czad

czad (język polski)

wymowa:

IPA: [ʧ̑at], AS: [čat], zjawiska fonetyczne: wygł. ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) pot. chem. zob. tlenek węgla

(1.2) pot. zapach spalenizny

(1.3) dial. dym, opary

wykrzyknik

(2.1) slang. słowo wyrażające uczucie radości, szczęścia lub innych pozytywnych doznań

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	czad	czady
dopełniacz	czadu	czadów
celownik	czadowi	czadom
biernik	czad	czady
narzędnik	czadem	czadami
miejscownik	czadzie	czadach
wołacz	czadzie	czady

(2.1) nieodm.

przykłady:

(1.1) Budynek się zapalił. Było dużo ognia, mieszkańcy dławili się czadem.

(2.1) Jedziemy w góry. Ale czad!

składnia:

(1.1-3) rzadko w lm

kolokacje:

synonimy:

(1.1) tlenek węgla

(1.2) swąd

(2.1) bomba, git, odlot

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) gaz

(1.2) zapach, woń

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1-3)

rzecz. czadzenie n, zaczadzenie n, oczadzenie n

czas. czadzieć ndk., zaczadzieć dk., zaczadzić dk., oczadzieć dk.

(2.1)

przym. czaderski, czadowy

przysł. czadersko, czadowo

związki frazeologiczne:

dać czadu

etymologia:

(1.1) prasł. *čadъ < praindoeur. *kēd-o- → dym, sadza, opar, mgiełka; por. czeskie čad → swąd, spalenizna, dym, słoweńskie čâd → dym, czad, para, opar

(2.1) z ukr. za niem. Schwaden

uwagi:

zob. też czad (ujednoznacznienie) w Wikipedii

tłumaczenia:

(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tlenek węgla

• angielski: (1.1) flue gas, monoxide; (2.1) cool
• białoruski: (1.1) чад m
• duński: (2.1) sej!
• rosyjski: (1.1) угар m; (1.2) гарь ż; (1.3) чад m
• ukraiński: (1.1) чад m

źródła: