Aneks:Alfabet arabski

Pismo arabskie ma charakter alfabetyczny. W języku arabskim pisze się od strony prawej do lewej, nie ma liter wielkich ani drukowanych. Alfabet arabski składa się z 28 liter oznaczających spółgłoski. Litery dzielą się na dwie grupy ze względu na asymilację fonetyczną litery lām (ل) rodzajnika określonego al- (ال):

• litery słoneczne (arab. حروف شمسية hurūf šamsiyya): ﻥ ,ﻝ ,ﻅ ,ﻁ ,ﺽ ,ﺹ ,ﺵ ,ﺱ ,ﺯ ,ﺭ ,ﺫ ,ﺩ ,ﺙ ,ﺕ. Przykład: الشمس (asz-szams).
• litery księżycowe (arab. حروف قمرية hurūf qamariyya): ا ,ﺏ ,ﺝ ,ﺡ ,ﺥ ,ﻉ ,ﻍ ,ﻑ ,ﻕ ,ﻙ ,ﻡ ,ﻩ ,ﻭ ,ﻱ. Przykład: القمر (al-qamar).

Litery arabskie oraz transkrypcja i transliteracja

Litera arabska				Transkrypcja / transliteracja
postać końcowa	postać środkowa	postać początkowa	postać izolowana	transkrypcja polska	transliteracja ISO	transkrypcja IPA
ـا			ا	a	ā	aː, ʔ
ـب	ـبـ	بـ	ب	b	b	b
ـت	ـتـ	تـ	ت	t	t	t
ـث	ـثـ	ثـ	ث	s	ṯ	θ
ـج	ـجـ	جـ	ج	dż	ǧ	dʒ, ʒ, ɡ
ـح	ـحـ	حـ	ح	h	ḥ	ħ
ـخ	ـخـ	خـ	خ	ch	ẖ	x
ـد			د	d	d	d
ـذ			ذ	z	ḏ	ð
ـر			ر	r	r	r
ـز			ز	z	z	z
ـس	ـسـ	سـ	س	s	s	s
ـش	ـشـ	شـ	ش	sz	š	ʃ
ـص	ـصـ	صـ	ص	s	ṣ	sˁ
ـض	ـضـ	ضـ	ض	d	ḍ	dˁ
ـط	ـطـ	طـ	ط	t	ṭ	tˁ
ـظ	ـظـ	ظـ	ظ	z	ẓ	ðˁ
ـع	ـعـ	عـ	ع	(-)	`	ʕ
ـغ	ـغـ	غـ	غ	gh	ḡ	ɣ, ɡ w wielu zapożyczeniach
ـف	ـفـ	فـ	ف	f	f	f
ـق	ـقـ	قـ	ق	k	q	q
ـك	ـكـ	كـ	ك	k	k	k
ـل	ـلـ	لـ	ل	l	l	l
ـم	ـمـ	مـ	م	m	m	m
ـن	ـنـ	نـ	ن	n	n	n
ـه	ـهـ	هـ	ه	h	h	h
ـو			و	w, u	w, ū	w
ـي	ـيـ	يـ	ي	j, i	y, ī	j
ـة			ة	(-), t	(-), t	a, at
ـى			ى	a	à	aː

Uwaga: Litery ا, د, ذ, ر, ز, و, ة i ى nie są łączone w piśmie z literami występującymi po nich, nie posiadają więc formy środkowej i początkowej.

Znaki samogłoskowe

Na oznaczenie samogłosek oraz końcówek deklinacyjnych istnieją w piśmie arabskim dodatkowe, zwykle nieużywane znaki.

znak	przykład	nazwa	znaczenie
َ	بَ	fatha	krótkie a
ِ	بِ	kasra	krótkie i
ُ	بُ	damma	krótkie u
ا+َ	بَا	fatha + alif	długie ā
ي+ِ	بِي	kasra + y	długie ī
و+ُ	بُو	damma + wāw	długie ū
ْ	يْمُو	sukun	brak samogłoski
ّ	دُرِّسَ	szadda	podwojenie danej spółgłoski
ٌ , ُُ	سٌ	nunacja	końcówka -un (podwojona damma), I przypadek imienia w stanie nieokreślonym
ٍ	سٍ	końcówka -in	II przypadek (podwójna kasra)
ً	اً	końcówka -an	III przypadek (podwójna fatha)
اً	اً	końcówka -an	III przypadek (podwójna fatha), najczęściej z dodatkową literą alif

Hamza

Hamza ء to spółgłoska gardłowa zwarto-wybuchowa, bezdźwięczna. Jeżeli nie występuje samodzielnie wymaga podpórki, którą są litery ا (alif), و (wāw) oraz ي (yā, pisanym wówczas bez kropek).

Na początku wyrazu hamza zawsze opiera się na alifie. W połączeniu z fathą zapisujemy ją nad alifem ( أنا ) ('anā), wymowa podobna jest do polskiego "a" w wyrazie "aromat" lub drugiej samogłoski "e" w wyrazie "nieetyczny" ( أنتَ ) ('enta). W połączeniu z dammą hamzę zapisuje się nad alifem i wymawia jak polskie "u" w wyrazie "uraz" ( أُم ) ('umm). W połączeniu z kasrą oba znaki zapisuje się pod alifem i wymawia jak polskie "i" w wyrazie "igła" ( إِنْسَان ) ('insān), ( إِسْم ) ('ism).

Wewnątrz wyrazu po długiej samogłosce, spółgłosce lub dyftongu hamza jest zapisywana nad yā lub wāw. Jeśli poprzednią literą jest yā, hamza umieszczona jest nad nią, w innych sytuacjach hamza jest pisana w linii, jak w wyrazie ( ﺷﻲء ). Pomiędzy krótkimi samogłoskami, jeżeli obie samogłoski są takie same, hamzę zapisujemy nad odpowiadającą im literą. Przy dwóch różnych samogłoskach, /i/ ma pierwszeństwo przed /u/ a /u/ przed /a/, tak więc miʼat "sto" piszemy ﻣﺌﺖ, z hamzą nad yā.

Na końcu wyrazu, poprzedzona samogłoską krótką, jest zapisywana nad literą odpowiadającą tej samogłosce, w innych przypadkach jest niezależną literą.