małdrzyk

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

małdrzyk (język polski)[edytuj]

wymowa:
[uwaga 1] IPA[ˈmawḍʒɨk], AS[mau̯ḍžyk], zjawiska fonetyczne: udziąs.
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) daw. zdrobn. od małdr[1]
(1.2) daw. kulin. rodzaj deseru, mały serek ze słodkiego mleka[2] zwarzonego podpuszczką; zob. też małdrzyk, mądrzyk w Encyklopedii staropolskiej
(1.3) reg. kulin. placuszek z białego sera utartego z jajami i smażonego na oleju, najczęściej podawany na słodko
(1.4) przen. zob. ręce w małdrzyk
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.2) Miał w teatrum kredens gustownie ozdobny, z cukrawi, limonadami, było dla amatorów wino i różne łakocie, szczególniej smaczne były małdrzyki z konfektami, w których sam król Imć i inni panowie wielce sobie gustowali[3].
(1.3) Małdrzyki smaż z obu stron, podawaj posypane cukrem[4].
(1.4) Na moją prośbę usiadła na krześle naprzeciw, składając dłonie w małdrzyk niczym panienka z pensji[5].
składnia:
(1.3) zwykle w lm
kolokacje:
(1.3) małdrzyk krakowski / litewski
synonimy:
(1.2) mądrzyk, mędrzyk, mondrzyk
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) miara
(1.2) serniczek
(1.3) placek
(1.4) gest
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. małdr m, małdrat m
związki frazeologiczne:
ręce w małdrzyk
etymologia:
pol. małdr, dawna miara zbożowa[1] równa około 12 korcy[6]
uwagi:
  1. jeśli nie zaznaczono inaczej, jest to wersja odpowiadająca współczesnym standardom języka ogólnopolskiego
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 Aleksandra Cieślikowa, Maria Malec, Kazimierz Rymut (red.) „Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych”, Pracownia Antroponimiczna IJP PAN, Kraków 1997, ISBN 8385579745
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927.
  3. Piotr Jaxa Bykowski „Dwór królewski w Grodnie. Epizod biograficzny (1795-1797)”, Geberthner i Wolff, Warszawa 1884, s. 99
  4. „Krakowskie małdrzyki z owocami lub konfiturą”, serwis Ugotuj.to, dostęp 2022-06-05
  5. Konrad T. Lewandowski „Bo kombinerki były brutalne”, Fanrasmagrion, Warszawa 2010, ISBN 9788392554080, s. 105
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „małdr” w: Słownik języka polskiego, red. Aleksander Zdanowicz i in., t. 1, M. Orgelbrand, Wilno 1861, s. 626.