Aneks:Język nowogrecki - przysłówki odprzymiotnikowe
Przysłówki odprzymiotnikowe[edytuj]
Forma przysłówków odprzymiotnikowych (jak też pochodzących od imiesłowów biernych strony czynnej) nie jest podana na odrębnych stronach Wikisłownika, a gdy pojawia się w tekstach, jest podlinkowana do odpowiedniego przymiotnika.
Przysłówki odprzymiotnikowe mogą kończyć się na:
- 1. -α lub -ά (większość)
- 2. -ως lub -ώς.
1. Przysłówki typu 1 mają zawsze końcówkę -α lub -ά, czyli mają formę mianownika / biernika liczby mnogiej rodzaju nijakiego przymiotnika, od którego pochodzą (zob.deklinacja przymiotników).
- Większość przysłówków tego typu może też przybierać końcówkę typu 2 (-ως lub -ώς), ale w aktualnym języku greckim unika się tego, gdyż końcówka typu 2 jest uważana za archaiczną.
2. Przysłówki typu 2 mają zawsze końcówkę -ως, -ώς lub -έως i pochodzą od:
- - przymiotników kończących się na -ης, -ης, -ες lub -ής, -ής, -ές: ακριβής → ακριβώς; (*UWAGA: akcent w tych przysłówkach utrzymuje się na tej samej sylabie, na której znajduje się on w przymiotniku rodzaju męskiego.)
- - imiesłowów biernych kończących się na -ων, -ουσα, -ον / -ών, -ώσα, -ών / ών, -ούσα, -ούν: επείγων → επειγόντως, αποχρών → αποχρώντως
- - przymiotników kończących się na -ύς, -εία, -ύ (przysłówek kończy się na -έως): ευθύς → ευθέως.
UWAGA:
A) Istnieje kilka przysłówków, które zwyczajowo używa się z końcówką typu 2:
- - αδιάκριτος → αδιακρίτως
- - αεροπορικός → αεροπορικώς
- - ατμοπλοϊκός → ατμοπλοϊκώς
- - αυτοπρόσωπος → αυτοπροσώπως
- - επανειλημμένος → επανειλημμένως
- - επόμενος → επομένως
- - ιδιόχειρος → ιδιοχείρως
- - ίδιος → ιδίως
- - κακός → κακώς
- - κύριος → κυρίως
- - μερικός → μερικώς
- - ολόγραφος → ολογράφως
- - πιθανός → πιθανώς
- - προηγούμενος → προηγουμένως.
B) Kilka przysłówków zmienia znaczenie wraz z końcówką:
- - ακριβώς → dokładnie // ακριβά → drogo
- - αμέσως → natychmiast // άμεσα → bezpośrednio
- - απλώς → po prostu, jedynie // απλά → w sposób prosty
- - εκτάκτως → nadzwyczajnie // έκτακτα → wspaniale
- - ευχαρίστως → chętnie, z przyjemnością // ευχάριστα → przyjemnie
- - τελείως → całkowicie // τέλεια → doskonale
Stopniowanie przysłówków odprzymiotnikowych[edytuj]
Stopień wyższy i najwyższy przysłówków tworzy się podobnie jak w przypadku przymiotników, od których pochodzą.