niedoczas
niedoczas (język polski)[edytuj]
- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) szach. sytuacja w partii szachowej, kiedy jednemu lub obydwojgu graczom grozi przegrana z powodu przekroczenia limitu czasu
- (1.2) nienadążanie, opóźnianie się[1]
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik niedoczas niedoczasy dopełniacz niedoczasu niedoczasów celownik niedoczasowi niedoczasom biernik niedoczas niedoczasy narzędnik niedoczasem niedoczasami miejscownik niedoczasie niedoczasach wołacz niedoczasie niedoczasy
- przykłady:
- (1.1) W ogromnym niedoczasie zobaczył wieczniaka, ale wieczniaka nie było[2].
- (1.2) …wielu kursantów to przedstawiciele handlowi, którzy w wiecznym niedoczasie krążą po kraju[3].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) duży / ogromny niedoczas • wpaść w niedoczas • grać w niedoczasie • ciągłe niedoczasy
- (1.2) cierpieć na niedoczas
- synonimy:
- (1.1-2) niedostatek czasu
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) niedobór
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- być w niedoczasie
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1-2) Neologizm utworzony w latach 50-tych przez dziennikarza szachowego, później używany też w polszczyźnie ogólnej[4].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) time trouble, time pressure
- białoruski: (1.1) цэйтнот m; (1.2) цэйтнот m
- niemiecki: (1.1) Zeitnot m
- rosyjski: (1.1) цейтнот m
- ukraiński: (1.1) цейтнот m
- źródła:
- ↑ Hasło „niedoczas” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Wojtaszek wygrywa Dortmund 2017; ostatnia runda bez żadnego remisu, www.chess.com, https://www.chess.com/pl/news/view/wojtaszek-wygrywa-dortmund-2017-ostatnia-runda-bez-zadnego-remisu-9773
- ↑ Polityka, nr 08.07, Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „Niedoczas” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.