tłuc

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

tłuc (język polski)[edytuj]

wymowa:
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. potłuc, stłuc)

(1.1) powodować uderzeniami powstawanie kawałków czegoś; uszkadzać w wielu miejscach
(1.2) uderzać samemu mocno o coś, doprowadzając do miejscowego obrażenia
(1.3) pot. mocno uderzać

czasownik przechodni niedokonany (dk. utłuc)

(2.1) zmieniać uderzeniami formę lub konsystencję czego

czasownik przechodni niedokonany (dk. zatłuc)

(3.1) łomotać, powodując powstanie głośnego odgłosu
(3.2) zabijać bez opamiętania

czasownik przechodni niedokonany (dk. wytłuc)

(4.1) pot. zabijać w dużej liczbie
(4.2) lekcew. grać na czymś intensywnie, długo, głośno albo nieumiejętnie

czasownik przechodni niedokonany (dk. natłuc)

(5.1) pot. miotać intensywnie pociskami
(5.2) lekcew. wykonywać seryjnie, bez staranności
(5.3) lekcew. powtarzać co z uporem

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotłuc)

(6.1) uderzać, rozbijać dodatkowo
(6.2) uderzać, rozbijać do końca

czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. potłuc się, stłuc się)

(7.1) ulegać stłuczeniu, rozbiciu
(7.2) uderzać samemu o coś, wywołując wyraźny odgłos
(7.3) pot. mocno bić jeden drugiego

czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. natłuc się)

(8.1) pot. powodować hałas poprzez intensywne czynności lub przemieszczanie się
(8.2) pot. podróżować długo w mało wygodnych warunkach
(8.3) pot. przemieszczać się bez celu, włóczyć się
(8.4) pot. o uczuciach, myślach: ciągle przypominać się

czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. dotłuc się)

(9.1) pot. docierać do celu uciążliwej podróży
odmiana:
(1.1-6.2) koniugacja XI
(7.1-9.1) koniugacja XI
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) drobić, druzgotać, gruchotać, kawałkować, kruszyć, łupać, miażdżyć, rozdrabiać, rozdrabniać, rozgniatać, rozkawałkowywać, rozkruszać, rozkuwać, rozłupywać, rozmiażdżać, roznosić, roztłukiwać, roztrzaskiwać, skruszać; rozbijać na drobny mak, rozbijać w drobny mak
(1.3) batożyć, bić, chlastać, chłostać, ciąć, godzić, grzmocić, katować, kropić, kuksać, lać, łoić, łomotać, młócić, nalewać, okładać, pastwić się, prać, rąbać, rypać, siec, siekać, siepać, smagać, trzepać, uderzać, walić; dawać razy, garbować komuś skórę, macać komuś żebra, traktować kogoś jak bydło
(2.1) atomizować, ćwiartować, drobić, kawałkować, kruszyć, mleć, proszkować, przemielać, rozbijać, rozdrabiać, rozdrabniać, rozkawałkowywać, rozkruszać, rozkuwać, rozmiażdżać, roztłukiwać, siec, siekać, skruszać, sproszkowywać, szatkować, ścierać, tłuc na miazgę, trzeć, ubijać, ucierać, utłukiwać
(3.1) dobijać się, klekotać, kołatać, pukać, stukać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. tłucz mrz, tłuczarka ż, tłuczek mrz, tłuczenie n, tłuczeniec mrz, tłuczeń mrz, tłuczka ż, tłucznica ż, tłuczniówka ż, tłuk mos, dotłuczenie n, nadtłuczenie n, natłuczenie n, obtłuczenie n, odtłuczenie n, otłuczenie n, potłuczenie n, przetłuczenie n, przytłuczenie n, roztłuczenie n, stłuczenie n, utłuczenie n, wtłuczenie n, wytłuczenie n, zatłuczenie n
czas. dotłuc dk., nadtłuc dk., natłuc dk., obtłuc dk., odtłuc dk., otłuc dk., potłuc dk., przetłuc dk., przytłuc dk., roztłuc dk., stłuc dk., utłuc dk., wtłuc dk., wytłuc dk., zatłuc dk.
przym. tłuczniowy
związki frazeologiczne:
tłuc forsętłuc się jak marek po piekle
etymologia:
uwagi:
Niepoprawne są formy „(ja) tłuczę” i „(oni/one) tłuczą[1][2].
tłumaczenia:
źródła:
  1. Hasło „tłuc” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 784.
  2. Hasło „tłuc” w: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, ISBN 978-83-01-14198-1, s. 1180.