funkcjonariusz

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

funkcjonariusz (język polski)[edytuj]

funkcjonariusze (1.1) policji
wymowa:
IPA[ˌfũŋkʦ̑ʲjɔ̃ˈnarʲjuʃ], AS[fũŋkcʹi ̯õnarʹi ̯uš], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.-nk- akc. pob.i → j 
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) adm. pracownik służb państwowych, zwykle mundurowych np. policji lub służby więziennej[1]; zob. też funkcjonariusz w Wikipedii
(1.2) polit. działacz partii rządzącej piastujący wysokie stanowisko
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Znajomy mojego brata jest funkcjonariuszem Policji.
(1.1) (…) funkcjonariusze z Bogatyni (woj. dolnośląskie) dorabiali, handlując narkotykami we Wrocławiu, Wałbrzychu, Jeleniej Górze[3].
składnia:
(1.1) funkcjonariusz + D. • funkcjonariusz + przym.
kolokacje:
(1.1) funkcjonariusz policji / straży miejskiej / straży pożarnej / służby więziennej / straży granicznej / żandarmerii wojskowej / straży ochrony kolei / służby ochrony / służby penitencjarnej / inspekcji celnej / biura ochrony rządu / straży marszałkowskiej • funkcjonariusz celny / międzynarodowy • funkcjonariusz publiczny
synonimy:
(1.2) aparatczyk
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) pracownik
(1.2) działacz partyjny
hiponimy:
(1.1) policjant, sokista, strażnik, strażak, czekista, komornik, ubek, borowik, celnik, wopista, tajniak, żandarm
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. funkcja ż, funkcjonowanie n, zafunkcjonowanie n, funkcyjność ż, funkcjonalność ż
forma żeńska funkcjonariuszka ż
czas. funkcjonować ndk., zafunkcjonować dk.
przym. funkcyjny, funkcjonalny
przysł. funkcjonalnie
związki frazeologiczne:
etymologia:
niem. Funktionär < franc. fonctionnaire < łac. functio[4]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „funkcjonariusz” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „funkcjonariusz” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. wprost.pl
  4. Roztrząsania, „Poradnik Językowy” nr 1/1906, s. 15.