rozmarzać

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

rozmarzać (język polski)[edytuj]

lód rozmarza (1.1)
mężczyzna się rozmarza (3.1)
wymowa:
(1.1) ‹rozmar-zać›, IPA[rɔzˈmarzaʨ̑], AS[rozmarzać], podział przy przenoszeniu wyrazu: roz•mar•zać[1], ?/i
(2.1) IPA[rɔzˈmaʒaʨ̑], AS[rozmažać], podział przy przenoszeniu wyrazu: roz•ma•rzać[1]
(3.1) IPA[rɔzˈmaʒaʨ̑‿ɕɛ], AS[rozmažać‿śe], zjawiska fonetyczne: zmięk.denazal.zestr. akc., podział przy przenoszeniu wyrazu: roz•ma•rzać się[1]
znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. rozmarznąć)

(1.1) aspekt niedokonany od: rozmarznąć

czasownik przechodni niedokonany (dk. rozmarzyć)

(2.1) aspekt niedokonany od: rozmarzyć

czasownik zwrotny niedokonany rozmarzać się (dk. rozmarzyć się)

(3.1) aspekt niedokonany od: rozmarzyć się
odmiana:
(1.1) koniugacja I
(2.1) koniugacja I
(3.1) koniugacja I
przykłady:
(1.1) Tatrzańskie stawy rozmarzają, wchodzenie na ich taflę grozi wpadnięciem do wody[2].
(2.1) Rozmarzał o tym, że tak bardzo chciałby znów spotkać swą miłość, którą kochał najbardziej na świecie[3].
(3.1) Czekałem cierpliwie sił i rozmarzałem się cudami, jakie czekały na mnie tam za ścianami hotelu w polach i gajach Sorrenta[4].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) mięknąć, odmarzać, rozmrażać się, rozpływać się, rozpuszczać się, roztapiać się, stapiać się, tajać, topić się, topnieć
(2.1) oczarowywać, rozanielać, upajać, urzekać, zachwycać
(3.1) fantazjować, imaginować, marzyć, roić, zmyślać; budować coś na piasku, budować zamki na lodzie, bujać w obłokach, chodzić z głową w chmurach, oddawać się marzeniom, puszczać wodze fantazji, snuć marzenia, stawiać zamki na lodzie, śnić na jawie
antonimy:
(1.1) krzepnąć, lodowacieć, marznąć, ścinać się, zastygać; krzepnąć od mrozu, pokrywać się lodem, skuwać się lodem, ścinać mrozem, zamieniać się w lód
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. marzyć
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. rozmarznąć < pol. roz- + marznąć < prasł. *mŕznǫtimarznąć, krzepnąć < prasł. *mrzitiziębić, mrozić < praindoeur. *mer(ə)ǵ-butwieć, próchnieć, gnić, namakać[5]; zob. marznąć
(2.1) pol. rozmarzyć < pol. roz- + marzyć < prawdopodobnie prasł. *mьrěti / *mьriti / *mariti[5]; zob. marzyć
uwagi:
przykład homografu – słowa, którego znaczenie jest różne uzależnione jest od wymowy
tłumaczenia:
(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: rozmarznąć
(2.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: rozmarzyć
(3.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: rozmarzyć się
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 Hasło „rozmarzać” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1132.
  2. Trudne warunki na tatrzańskich szlakach, bialka24.pl
  3. Góra wspomnień, straszne-historie.pl
  4. Władysław Reymont, Dwie wiosny, 1903
  5. 5,0 5,1 Hasło „marznąć” w: Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 316.