Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Niemiecki

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Odmiana[edytuj]

Rzeczowniki[edytuj]

W języku niemieckim koniecznie trzeba podać rodzaj rzeczownika oraz upewnić się, że w nagłówku rzeczownik jest wpisany wielką literą.

W polu "odmiana" podajemy tabelkę odmiany jak dla języka polskiego z tym, że zamiast siedmiu przypadków wypisujemy cztery, tj. mianownik (≈Nominativ), dopełniacz (≈Genitiv), celownik (≈Dativ) i biernik (≈Akkusativ).

Sposób wprowadzania tabelki odmiany rzeczownika w języku niemieckim wygląda następująco:

: (1.1) {{odmiana-rzeczownik-niemiecki|rodzaj=m
|Mianownik lp = Busch
|Dopełniacz lp = Buschs<br>des Busches
|Celownik lp = Busch<br>{{przest}} dem Busche
|Biernik lp = Busch
|Mianownik lm = Büsche
|Dopełniacz lm = Büsche
|Celownik lm = Büschen
|Biernik lm = Büsche
}}

W rezultacie otrzymujemy:

(1.1)


Gdy forma w danym przypadku jest taka sama jak podstawowa (Nominativ Sg.), wcześniej stosowaliśmy tyldę. Obecnie nie stosujemy tyldy, lecz powtarzamy pełną pisownię wyrazu.

Jeśli zachodzi potrzeba użycia gdzieś w treści hasła symbolu przypadku (np. w polu "składnia" albo "uwagi"), należy stosować szablony {{Nom}}, {{Gen}}, {{Dat}}, {{Akk}}. Nie należy używać szablonów przypadków, stosowanych w innych językach, zwłaszcza {{D}}, który w pozostałych językach na Wikisłowniku oznacza dopełniacz, a tymczasem wśród Polaków uczących się niemieckiego jest powszechnie używanym skrótem celownika.

Forma oboczna celownika liczby pojedynczej z końcówką -e jest obecnie przestarzała i używana na dzień dzisiejszy jedynie w mowie stylizowanej oraz skostniałych zwrotach typu: nach Hause, auf dem Lande, im Falle itd. (chociaż i w tych przypadkach obserwuje się tendencję do stosowania formy bez -e).

Czasowniki[edytuj]

Odmiana czasowników niemieckich powinna zawierać kolejno: formę bezokolicznika, formę Imperfekt (inaczej Präteritum), formę Partizip Perfekt (inaczej Partizip II), z zaznaczeniem słówka pomocniczego (haben/sein). Dla wszystkich czasowników oznaczamy temat pionową kreseczką |, aby pokazać miejsce dodawania końcówek podczas odmiany przez osoby.

W przypadku niektórych czasowników może zajść potrzeba podania formy drugiej i trzeciej osoby liczby pojedynczej, czynimy to w nawiasie po formie czasu teraźniejszego, podając tylko trzecią osobę np.:

geh|en, ging, gegangen (sein)
mach|en, machte, gemacht (haben)
schlaf|en (schläft), schlief, geschlafen (haben)
aufsteh|en (steht auf), stand auf, aufgestanden (sein)

Zaimki[edytuj]

Dla zaimków osobowych niemieckich wypisujemy tylko odmianę przez przypadki, np.:

du, deiner, dir, dich

W polu "odmiana" zaimków dzierżawczych nie wpisujemy nic (odmieniają się jak przymiotniki).

Przymiotniki[edytuj]

Dla przymiotników używamy szablonu {{odmiana-przymiotnik-niemiecki}} z wbudowanym stopniowaniem, na przykład:

{{odmiana-przymiotnik-niemiecki|stopn=reg}} (w haśle schnell)
{{odmiana-przymiotnik-niemiecki|temat=teur|stopn=reg}} (w haśle teuer)
{{odmiana-przymiotnik-niemiecki|besser|best}} (w haśle gut)

co daje efekt:

Jeżeli przymiotnik się nie stopniuje, wpisujemy parametr stopn=nie. Pozostałe parametry opcjonalne opisano na stronie dokumentacji szablonu.


Wymowa[edytuj]

Nagrania wymowy, gdzie w nazwie pliku znajduje się -at- to pliki nagrane przez mieszkańców Austrii i należy o tym wspomnieć: {{audio|De-at-Oper.ogg|wymowa austriacka}}.

Czasowniki mocne i nieregularne[edytuj]

Warto w uwagach dodać link do listy czasowników mocnych i nieregularnych. Przykład w wissen.

Rzeczowniki złożone[edytuj]

Rzeczowniki złożone umieszczamy w sekcji "kolokacje" lub "związki frazeologiczne" (a nie: "pokrewne") wrazów, z których są złożone. Zobacz Zasady tworzenia haseł - sekcje 'kolokacje' i 'związki frazeologiczne', PlatzSpielplatz.

Reforma pisowni[edytuj]

Dla słów, które zmieniły pisownię w następstwie reformy pisowni z 1996 roku, tworzymy krótkie hasła dla starej pisowni (przykład daß) oraz w uwagach w nowej pisowni dajemy wzmiankę o starej pisowni (przykład dass).