Aneks:Język polski - koniugacja Xb: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Aneks:Język polski - koniugacja Xb przeniesiono do aneks:Język polski - koniugacja Xb
Equadus (dyskusja | edycje)
HTML ==> wikitable
Linia 3: Linia 3:
Koniugacja Xb obowiązuje dla czasowników, których bezokolicznik kończy się na "~ać", oraz które nie zmieniają tematu.
Koniugacja Xb obowiązuje dla czasowników, których bezokolicznik kończy się na "~ać", oraz które nie zmieniają tematu.


<table style="text-align:center;" border>
{| class="wikitable" style="text-align:center;" border
<tr><th rowspan="2" colspan="2">Forma</th><th colspan="3">Liczba pojedyncza</th><th colspan="3">Liczba mnoga</th></tr>
! rowspan="2" colspan="2" | Forma
! colspan="3" | Liczba pojedyncza
! colspan="3" | Liczba mnoga
|-
<tr><th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th>
<th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th></tr>
! width="12%" | 1 os.
! width="12%" | 2 os.
<tr><th colspan="2">Bezokolicznik</td><td colspan="13">~ać<br />''lać''</td></tr>
! width="12%" | 3 os.
<tr><th colspan="2">Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.)</td><td>~eję<br />''leję''</td><td>~ejesz<br />''lejesz''</td><td>~eje<br />''leje''</td><td>~ejemy<br />''lejemy''</td><td>~ejecie<br />''lejecie''</td><td>~eją<br />''leją''</td></tr>
! width="12%" | 1 os.

! width="12%" | 2 os.
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj meski i męskoosob. -->
! width="12%" | 3 os.
<tr><th rowspan="3">Czas przeszły</td><td>''m''</td><td>~ałem<br />''lałem''</td><td>~ałeś<br />''lałeś''</td><td>~ał<br />''lał''</td><td> ~aliśmy<br />''laliśmy''</td><td>~aliście<br />''laliście''</td><td>~ali<br />''lali''</td></tr>
|-
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj żeński -->
! colspan="2" | Bezokolicznik
<tr><td>''f''</td><td>~ałam<br />''lałam''</td><td>~ałaś<br />''lałaś''</td><td>~ała<br />''lała''</td><td rowspan="2"> ~łyśmy<br />''lałyśmy''</td><td rowspan="2">~ałyście<br />''lałyście''</td><td rowspan="2">~ały<br />''lały''</td></tr>
| colspan="13" | ~ać<br />''lać''
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj nijaki -->
|-
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ało<br />''lało''</td></tr>
! colspan="2" | Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.)
<!-- koniec czasu przeszlego -->
| ~eję<br />''leję''

| ~ejesz<br />''lejesz''
<tr><th colspan="2">Forma bezosobowa czasu przeszłego</td><td colspan="6">~ano<br />''lano''</td></tr>
| ~eje<br />''leje''
<tr><th colspan="2">Tryb rozkazujący</td><td>-</td><td>~ej<br />''lej''</td><td>-</td><td>~ejmy<br />''lejmy''</td><td>~ejcie<br />''lejcie''</td><td>-</td></tr>
| ~ejemy<br />''lejemy''

| ~ejecie<br />''lejecie''
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj meski i męskoosob. -->
| ~eją<br />''leją''
<tr><th rowspan="3">Tryb przypuszczający</td><td>''m''</td><td>~ałbym<br />''lałbym''</td><td>~ałbyś<br />''lałbyś''</td><td>~ałby<br />''lałby''</td><td> ~alibyśmy<br />''lalibyśmy''</td><td>~alibyście<br />''lalibyście''</td><td>~aliby<br />''laliby''</td></tr>
|-
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj żeński -->
! rowspan="3" | Czas przeszły
<tr><td>''f''</td><td>~ałabym<br />''lałabym''</td><td>~ałabyś<br />''lałabyś''</td><td>~ałaby<br />''lałaby''</td><td rowspan="2">~ałybyśmy<br />''lałybyśmy''</td><td rowspan="2">~ałybyście<br />''lałybyście''</td><td rowspan="2">~ałyby<br />''lałyby''</td></tr>
! ''m''
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj nijaki -->
| ~ałem<br />''lałem''
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ałoby<br />''lałoby''</td></tr>
| ~ałeś<br />''lałeś''
<!-- koniec trybu przypuszcz. -->
| ~ał<br />''lał''

| ~aliśmy<br />''laliśmy''
<!-- imieslowy przym. czynne -->
| ~aliście<br />''laliście''
<tr><th rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy czynny**</td><td>''m''</td><td colspan="6">~ejący<br />''lejący''</td></tr>
| ~ali<br />''lali''
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj żeński -->
|-
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ejąca<br />''lejąca''</td><td rowspan="2" colspan="3">~ejące<br />''lejące''</td></tr>
! ''f''
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj nijaki -->
| ~ałam<br />''lałam''
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ejące<br />''lejące''</td></tr>
| ~ałaś<br />''lałaś''
<!-- koniec imieslowów przym. czyn. -->
| ~ała<br />''lała''

| rowspan="2" | ~łyśmy<br />''lałyśmy''
<!-- imieslowy przym. bierne -->
| rowspan="2" | ~ałyście<br />''lałyście''
<tr><th rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)**</td><td>''m''</td><td colspan="3">~any<br />''lany''</td><td colspan="3">~ani<br />''lani''</td></tr>
| rowspan="2" | ~ały<br />''lały''
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj żeński -->
|-
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ana<br />''lana''</td><td rowspan="2" colspan="3">~ane<br />''lane''</td></tr>
! ''n''
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj nijaki -->
| -
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ane<br />''lane''</td></tr>
| -
<!-- koniec imieslowów przym. biernych -->
| ~ało<br />''lało''

|-
<tr><th colspan="2">Imiesłów przysłówkowy współczesny</td><td colspan="6">~ejąc<br />''lejąc''</td></tr>
! colspan="2" | Forma bezosobowa czasu przeszłego
<tr><th colspan="2">Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.)</td><td colspan="6">~awszy<br />(''nalawszy'')</td></tr>
<tr><th colspan="2">Rzeczownik odczasownikowy</td><td colspan="6">~anie<br />''lanie''</td></tr>
| colspan="6" | ~ano<br />''lano''
|-

! colspan="2" | Tryb rozkazujący
</table>
| -
| ~ej<br />''lej''
| -
| ~ejmy<br />''lejmy''
| ~ejcie<br />''lejcie''
| -
|-
! rowspan="3" | Tryb przypuszczający
! ''m''
| ~ałbym<br />''lałbym''
| ~ałbyś<br />''lałbyś''
| ~ałby<br />''lałby''
| ~alibyśmy<br />''lalibyśmy''
| ~alibyście<br />''lalibyście''
| ~aliby<br />''laliby''
|-
! ''f''
| ~ałabym<br />''lałabym''
| ~ałabyś<br />''lałabyś''
| ~ałaby<br />''lałaby''
| rowspan="2" | ~ałybyśmy<br />''lałybyśmy''
| rowspan="2" | ~ałybyście<br />''lałybyście''
| rowspan="2" | ~ałyby<br />''lałyby''
|-
! ''n''
| -
| -
| ~ałoby<br />''lałoby''
|-
! rowspan="3" | Imiesłów przymiotnikowy czynny**
! ''m''
| colspan="6" | ~ejący<br />''lejący''
|-
! ''f''
| colspan="3" | ~ejąca<br />''lejąca''
| rowspan="2" colspan="3" | ~ejące<br />''lejące''
|-
! ''n''
| -
| -
| ~ejące<br />''lejące''
|-
! rowspan="3" | Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)**
! ''m''
| colspan="3" | ~any<br />''lany''
| colspan="3" | ~ani<br />''lani''
|-
! ''f''
| colspan="3" | ~ana<br />''lana''
| rowspan="2" colspan="3" | ~ane<br />''lane''
|-
! ''n''
| -
| -
| ~ane<br />''lane''
|-
! colspan="2" | Imiesłów przysłówkowy współczesny
| colspan="6" | ~ejąc<br />''lejąc''
|-
! colspan="2" | Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.)
| colspan="6" | ~awszy<br />(''nalawszy'')
|-
! colspan="2" | Rzeczownik odczasownikowy
| colspan="6" | ~anie<br />''lanie''
|}


{{KoniugacjaWyjasnienia}}
{{KoniugacjaWyjasnienia}}

Wersja z 07:06, 15 mar 2007

Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim

Koniugacja Xb obowiązuje dla czasowników, których bezokolicznik kończy się na "~ać", oraz które nie zmieniają tematu.

Forma Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1 os. 2 os. 3 os. 1 os. 2 os. 3 os.
Bezokolicznik ~ać
lać
Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.) ~eję
leję
~ejesz
lejesz
~eje
leje
~ejemy
lejemy
~ejecie
lejecie
~eją
leją
Czas przeszły m ~ałem
lałem
~ałeś
lałeś
~ał
lał
~aliśmy
laliśmy
~aliście
laliście
~ali
lali
f ~ałam
lałam
~ałaś
lałaś
~ała
lała
~łyśmy
lałyśmy
~ałyście
lałyście
~ały
lały
n - - ~ało
lało
Forma bezosobowa czasu przeszłego ~ano
lano
Tryb rozkazujący - ~ej
lej
- ~ejmy
lejmy
~ejcie
lejcie
-
Tryb przypuszczający m ~ałbym
lałbym
~ałbyś
lałbyś
~ałby
lałby
~alibyśmy
lalibyśmy
~alibyście
lalibyście
~aliby
laliby
f ~ałabym
lałabym
~ałabyś
lałabyś
~ałaby
lałaby
~ałybyśmy
lałybyśmy
~ałybyście
lałybyście
~ałyby
lałyby
n - - ~ałoby
lałoby
Imiesłów przymiotnikowy czynny** m ~ejący
lejący
f ~ejąca
lejąca
~ejące
lejące
n - - ~ejące
lejące
Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)** m ~any
lany
~ani
lani
f ~ana
lana
~ane
lane
n - - ~ane
lane
Imiesłów przysłówkowy współczesny ~ejąc
lejąc
Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.) ~awszy
(nalawszy)
Rzeczownik odczasownikowy ~anie
lanie

* Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3. osobie („będę czytał”, „będę czytała”, „będziesz czytał” itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika („będę czytać”, „będziesz czytać” itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.

** Imiesłowy ulegają deklinacji takiej samej, jak przymiotniki. Zobacz też: Aneks:Język polski - przymiotniki

Skróty: dk. – forma występuje dla czasowników dokonanych; ndk. – forma występuje dla czasowników niedokonanych; m – rodzaj męski; ż – rodzaj żeński; n – rodzaj nijaki.

Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).