Aneks:Słowniczek japoński

Na tej stronie znajduje się słowniczek najpopularniejszych japońskich słów, razem z odpowiednim komentarzem.

Cechy[edytuj]

Bliskie (przestrzennie, nie emocjonalnie) - 近い (ちかい chikai)
Bolesny - 痛い (いたい itai)
Brudny - 汚い (きたない kitanai)
Ciemny - 暗い (くらい kurai)
Ciężki - 重い (おもい omoi)
Cudny - 可愛い (かわいい kawaii)
Długi - 長い (ながい nagai)
Duży - 大きい (おおきい ōkii)
Drogi - 高い (たかい takai), znaczy też 'wysoki'
Fajny - 楽しい (たのしい tanoshii)
Jasny - 明るい (あかるい akarui)
Ładny - 綺麗 (きれい kirei)
Łatwy - 易しい (やさしい yasashii)
Mały - 小さい (ちいさい chiisai)
Młody - 若い (わかい wakai)
Niebezpieczny - 危ない (あぶない abunai)
Niewygodny - 不便 (ふべん fuben)
Nowy - 新しい (あたらしい atarashii)
Odważny - 勇気 (ゆうき yuuki)
Okrągły - 円い (まるい marui)
Pusty - 空 (kara)
Silny - 強い (つよい tsuyoi)
Słaby - 弱い (よわい yowai)
Smutny - 悲しい (かなしい kanashii)
Spokojny - 安心 (あんしん anshin)
Stary (nie do ludzi) - 古い (ふるい furui)
Straszny - 大変 (たいへん taihen)
Szeroki - 広い (ひろい hiroi)
Szybki - 速い (はやい hayai), inny zapis (早い), lecz tę samą wymowę ma 'wczesny'
Taki sam - 同じ (おなじ onaji)
Tani - 安い (やすい yasui)
Trudny - 難しい (むずかしい muzukashii)
Wczesny - 早い (はやい hayai), inny zapis (速い), lecz tę samą wymowę ma 'szybki'
Wygodny - 便利 (べんり benri)
Wysoki - 高い (たかい takai), znaczy też 'drogi'
Zakochany - 愛恋 (あいこい aikoi)
Zajęty - 忙しい (いそがしい isogashii)
Zdrowy - 元気 (げんき genki)
Zły - 悪い (わるい warui)

Zobacz też kategorię Kolory.

Części ciała[edytuj]

Ponieważ w języku japońskim nie występuje liczba mnoga, para części ciała (np. oczy) jest określana tak samo jak pojedyncza część (oko).

Ciało - 体 (からだ karada)
Dłoń (też 'ręka') - 手 (て te)
Głowa - 頭 (あたま atama)
Krew - 血 (ち chi)
Mózg - 脳 (のう nō)
Nerw - 神経 (しんけい shinkei)
Nos - 鼻 (はな hana)
Oko - 目 (め me)
Ramię - 腕 (うで ude)
Ręka - 手 (kara)
Twarz - 顔 (かお kao)
Ucho - 耳 (みみ mimi)
Usta - 口 (くち kuchi)
Stopa - 足 (あし ashi)
Noga - 脚 (あし ashi)
Włosy - 髪の毛 (かみのけ kami-no ke)
Żołądek - 胃 (い i)
żebro - 肋 (あばら"abara")
Piersi - (おっぱい"Oppai")

Czynności[edytuj]

Pary czasownik przechodni - czasownik nieprzechodni.

Otwierać coś - 開ける (あける akeru)
Być otwartym - 開く (あく aku)
Zaczynać się - 始まる (はじまる hajimaru)
Zaczynać coś - 始める (はじめる hajimeru)

Inne czasowniki:

Brać prysznic - (あびまる abimasu)
Ciąć - 切る (きる kiru), uwaga: czasownik spółgłoskowy
Czytać - 読む (よむ yomu)
Dawać - (あげますagemasu)
Iść - 行く (いく iku)
Kupować - 買う (かう kau)
Kraść - 盗む (ぬすむ nusumu)
Mieszkać - 住む (すむ sumu)
Mówić - 言う (いう iu, wymawiane yū)
Nosić ubrania - 着る (きる kiru)
Odpoczywać - 休む (やすむ yasumu)
Odpowiadać - 答える (こたえる kotaeru)
Pić - 飲む (のむ nomu)
Pokazać - 見せる (みせる miseru)
Potrzebować - 要る (いる iru), uwaga: czasownik spółgłoskowy
Pracować - 働く (はたらく hataraku)
Rozmawiać - 話す (はなす hanasu)
Rozumieć - 分る (わかる wakaru)
Różnić się - 違う (ちがう chigau)
Słyszeć - 聞く (きく kiku)
Spać - 寝る (ねる neru)
Spieszyć się - 急ぐ (いそぐ isogu)
Spotykać - 会う (あう au)
Spóźniać się - 遅れる (おくれる okureru)
Sprzedawać - 売る (うる uru)
Używać - 使う (つかう tsukau)
Wchodzić (do domu) - (あがります agarimasu lub あがる agaru)
Widzieć - 見る (みる miru)
Wiedzieć - 知る (しる shiru), uwaga: czasownik spółgłoskowy
Studiować - 勉強する (べんきょうする benkyō suru), uwaga: czasownik する suru odmienia się nieregularnie
Śpiewać - 歌う (うたう utau)
Uczyć się - 習う (ならう narau)
Ujawiać się - (あばく abaku)
Umrzeć - 死ぬ (しぬ shinu)
Wybrać - 選ぶ (えらぶ erabu)
Zachować się gwałtownie (abakeru)
Zakochać się (あいこう aikou)
Zapomnieć - 忘れる (わすれる wasureru)
Zdejmować ubranie - 脱ぐ (ぬぐ nugu)

Edukacja[edytuj]

Egzamin - 試験 (しけん shiken)
Egzamin wstępny - 入学試験 (にゅうがくしけん nyūgaku shiken)
Gimnazjum - 中学校 (ちゅうがっこう chūgakkō)
Liceum - 高等学校 (こうとうがっこう kōtōgakkō)
Szkoła - 学校 (がっこう gakkō)
Szkoła podstawowa - 小学校 (しょうがっこう shōgakkō)
Uniwersytet - 大学 (だいがく daigaku)

Instytucje i budynki[edytuj]

Bank - 銀行 (ぎんこう ginkō)
Biblioteka 図書館 (としょかん toshokan)
Dom - 家 (いえ ie)
Firma - 会社 (かいしゃ kaisha)
Kino - 映画館 (えいがかん eigakan)
Lotnisko - 空港 (くうこう kūkō)
Restauracja - レストラン (resutoran)
Sklep - 店 (みせ mise)
Stacja - 駅 (えき eki)

Zobacz też kategorie Miejsca oraz Edukacja.

Kierunki[edytuj]

Główne kierunki geograficzne:

Północ - 北 (きた kita)
Południe - 南 (みなみ minami)
Wschód - 東 (ひがし higashi)
Zachód - 西 (にし nishi)

W złożeniach używa się form on-yomi:

Północ - 北 (ほく hoku, także hok-, hop-)
Południe - 南 (なん nan)
Wschód - 東 (とう tō)
Zachód - 西 (せい sei)

Kierunki pośrednie to złożenia kierunków głównych w kolejności odwrotnej niż w języku polskim:

Południowy Zachód - 西南 (せいなん seinan)
Północny Zachód - 西北 (せいほく seihoku)
Południowy Wschód - 東南 (とうなん tōnan)
Północny Wschód - 東北 (とうほく tōhoku)

Poza tym:

Prawa strona - 右 (みぎ migi)
Lewa strona - 左 (ひだり hidari)

Kolory[edytuj]

Słowo 青い (あおい aoi) oznacza zarówno kolor niebieski jak też zielony, np. 青信号 (あおしんごう aoshingō) oznacza zielone światło drogowe.

Dla nazw kolorów będących przymiotnikami można utworzyć odpowiednie rzeczowniki przez odrzucenie końcówki -i, np. 赤 (あか aka) to 'czerwień'. Wyjątki to te kolory, które posiadają inną końcówkę niż i lub, kiedy i jest z tym znakiem, którego nie można odrzucić.

biały - 白い (しろい shiroi)
czarny - 黒い (くろい kuroi)
czerwony - 赤い (あかい akai)
niebieski - 青い (あおい aoi)
zielony - 緑 (みどり midori), rzeczownik określający
żółty - 黄色い (きいろい kiiroi)
pomarańczowy - オレンジ (orenji)
brązowy - 茶色 (ちゃいろ chairo)
różowy - ピンク (pinku)
granatowy - 紺 (こん kon)

Zobacz też kategorię Cechy.

Ludzie[edytuj]

Wiele zawodów, w szczególności tych artystycznych, tworzy się dodając do nazwy związanej z danym zawodem końcówkę 家 (か ka):

Malarz - 画家 (がか gaka)
Muzyk - 音楽家 (おんがくか ongakuka)
Pisarz - 小説家 (しょうせつか shōsetsuka)
Twórca komiksów - 漫画家 (まんがか mangaka)
artysta ??? ( アーチスト "aachisuto")

Inne zawody:

Dentysta - 歯医者 (はいしゃ haisha)
Lekarz - 医者 (いしゃ isha)
Nauczyciel - 先生 (せんせい sensei)
Policjant - 警官 (けいかん keikan)
Psychiatra - 精神医者 (せいしにしゃ seishin'isha)
Student - 大学生 (だいがくせい daigakusei)
Uczeń - 学生 (がくせい gakusei)
Urzędnik - 公務員 (こうむいん kōmuin)

Inne określenia:

Dorosły - 大人 (おとな otona)
Dziecko - 子供 (こども kodomo)
Kobieta - 女 (おんな onna)
Mężczyzna - 男 (おとこ otoko)
Obcokrajowiec - 外国人 (がいこくじん gaikokujin)
Osoba - 人 (ひと hito)
Przyjaciel - 友達 (ともだち tomodachi)

Grupy ludzi:

Firma - 会社　(かいしゃ kaisha)
Rodzina - 家族 (かぞく kazoku)

Miejsca[edytuj]

Droga - 道 (みち michi)
Drzwi - 戸 (と to)
Drzwi - ドア doa
Góra - 山 (やま yama)
Jezioro - 湖 (みずうみ mizuumi)
Kraj - 国 (くに kuni)
Rzeka - 川 (かわ kawa)
Morze - 海 (うみ umi)
Ogród - 庭 (にわ niwa)
Schody - 階段 (かいだん kaidan)
Staw - 池 (いけ ike)

Zobacz też kategorię Instytucje i budynki

Pogoda[edytuj]

Chmura - 雲 (くも kumo)
Deszcz - 雨 (あめ ame)
Mgła - 霧 (きり kiri)
Niebo - 空 (そら sora)
Pogoda - 天気 (てんき tenki)
Powietrze - 空気 (くうき kūki)
Sztorm, nawałnica - 嵐 (あらし arashi)
Śnieg - 雪 (ゆき yuki)
Wiatr - 風 (かぜ kaze)

Pojazdy[edytuj]

Metro - 地下鉄 (ちかてつ chikatetsu)
Motor バイク baiku
Samochód - 自動車 (じどうしゃ jidōsha)
Rower - 自転車 (じてんしゃ jitensha)
Pociąg (elektryczny) - 電車 (でんしゃ densha)
Pociąg (parowy) - 汽車 (きしゃkisha)
Taxi - タクシー takushī

Pory roku[edytuj]

Wiosna - 春 (はる haru)
Lato - 夏 (なつ natsu)
Jesień - 秋 (あき aki)
Zima - 冬 (ふゆ fuyu)

Różne[edytuj]

Atrament - インキ (inki)
Gazeta - 新聞 (しんぶん shinbun)
List - 手紙 (てがみ tegami)
Lustro - 鏡 (かがみ kagami)
Łyżka - スプーン supūn
Magia - 魔法 (Mahō)
Mapa - 地図 (ちず chizu)
Ołówek - 鉛筆 (えんぴつ enpitsu)
Papier - 紙 (かみ kami)
Pieniądze - お金 (おかね okane)
Śmieci - ごみ gomi
Zabawka - おもちゃ omocha
Zegarek - 時計 (とけい tokei)

A ponadto:

Cień - 影 (かげ kage)
Ogień - 火 (ひ hi)
Księżyc - 月 (つき tsuki)
Światło - 光 (ひかり hikari)
Głupek, idiota - (ばか baka)
Dusza - 霊 (れい rei)
Woda - 水 (みず mizu)

Rośliny[edytuj]

W znakach kanji oznaczających rośliny występują dwa częste podznaki:


Drzewo	Trawa

Drzewo - 木 (き ki)
Gałąź - 枝 (えだ eda), zawiera podznak drzewo
Kwiat - 花 (はな hana), zawiera podznak trawa
Liść - 葉 (は ha), zawiera podznaki trawa oraz drzewo
Trawa - 草 (くさ kusa), zawiera podznak trawa

Zobacz też kategorię Jedzenie.

Sport[edytuj]

Judo - 柔道 (じゅうどう jūdō)
Karate - 空手 (からて karate)
Sport - スポーツ supōtsu
Piłka nożna - サッカー sakkā
Koszykówka - バスケットボール basukettobōru
Siatkówka - バレーボール barēbōru
Piłka ręczna - ハンドボール handobōru
Tenis ziemny - テニス tenisu
Tenis stołowy - 卓球 takkyū
Baseball - 野球 yakyū
Lekkoatletyka - 陸上競技 rikujōkyōgi
Szachy - チェス chesu (szachy europejskie), 将棋 shōgi (shogi - szachy japońskie)
Sumo - 相撲 sumō
Popisowa akcja - rippana ugoki
Stawiam na Polskę - Hisshoo Poorando
Stawiam na Japonię - Hissohoo Nippon
Brutalny faul - arappoi fauru

Sztuka[edytuj]

Film animowany - アニメ anime
Film - 映画 (えいが eiga)
Manga - 漫画 (まんが manga)
Książka - 本 (ほん hon)
Muzyka - 音楽 (おんがくongaku)
Obraz - 絵 (え e)
Piosenka - 歌 (うた uta)
Powieść - 所説 (しょせつ shōsetsu)

Ubrania[edytuj]

Bielizna - 下着 (したぎ shitagi)
Buty - 靴 (くつ kutsu)
Płaszcz - 上衣 (うわぎ uwagi)
Skarpetki - 靴下 (くつした kutsushita)
Spodnie - ズボン zubon
Sukienka - ドレス Doresu
Spódniczka - スカト Sukato

Materiały, z których robi się ubrania:

Bawełna - 木綿 momen
Jedwab - 絹 kinu
Wełna - 羊毛 yōmō

Zwierzęta[edytuj]

Bestia - 獣 (けもの kemono)
Delfin - 海豚 (いるか iruka)
Gęś - 鵞鳥 (がちょう gachō)
Jaszczurka - 蜥蜴 (とかげ tokage)
Jeleń - 鹿 (しか shika)
Jeż - 針鼠 (はりねずみ harinezumi)
Kaczka - 家鴨 (あひる ahiru)
Kałamarnica - 烏賊 (いか ika)
Koń - 馬 (うま uma)
Kot - 猫 (ねこ neko)
Koza - 山羊 (やぎ yagi)
Krab - 蟹 (かに kani)
Kret - 土竜 (もぐら mogura)
Krokodyl, aligator - 鰐 (わに wani)
Krowa, byk - 牛 (うし ushi)
Królik - 兎 (うさぎ usagi)
Lew - ライオン raion, 獅子 shishi
Lis - 狐 (きつね kitsune)
Łabędź - 白鳥 (はくちょう hakuchō)
Małpa - 猿 (さる saru)
Mysz, szczur - 鼠 (ねずみ nezumi)
Niedźwiedź - 熊 (くま kuma)
Nietoperz - 蝙蝠 (こうもり kōmori)
Nosorożec - 犀 (さい sai)
Orzeł - 鷲 (わし washi)
Ośmiornica - 蛸 (たこ tako)
Owad - 虫 (むし mushi)
Owca - 羊 (ひつじ hitsuji)
Pająk - 蜘蛛 (くも kumo)
Pies - 犬 (いぬ inu)
Ptak - 鳥 (とり tori)
Ryba - 魚 (さかな sakana)
Rekin - 鮫 (さめ same)
Skorpion - 蠍 (さそり sasori)
Smok - 竜, 龍 (りゅう, たつ ryū, tatsu)
Sokół, jastrząb - 鷹 (たか taka)
Słoń - 象 (ぞう zō)
Szop - 狸 (たぬき tanuki)
Świnia - 豚 (ぶた buta)
Świetlik, robaczek świętojański - 蛍 (ほたる hotaru)
Tygrys - 虎 (とら tora)
Wąż - 蛇 (へび hebi)
Wieloryb - 鯨 (くじら kujira)
Wilk - 狼 (おおかみ ōkami)
Wróbel - 雀 (すずめ suzume)
Zwierzę - 動物 (どうぶつ dōbutsu)
Żaba - 蛙 (かえる kaeru)
Żółw - 亀 (かめ kame)
Żuraw - 鶴 (つる tsuru)
Żyrafa - 麒麟 (きりん kirin)

Zobacz też kategorię Jedzenie.