gadać

gadać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈɡadaʨ̑], AS: [gadać], ​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) pot. mówić, lekcew. rozmawiać

(1.2) gw. (Śląsk Cieszyński) mówić językiem literackim, nie gwarą

czasownik zwrotny niedokonany gadać się (dk. brak)

(2.1) przest. kłócić się

odmiana:

(1.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		gadać
czas teraźniejszy		gadam	gadasz	gada	gadamy	gadacie	gadają
czas przeszły	m	gadałem	gadałeś	gadał	gadaliśmy	gadaliście	gadali
	ż	gadałam	gadałaś	gadała	gadałyśmy	gadałyście	gadały
	n	gadałom	gadałoś	gadało
tryb rozkazujący		niech gadam	gadaj	niech gada	gadajmy	gadajcie	niech gadają
pozostałe formy czas przyszły m będę gadał, będę gadać będziesz gadał, będziesz gadać będzie gadał, będzie gadać będziemy gadali, będziemy gadać będziecie gadali, będziecie gadać będą gadali, będą gadać ż będę gadała, będę gadać będziesz gadała, będziesz gadać będzie gadała, będzie gadać będziemy gadały, będziemy gadać będziecie gadały, będziecie gadać będą gadały, będą gadać n będę gadało, będę gadać będziesz gadało, będziesz gadać będzie gadało, będzie gadać czas zaprzeszły m gadałem był gadałeś był gadał był gadaliśmy byli gadaliście byli gadali byli ż gadałam była gadałaś była gadała była gadałyśmy były gadałyście były gadały były n gadałom było gadałoś było gadało było forma bezosobowa czasu przeszłego gadano tryb przypuszczający m gadałbym, byłbym gadał gadałbyś, byłbyś gadał gadałby, byłby gadał gadalibyśmy, bylibyśmy gadali gadalibyście, bylibyście gadali gadaliby, byliby gadali ż gadałabym, byłabym gadała gadałabyś, byłabyś gadała gadałaby, byłaby gadała gadałybyśmy, byłybyśmy gadały gadałybyście, byłybyście gadały gadałyby, byłyby gadały n gadałobym, byłobym gadało gadałobyś, byłobyś gadało gadałoby, byłoby gadało imiesłów przymiotnikowy czynny m gadający, niegadający ż gadająca, niegadająca gadające, niegadające n gadające, niegadające imiesłów przymiotnikowy bierny m gadany, niegadany gadani, niegadani ż gadana, niegadana gadane, niegadane n gadane, niegadane imiesłów przysłówkowy współczesny gadając, nie gadając rzeczownik odczasownikowy gadanie, niegadanie

(2.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		gadać się
czas teraźniejszy		gadam się	gadasz się	gada się	gadamy się	gadacie się	gadają się
czas przeszły	m	gadałem się	gadałeś się	gadał się	gadaliśmy się	gadaliście się	gadali się
	ż	gadałam się	gadałaś się	gadała się	gadałyśmy się	gadałyście się	gadały się
	n	gadałom się	gadałoś się	gadało się
tryb rozkazujący		niech się gadam	gadaj się	niech się gada	gadajmy się	gadajcie się	niech się gadają
pozostałe formy czas przyszły m będę się gadał, będę się gadać będziesz się gadał, będziesz się gadać będzie się gadał, będzie się gadać będziemy się gadali, będziemy się gadać będziecie się gadali, będziecie się gadać będą się gadali, będą się gadać ż będę się gadała, będę się gadać będziesz się gadała, będziesz się gadać będzie się gadała, będzie się gadać będziemy się gadały, będziemy się gadać będziecie się gadały, będziecie się gadać będą się gadały, będą się gadać n będę się gadało, będę się gadać będziesz się gadało, będziesz się gadać będzie się gadało, będzie się gadać czas zaprzeszły m gadałem się był gadałeś się był gadał się był gadaliśmy się byli gadaliście się byli gadali się byli ż gadałam się była gadałaś się była gadała się była gadałyśmy się były gadałyście się były gadały się były n gadałom się było gadałoś się było gadało się było forma bezosobowa czasu przeszłego gadano się tryb przypuszczający m gadałbym się, byłbym się gadał gadałbyś się, byłbyś się gadał gadałby się, byłby się gadał gadalibyśmy się, bylibyśmy się gadali gadalibyście się, bylibyście się gadali gadaliby się, byliby się gadali ż gadałabym się, byłabym się gadała gadałabyś się, byłabyś się gadała gadałaby się, byłaby się gadała gadałybyśmy się, byłybyśmy się gadały gadałybyście się, byłybyście się gadały gadałyby się, byłyby się gadały n gadałobym się, byłobym się gadało gadałobyś się, byłobyś się gadało gadałoby się, byłoby się gadało imiesłów przymiotnikowy czynny m gadający się, niegadający się ż gadająca się, niegadająca się gadające się, niegadające się n gadające się, niegadające się imiesłów przymiotnikowy bierny m gadany, niegadany gadani, niegadani ż gadana, niegadana gadane, niegadane n gadane, niegadane imiesłów przysłówkowy współczesny gadając się, nie gadając się rzeczownik odczasownikowy gadanie się, niegadanie się

przykłady:

(1.1) Zamiast tyle gadać moglibyście się wziąć do roboty.

składnia:

(1.1) gadać o +N. • gadać z +N.

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. gadulstwo n, gadatliwość ż, gadałka ż, gadanie n, gadanina ż, gadka ż, gaduła m/ż, dogadywanie n, dogadanie n, obgadywanie n, obgadanie n, pogadanie n, pogadanka ż, przegadywanie n, przegadanie n, rozgadywanie n, rozgadanie n, ugadywanie n, ugadanie n, wygadywanie n, wygadanie n, zagadywanie n, zagadanie n, przygadywanie n, przygadanie n, niedogadywanie n, niedogadanie n, zgadywanie n, zgadnięcie n, zagadka ż, zgaduj-zgadula ż, zagadkowość ż

czas. dogadywać ndk., dogadać dk., obgadywać ndk., obgadać dk., pogadać dk., przegadywać ndk., przegadać dk., rozgadywać ndk., rozgadać dk., ugadywać ndk., ugadać dk., wygadywać ndk., wygadać dk., zagadywać ndk., zagadać dk., zgadać dk., zgadywać ndk., zgadnąć dk.

przym. gadany, gadatliwy, pogadankowy, zagadkowy

przysł. zagadkowo, gadatliwie

wykrz. gadanie, gadu-gadu, szkoda gadać

związki frazeologiczne:

gadać, co ślina na język przyniesie • gadać jak najęty / gadać jak nakręcony • gadać po próżnicy • gadać od rzeczy • mieć gadane • gadał dziad do obrazu, a obraz doń ani razu • głuchemu gadać - groch na ścianę rzucać • za głos Boski uznają, co wszyscy ludzie gadają • gadać z nim – to jak plewy młócić • szkoda gadać

etymologia:

(1.1) praindoeur. *gad- • por. pali gad

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) chatter, gab, talk
• chiński standardowy: (1.1) 说话 (shuōhuà)
• esperanto: (1.1) babili
• kaszubski: (1.1) gadac, plestac
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,    
• rosyjski: (1.1) болтать
• ukraiński: (1.1) базікати, теревенити
• wenedyk: (1.1) fabłar
• wilamowski: (1.1) kuza

źródła: