Wikisłownikarz:Kaszeba/Brudnopis

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Język kaszubski[edytuj]

Żródła do badań (wyjątki)[edytuj]

  • LH - F. Lorentz, Pomoranisches Wörterbuch, fortgefürt von Friedhelm Hinze, Berlin 1968-1983
  • LSKP - Aleksander Labuda, Słowôrz kaszëbskò-pòlsczi, opracował E.Breza, Gdańsk 1982
  • LSW - F. Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch I-II (Słownik Słowiński), St. Petersburg 1908-1912
  • R I - S. Ramułt, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego, Kraków 1893
  • R II - S. Ramułt, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego cz.II, opracowała i wstępem opatrzyła H.Horodyska, Kraków 1993
  • RT - S. Ramułt, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego. Scalił i znormalizował Jerzy Treder. Według wydań Akademii Umiejętności z roku 1893 i Polskiej Akademii Umiejętności z roku 1993. Gduńsk 2003
  • S - Bernard Sychta, Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej I-VII, Wrocław 1967-1976
  • SEK - Hanna Popowska-Taborska i Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny kaszubszczyzny (Tom I-IV) , 1994 - 2002/ Warszawa - SOW ( Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy ) , PAN
  • TPS - K.Kwiatkòwskô i W.Bòbrowsczi, Twój pierszi słowôrz, Gduńsk 2003
  • TSPK - Jan Trepczyk, Słownik polsko-kaszubski I-II, Gdańsk 1994
  • WDLP - Friedhelm Hinze, Wörterbuch und Lautlehre der deutschen Lehnwörter im Pomoranischen (Kaschubischen), Berlin 1965 (Zapożyczenia z języka niemieckiego w kaszubskim - około 5%, w jęz. polskim 3%)

Gramatyka - książki[edytuj]

  • E.Breza, J.Treder, Gramatyka kaszubska. Zarys popularny, Gdańsk 1981
  • E.Gòłąbk, Wskôzë kaszëbsczégò pisënkù, Gdańsk 1997
  • F.Lorentz, Gramatyka pomorska, t.1.-3, Wrocław 1958-1962
  • Zasady pisowni kaszubskiej, opracował: E.Breza, J.Treder, Gdańsk 1984
  • Marek Cybulski, Róża Wosiak-Śliwa, Ùczimë sã pò kaszëbskù, Gdańsk 2001

Kòntinentë[edytuj]

Przysłowia w języku kaszubskim[edytuj]

  • Na Nowi Rok pògòda, w pòlu ùroda.
  • Na Nowi Rok dzéń dłëgszi ò kùrzi krok.
  • Czej w Nowi Rok słuńce swiécy, pùsté bãdą stodołë ë sécë.
  • Na codzéń Kaszëba je Kaszëba, a na swiãto Kaszubòwsczim
  • Òd tegò jaczi dzéń trzecy, pòdobny sã marc klécy. (3 styczeń)
  • Swiãtô Weronika, słunkò pòmika.
  • Chòc pò pëskù, czej le w zgòdze. / Kto się czubi ten się lubi.
  • Chto rëbë łapie, rëbów nie jé.
  • Na Trzech Króli, noc sã tuli.
  • Czimże bez rëbë bëłëbë Kaszëbë.
  • Chto w sobòtã szëje ë pierze, to sã w niedzelã w to nie ùbierze.
  • Dëtk do dëtka, a bądze pół kòrëtka.
  • Robòta sama sã nie zrobi.
  • Tobacznik sprzedô òstatną kaczkã za tobaczkã. /Tobacznik (zażywający tabakę) za tabakę ostatnią kaczkę sprzeda.
  • Kaszëba mô cwiardą mòwã, ale mitczé serce. /Kaszuba ma twardą głowę, ale miękkie serce.
  • Prôwdzëwô biéda piszczec nie mdze./ Prawdziwa bieda nie piszczy.
  • Lepi miec kąsk mni, a widno. / Odp. PL => Lepszy wróbel w garści niż skowronek na dachu.
  • Człowiek marzi, a Pan Bóg darzi.
  • Na òkrãce niedzelë ni ma.
  • Nie wierz jasnémù niebù ë człowiekòwi, co sã wiedno ùsmiéwô.
  • Dzys swiãtô Priska, to ju lód priska.
  • Wicy wôrtnô bëlnota jak skrzënia złota.
  • Dobrim wszãdze dobrze. Dobrym (ludziom) wszędzie dobrze.
  • Na sw. Agnieszkã wësëszi ju matka na słuńcu pielëszkã.
  • Jak Agneska łaskawô, wnetk w pòlu zabawa.
  • Lepi z mądrim zgùbic, jak z głupim nalezc. Lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć.
  • Chleba dzecóm, szarwark panu, a niedzela Bògù.
  • Sóm zrób za jinym nie czekôj.
  • Na nawrócenié Pawła zëma sã nawrôcô.
  • Jedna rãka drëgą mëje, òbie gãbã.
  • Tegò co daje chleba, słëchac trzeba.
  • Dobré słowò nierôz wicy płacy jak pieniądz.
  • Zôpùstny tuńc, zdrowiô kùńc.
  • Lepi bë bëło na swiece, czejbë lëdze lëdzama bëlë.
  • Ni ma wsë, żebë do ni droga nie szła.
  • Niech le przińdze Jignacy, ten zemã pòdskacy.
  • Na Gromiczną robôk przewrôcô sã w zemi na drëgą stronã.
  • Na Gromiczną mùszi ju skòwrónk zaspiewac, chòcbë mù główka miała zmiarznąc.
  • Na Gromiczną gãs wòdë, na Strëmianą òwca trôwã.
  • Gromicznik cepłi, wòjcechòwi zëmny.
  • Za grzechë młodoscë òdpòkùtëjesz w staroscë.
  • Bëlni sã jidze pòd górã, jak z górë.
  • Chto nie widzy reno słuńca, temù smùtni dzéń do kùńca.
  • W zôpùstë mùszi bëc miãso, bò chto w zôpùstë mie jé miãsa, tegò mëdżi òb lato zjedzą.
  • Kùp całą kòszałkã swiéżëch sledzy, to sã zjé, pòst je dłudżi – rzekł chłop do białczi.
  • W pòsce beczka sledzy, w żniwa beczka piwa.
  • Pò pòsce przińdze swiãto.
  • Co bëło a nie je, w kòminie nie zapisëją.
  • Kùczer na wòzu sã zmienił, ale batug je ten sóm.
  • Swiãti Walk nie kładze pòd lodã balk.
  • Kò wiész, jak je, a nie wiész, jak bãdze.
  • Jak sã człowiek spieszi, to sã diabeł ceszi.
  • Blónë przëchôdają ë òdchôdają, ale niebò òstôwô to samò.
  • W stôrim piéckù diabeł pôli.
  • Zdrowi chòrémù nie ùwierzi, jaż sóm przëmierzi.
  • Dobri czich – nôlepszi lék.
  • Sebie w słuńcu stôwiómë, a jinëch w céni.
  • Jaczi chto do pôłnia, taczi pò pôłniu.
  • Lëdzy je dosc, le człowieka ni ma.
  • Na Macejca zniese gãs pierszé jôjca.
  • Swiãti Macéj zëmã tracy, ale czasã pòdskacy.
  • Bëlny sąsôd to nôlepszi brat.
  • Kaszëba sétme dni nie widzy pò ùrodzenim, ale jak òn téż przezdrzi, to òn bez dãbòwi dél widzy.
  • Dze dwùch sã najé, tam ë trzecy nie òstónie głodny.
  • Kaszëbi są ti dbë, że za swim bë w piekło szlë.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=Wikisłownikarz:Kaszeba/Brudnopis&oldid=191502”