Aneks:Język czeski - czasowniki nieregularne
W języku czeskim – jak w polskim – wiele czasowników odmienia się w dosyć skomplikowany sposób, niekiedy z wyjątkami, ale tylko nieliczne nie dają się zaklasyfikować do żadnej koniugacji. Jednak na razie te koniugacje zostają niedopełnione.
Pełna odmiana czasownika znajduje się w opisie każdego hasła. Czas przyszły czasowników niedokonanych jest w pełni regularny: forma "być" + bezokolicznik czasownika.
Czasowniki oznaczone gwiazdką (*) pierwotnie kiedyś miały w bezokoliczniku końcówkę "-gti" zamiast "-ci", stąd w odmianie pozostała wymiana na "-h-" (pochodzące z -g-) i "-ž-" i "-z-"(np. "pomoci" – "pomohu" – "pomoz!" i "pomůže").
Tabela pokazuje formy 3 osoby lp.
Bezokolicznik | Tryb (dk./ndk) | Czas teraźniejszy (ndk.) / przyszły (dk.) | Czas przeszły | Imiesłów przymiotnikowy bierny | Tryb rozkazujący | Uwagi | Koniugacja |
---|---|---|---|---|---|---|---|
brát | ndk. | bere | bral | braný | ber | dk. vzít | |
být | ndk. | je / bude | byl | buď | |||
tít, tnout | dk. | tne | ťal, tnul | ťatý, tnutý | tni | ||
hnát | ndk. | žene | hnal | hnaný | žeň | ndk. honit, ndk. ženit | |
hníst | ndk. | hněte | hnětl | hnětený | hněť | ndk. hnít | |
jet | ndk. | jede / pojede | jel | jetý | jeď, pojeď | ndk. jezdit, ndk. pojíždět | |
jít | ndk. | jde, půjde | šel | (jitý), (šlý) | jdi | ndk. chodit, dk. pojít, ndk. pocházet | |
jíst | ndk. | jí | jedl | jezený, jedený | jez | dk. sníst | |
mít, (mět) | ndk. | má | měl | měj | dk. přimět | ||
moci * | ndk. | může | mohl | (možný) | (mož), (moz) | dk. pomoci, ndk. pomáhat | |
pomoci * | dk. | pomůže | pomohl | (pomožený) | pomoz, pomož | ndk. pomáhat, ndk. moci | |
pnout se | ndk. | pne se | pnul se, pjal se | (pnutý), (pjatý) | pni se | ndk. vypínat, ndk. vypnout | |
vypnout, vypnout se | dk. | vypne (se) | vypnul, vypjal (se) | vypnutý, vypjatý | vypni (se) | ndk. vypínat, ndk. pnout se | |
sít | ndk. | seje, sije | sel, sil | setý | sij, sej | ||
sednout | dk. | sedne | sedl | sedlý | sedni | ndk. sedat | |
vědět | ndk. | ví | věděl | (věděný) | věz, věď | vidět, vězet | |
vzít | dk. | vezme | vzal | vzatý | vezmi | ndk. brát | |
nalézt | dk. | naleze, nalezne | nalezl | nalezlý, nalezený | nalez, nalezni | ndk. najít, ndk. lézt | |
vést | ndk. | vede | vedl | vedený | veď | ndk. vézt |
Skróty: dk. – forma dokonana czasownika, ndk. – forma niedokonana czasownika