-</td><td>~aj<br />''czytaj''</td><td>-</td><td>~ajmy<br />''czytajmy''</td><td>~ajcie<br />''czytajcie''</td><td>-</td></tr>


<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj meski i męskoosob. -->
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj meski i męskoosob. -->
<tr><th rowspan="3">Tryb przypuszczający</td><td>''m''</td><td>~owałbym<br />''malowałbym''</td><td>~owałbyś<br />''malowałbyś''</td><td>~owałby<br />''malowałby''</td><td> ~owalibyśmy<br />''malowalibyśmy''</td><td>~owalibyście<br />''malowalibyście''</td><td>~owaliby<br />''malowaliby''</td></tr>
<tr><th rowspan="3">Tryb przypuszczający</td><td>''m''</td><td>~ałbym<br />''czytałbym''</td><td>~ałbyś<br />''czytałbyś''</td><td>~ałby<br />''czytałby''</td><td> ~alibyśmy<br />''czytalibyśmy''</td><td>~alibyście<br />''czytalibyście''</td><td>~aliby<br />''czytaliby''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj żeński -->
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj żeński -->
<tr><td>''f''</td><td>~owałabym<br />''malowałabym''</td><td>~owałabyś<br />''malowałabyś''</td><td>~owałaby<br />''malowałaby''</td><td rowspan="2"> ~owałybyśmy<br />''malowałybyśmy''</td><td rowspan="2">~owałybyście<br />''malowałybyście''</td><td rowspan="2">~owałyby<br />''malowałyby''</td></tr>
<tr><td>''f''</td><td>~ałabym<br />''czytałabym''</td><td>~ałabyś<br />''czytałabyś''</td><td>~ałaby<br />''czytałaby''</td><td rowspan="2"> ~ałybyśmy<br />''czytałybyśmy''</td><td rowspan="2">~ałybyście<br />''czytałybyście''</td><td rowspan="2">~ałyby<br />''czytałyby''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj nijaki -->
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj nijaki -->
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ałoby<br />''malowałoby''</td></tr>
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ałoby<br />''czytałoby''</td></tr>
<!-- koniec trybu przypuszcz. -->
<!-- koniec trybu przypuszcz. -->


<!-- imieslowy przym. czynne -->
<!-- imieslowy przym. czynne -->
<tr><th rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy czynny**</td><td>''m''</td><td colspan="6">~ujący<br />''malujący''</td></tr>
<tr><th rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy czynny**</td><td>''m''</td><td colspan="6">~ający<br />''czytający''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj żeński -->
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj żeński -->
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ująca<br />''malująca''</td><td rowspan="2" colspan="3"> ~ujące<br />''malujące''</td></tr>
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ająca<br />''czytająca''</td><td rowspan="2" colspan="3"> ~ające<br />''czytające''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj nijaki -->
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj nijaki -->
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ujące<br />''malujące''</td></tr>
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ające<br />''czytające''</td></tr>
<!-- koniec imieslowów przym. czyn. -->
<!-- koniec imieslowów przym. czyn. -->


<!-- imieslowy przym. bierne -->
<!-- imieslowy przym. bierne -->
<tr><th rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)**</td><td>''m''</td><td colspan="3">~owany<br />''malowany''</td><td colspan="3">~owani<br />''malowani''</td></tr>
<tr><th rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)**</td><td>''m''</td><td colspan="3">~any<br />''czytany''</td><td colspan="3">~ani<br />''czytani''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj żeński -->
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj żeński -->
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~owana<br />''malowana''</td><td rowspan="2" colspan="3"> ~owane<br />''malowane''</td></tr>
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ana<br />''czytana''</td><td rowspan="2" colspan="3"> ~ane<br />''czytające''</td></tr>
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj nijaki -->
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj nijaki -->
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ane<br />''malowane''</td></tr>
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ane<br />''czytane''</td></tr>
<!-- koniec imieslowów przym. biernych -->
<!-- koniec imieslowów przym. biernych -->


<tr><th colspan="2">Imiesłów przysłówkowy współczesny</td><td colspan="6">~ując<br />''malując''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Imiesłów przysłówkowy współczesny</td><td colspan="6">~ając<br />''czytając''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.)</td><td colspan="6">~owawszy<br />(''pomalowawszy'')</td></tr>
<tr><th colspan="2">Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.)</td><td colspan="6">~awszy<br />''przeczytawszy''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Rzeczownik odczasownikowy</td><td colspan="6">~anie<br />''malowanie''</td></tr>
<tr><th colspan="2">Rzeczownik odczasownikowy</td><td colspan="6">~anie<br />''czytanie''</td></tr>


</table>
</table>


{{msg:KoniugacjaWyjasnienia}}
{{msg:KoniugacjaWyjasnienia}}
[[Aneks:Język polski - koniugacja I]]

Wersja z 18:53, 15 maj 2004

Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim

Odmiana czasowników kończących się w bezokoliczniku na "~ać" i niezmieniających tematu.







FormaLiczba pojedynczaLiczba mnoga
1 os.2 os.3 os. 1 os.2 os.3 os.
Bezokolicznik~ać
czytać
Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.)~am
czytam
~asz
czytasz
~a
czyta
~amy
czytamy
~acie
czytacie
~ają
czytają
Czas przeszłym~ałem
czytałem
~ałeś
czytałeś
~ał
czytał
~aliśmy
czytaliśmy
~aliście
czytaliście
~ali
czytali
f~ałam
czytałam
~ałaś
czytałaś
~ała
czytała
~ałyśmy
czytałyśmy
~ałyście
czytałyście
~ały
czytały
n--~ało
czytało
Forma bezosobowa czasu przeszłego~ano
czytano
Tryb rozkazujący-~aj
czytaj
-~ajmy
czytajmy
~ajcie
czytajcie
-
Tryb przypuszczającym~ałbym
czytałbym
~ałbyś
czytałbyś
~ałby
czytałby
~alibyśmy
czytalibyśmy
~alibyście
czytalibyście
~aliby
czytaliby
f~ałabym
czytałabym
~ałabyś
czytałabyś
~ałaby
czytałaby
~ałybyśmy
czytałybyśmy
~ałybyście
czytałybyście
~ałyby
czytałyby
n--~ałoby
czytałoby
Imiesłów przymiotnikowy czynny**m~ający
czytający
f~ająca
czytająca
~ające
czytające
n--~ające
czytające
Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)**m~any
czytany
~ani
czytani
f~ana
czytana
~ane
czytające
n--~ane
czytane
Imiesłów przysłówkowy współczesny~ając
czytając
Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.)~awszy
przeczytawszy
Rzeczownik odczasownikowy~anie
czytanie

* Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3. osobie („będę czytał”, „będę czytała”, „będziesz czytał” itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika („będę czytać”, „będziesz czytać” itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.

** Imiesłowy ulegają deklinacji takiej samej, jak przymiotniki. Zobacz też: Aneks:Język polski - przymiotniki

Skróty: dk. – forma występuje dla czasowników dokonanych; ndk. – forma występuje dla czasowników niedokonanych; m – rodzaj męski; ż – rodzaj żeński; n – rodzaj nijaki.

Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).