Aneks:YIVO: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m cofam {{ek}} |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Zobacz też [[w:YIVO|Żydowski Instytut Naukowy]] w Wikipedii. |
Zobacz też [[w:YIVO|Żydowski Instytut Naukowy]] w Wikipedii. |
||
==Alfabet Jidysz i jego transliteracja == |
|||
Poniższa tabela prezentuje alfabet jidysz podług słownika Uriela Weinreicha ''English-Yiddish-English Dictionary'' (Weinreich 1968). |
|||
Transliteracje są zaczerpnięte z tego samego źródła, gdzie są przedstawione jako "odpowiedniki fonetyczne". Transliteracja [[w:YIVO|YIVO]] jest międzynarodowym standardem. Transliteracja Harkavy'ego z roku 1898 została załączona tylko dla porównania. Transkrypcja [[w:Międzynarodowy_alfabet_fonetyczny|IPA]] odpowiada przykładom dźwiękowym w zalecanej przez [[w:YIVO|YIVO]] wymowie, zamieszczonej na stronie http://yivo.org/about/index.php?tid=57&aid=275. Transkrypcja fonetyczna jest transkrypcją zwyczajową, stosowaną w polskojęzycznych publikacjach Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie i jako taka, choć bardziej zrozumiała dla ludzi posługujących się językiem polskim, nie stanowi żadnego standardu. |
|||
{| class=wikitable rules=all align="center" style="text-align: center; border: 1px solid darkgray;" cellpadding=3 |
|||
! '''Symbol litery''' !! '''Transliteracja [[w:YIVO|YIVO]]''' !! '''Transliteracja Harkavy'ego''' !! '''Transkrypcja [[w:Międzynarodowy_alfabet_fonetyczny|IPA]]''' !! '''Transkrypcja fonetyczna''' !! '''Nazwa litery''' !! '''Uwagi''' |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| א || (brak) || (brak) || (brak) || (brak) || ''sztumer alef'' || Nie wymawia się jej i nie transkrybuje. Oznacza tylko, że sylaba zaczyna się od wymawianego ו ,י, lub złożenia tych liter. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| אַ || a || a || a || a || ''pasech alef'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| אָ || o || o || ɔ || o || ''komec alef'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ב || b || b || b || b || ''bejs'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| בֿ || v || v || v || w || ''wejs'' || Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ג || g || g || g || g || ''giml'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ד || d || d || d || d || ''dalet'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ה || h || h || h || h || ''hej'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ו || u || u || ʊ || u || ''wow'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| וּ || u || (brak) || ʊ || u || ''melupm wow'' || Używane tylko w sąsiedztwie ו albo przed י. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| װ || v || v || v || w || ''cwej wow'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ױ || oy || oi || ɔj || oj || ''wow jud'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ז || z || z || z || z || ''zajen'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| זש || zh || zh || ʒ || ż || ''zajen szin'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ח || kh || ch || x || ch || ''ches'' || Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ט || t || t || t || t || ''tes'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| י || y, i || y, i || j, i || j, i || ''jud'' || Spółgłoskowe [j] na początku sylaby (z wyjątkiem wystąpienia po א). W innych przypadkach samogłoskowe [i]. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| יִ || i || (brak) || i || i || ''chirek jud'' || Używane jedynie po spółgłoskowym י lub w sąsiedztwie innej samogłoski. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ײ || ey || ei, ai || ɛj || ej || ''cwej judn'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ײַ || ay || (brak) || aj || aj || ''pasech cwej judn'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| כּ || k || k || k || k || ''kof'' || Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| כ || kh || ch || x || ch || ''chof'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ך || kh || ch || x || ch || ''lange chof'' || Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ל || l || l || l, ʎ || l || ''lamed'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| מ || m || m || m || m || ''mem'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ם || m || m || m || m || ''szlos mem'' || Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| נ || n || n || n || n || ''nun'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ן || n, m || n, m || n, ŋ, m || n, m || ''lange nun'' || Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ס || s || s || s || s || ''samech'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ע || e || e || ɛ || e || ''ajen'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| פּ || p || p || p || p || ''pej'' || Nie ma odrębnej formy końcowej. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| פֿ || f || f || f || f || ''fej'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ף || f || f || f || f || ''lange fej'' || Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| צ || ts || tz || ts || c || ''cadek'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ץ || ts || tz || ts || c || ''lange cadek'' || Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ק || k || k || k || k || ''kuf'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ר || r || r || ʀ || r || ''rejsz'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ש || sh || sh || ʃ || sz || ''szin'' || |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| שׂ || s || s || s || s || ''sin'' || Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| תּ || t || t || t || t || ''tof'' || Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
|||
|- |
|||
| style="font-size: larger"| ת || s || s || s || s || ''sof'' || Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
|||
|} |
|||
[[Kategoria:Jidysz]] |
|||
Wersja z 19:21, 16 sie 2006
Zobacz też Żydowski Instytut Naukowy w Wikipedii.
Alfabet Jidysz i jego transliteracja
Poniższa tabela prezentuje alfabet jidysz podług słownika Uriela Weinreicha English-Yiddish-English Dictionary (Weinreich 1968). Transliteracje są zaczerpnięte z tego samego źródła, gdzie są przedstawione jako "odpowiedniki fonetyczne". Transliteracja YIVO jest międzynarodowym standardem. Transliteracja Harkavy'ego z roku 1898 została załączona tylko dla porównania. Transkrypcja IPA odpowiada przykładom dźwiękowym w zalecanej przez YIVO wymowie, zamieszczonej na stronie http://yivo.org/about/index.php?tid=57&aid=275. Transkrypcja fonetyczna jest transkrypcją zwyczajową, stosowaną w polskojęzycznych publikacjach Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie i jako taka, choć bardziej zrozumiała dla ludzi posługujących się językiem polskim, nie stanowi żadnego standardu.
| Symbol litery | Transliteracja YIVO | Transliteracja Harkavy'ego | Transkrypcja IPA | Transkrypcja fonetyczna | Nazwa litery | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| א | (brak) | (brak) | (brak) | (brak) | sztumer alef | Nie wymawia się jej i nie transkrybuje. Oznacza tylko, że sylaba zaczyna się od wymawianego ו ,י, lub złożenia tych liter. |
| אַ | a | a | a | a | pasech alef | |
| אָ | o | o | ɔ | o | komec alef | |
| ב | b | b | b | b | bejs | |
| בֿ | v | v | v | w | wejs | Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
| ג | g | g | g | g | giml | |
| ד | d | d | d | d | dalet | |
| ה | h | h | h | h | hej | |
| ו | u | u | ʊ | u | wow | |
| וּ | u | (brak) | ʊ | u | melupm wow | Używane tylko w sąsiedztwie ו albo przed י. |
| װ | v | v | v | w | cwej wow | |
| ױ | oy | oi | ɔj | oj | wow jud | |
| ז | z | z | z | z | zajen | |
| זש | zh | zh | ʒ | ż | zajen szin | |
| ח | kh | ch | x | ch | ches | Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
| ט | t | t | t | t | tes | |
| י | y, i | y, i | j, i | j, i | jud | Spółgłoskowe [j] na początku sylaby (z wyjątkiem wystąpienia po א). W innych przypadkach samogłoskowe [i]. |
| יִ | i | (brak) | i | i | chirek jud | Używane jedynie po spółgłoskowym י lub w sąsiedztwie innej samogłoski. |
| ײ | ey | ei, ai | ɛj | ej | cwej judn | |
| ײַ | ay | (brak) | aj | aj | pasech cwej judn | |
| כּ | k | k | k | k | kof | Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
| כ | kh | ch | x | ch | chof | |
| ך | kh | ch | x | ch | lange chof | Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
| ל | l | l | l, ʎ | l | lamed | |
| מ | m | m | m | m | mem | |
| ם | m | m | m | m | szlos mem | Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
| נ | n | n | n | n | nun | |
| ן | n, m | n, m | n, ŋ, m | n, m | lange nun | Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
| ס | s | s | s | s | samech | |
| ע | e | e | ɛ | e | ajen | |
| פּ | p | p | p | p | pej | Nie ma odrębnej formy końcowej. |
| פֿ | f | f | f | f | fej | |
| ף | f | f | f | f | lange fej | Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
| צ | ts | tz | ts | c | cadek | |
| ץ | ts | tz | ts | c | lange cadek | Forma końcowa. Używana tylko na końcu wyrazu. |
| ק | k | k | k | k | kuf | |
| ר | r | r | ʀ | r | rejsz | |
| ש | sh | sh | ʃ | sz | szin | |
| שׂ | s | s | s | s | sin | Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
| תּ | t | t | t | t | tof | Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |
| ת | s | s | s | s | sof | Używana tylko w słowach pochodzenia hebrajskiego. |