Wikisłownik:Potrzebne hasła

Jeśli danego hasła jeszcze nie ma w Wikisłowniku, możesz na niniejszej stronie poprosić o jego utworzenie - wpisz dane słowo pod nagłówkiem z nazwą języka, a my postaramy się je opisać. Zobacz też Zamówienia na nagrania wymowy.

Pamiętaj też, że sam(a) możesz dodać to słowo! Bardzo gorąco zachęcamy do włączenia się do prac - nie bój się, że coś zepsujesz; poprawimy i wyjaśnimy. :) Zerknij na stronę dla początkujących. zobacz też: Najczęściej szukane hasła

polski

Zobacz też: brakujące sekcje polskie na istniejących stronach

• -sk - przyrostek do tworzenia nazw, jego pochodne w polszczyźnie oraz analogi w językach słowiańskich np: ros. -ск; https://pl.wikipedia.org/wiki/-sk
• azyngra
• b.n.s. (skrótowiec z brak numerów stron)
• bajdurzenie
• być jak chorągiewka na dachu
• cacany
• chojor - igliwie
• chorągwiany, chorągiewny należący do chorągwi, żołnierz.
• cie choroba
• cieślak - słowo przynależne do slangu młodzieżowego, jest to określenie na ofermę, nieudacznika.
• dezabil - negliż, niekompletny strój; dzienna lub nocna bielizna zob.дезабільє, dishabille, deshabille
• dom rodzinny
• dom wielorodzinny
• dookoła Wojtek
• drykier, drykiernia, drykować
• druzgotać
• dursać
• dykcjonarz - słownik, leksykon
• dzban Schrödingera - określenie osoby która mówi coś obraźliwego i dopiero potem, na podstawie reakcji komentujących, decyduje czy żartowała czy nie.
• dzik ndiri - "Ndiri potargał mi tak muskuły i żyły, że musi przyjść zakażenie krwi." (H. Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy)
• ekstruder
• escape room
• forfiter
• facylitacja - "https://sjp.pwn.pl/slowniki/facylitacja.html"
• gderać
• gospodarstwo domowe
• gotowiec
• gra w dziada
• groszek opałowy
• internetowiec - osoba uzależniona od internetu (istnieje strona w języku kaszubskim, ktora wyjaśnia znaczenie tego słowa)
• intertekstualny
• ja liryczne
• jak na skrzydłach
• jako taki
• jako tako
• kanelaż - coś w budownictwie, być może jest to to samo co kanelury, ale ja tego nie wiem
• kardiowerter
• kipiczny
• klownada - popisy klowna
• kobza
• koci grzbiet
• koncepista, fiumuar (Gombrowicz)
• konsument
• kontrybutor, kontrybuować
• kontyngent
• konwia
• kotlet schabowy
• kozioł hiszpański
• krab manlrowy
• krew gęstsza od wody
• któżby
• kurtyzować lub kurtyzowanie lub kurtyzacja - przycinanie psu lub koniowi ogona zazwyczaj przy nasadzie
• kutasiarz
• lepiej nie dosolić, niż przesolić
• leptokurtyczny
• leźć
• linić, nalinić się
• lizadło
• liczenie szabel, liczyć szable
• marszrutyzacja - znaleziono w czasopismie: Planowanie optymalnej siatki połączeń transportu publicznego wpisuje się w problem decyzyjny i optymalizacyjny zwany problemem marszrutyzacji oraz Problem marszrutyzacji polega na wyznaczeniu optymalnych tras przewozowych i jest rozwinięciem problemu komiwojażera
• mastalerz
• memiczność, memiczny -/slang młodzieżowy/ Występuje w zdaniach opisujących postacie występujące w "memach internetowych" np."Pan Prezydent Andrzej Duda jest bardzo memiczny."
• mężobójca
• matles - opakowanie na jajka (inaczej wytłaczanka)
• metroseksualista, metroseksualizm
• mezokurtyczny
• męczliwość Niepokoić nas powinny wzmożone pragnienie, duża męczliwość i osłabienie, (...), korpus PWN, oryg. "Teraz zdrowie" 2003
• miłosierny Samarytanin
• minnesinger, minnesang
• mocium panie
• mudita - przeciwieństwo Schadenfreude, radość z czyjegoś szczęścia
• na niby
• nacechowany
• nadto
• nadgorliwość jest gorsza od faszyzmu (istnieje angielska wersja artykułu dla tego zwrotu)
• narracja przenośna
• nasięźrzał
• naszpikować
• naszpikowany
• naturszczyk
• nawlekać - nawlekać igłę i nitkę
• nie kładź palca między drzwi
• nieznaczący
• nutrikosmetyk
• nuże
• oblec -> literacko, reg. śl (łoblec), reg. wlk., reg. kaszubski -> ubrać, założyć, odziać
• obleczenie -> ubranie/odzienie/wdzianko literacko/reg. śl/ reg wlk./ reg. kaszubski
• oblekać -> ubierać, nakładać tkaninę
• oblekanie -> proces technologiczny nakładania tkaniny powłokowej na przedmiot np. guziki (oblekane guziki) czy piankę
• obnosić się - afiszować się - ang. flaunt
• obyć się
• odbrązowiony
• odkalapućkaj sìę -> odczep się, daj mi spokój
• optimum Pareto
• oszpecić, oszpecać, oszpecenie,
• paczyzm
• paretooptymalny
• paździerzyć, paździoch
• pierwocina, zwykle lm pierwociny
• pierwsze słyszę / pierwsze słyszeć
• pijany jak wór
• pinxit, pinx. - zob. też pinxit w Wikipedii
• pizzicato
• platykurtyczny
• pleniglacjał
• pneumatyk
• podołek
• podpowłoka
• poły
• poplon
• po raz kolejny
• portelaż z fran. portaledge- namiot ścianowy,
• postkipiczny
• presokratyk
• probant
• projektant
• proligancko
• pronować, supinować
• prośny
• przewlec-> przewlec pościel (zmienić obleczenie pościeli)
• przedsiębieżny
• przęślica, przęślik
• przyoblec -ubrać kogoś w coś lub włożyć coś na coś
• przystoi - czasownik, który "ma w zasadzie tylko formy 3-osobowe, ale za to we wszystkich czasach, trybach i liczbach" ([1])
• przycebulić
• przykup - w grach karcianych, karty o które toczy się licytacja
• przypał
• przytentegować
• Ptuj - miejscowość we Słoweni
• radosna twórczość
• rebant/refbant
• rekord
• retroseksualista, retroseksualizm
• archit. rewaloryzacja - restauracja (?)
• rolomat
• rotulus
• rozbawiony
• rozchodzić się jak ciepłe bułeczki
• rozparzeniec
• rozsupływacz
• rozpytać
• rozwijać skrzydła
• ryczywół
• ryfka – okucie pochwy szabli, zaopatrzone w kółka (brajcarki) służące do jej zawieszenia na rapciach
• rys - sylwetka, są wersje czeska i słowacka, polskiej brak
• rzeczownik pospolity
• samizdat
• scripta
• sculpsit, sculp., sc. - zob. też sculpsit w Wikipedii
• seblec -> rozebrać, literacko, reg. śl., reg. wlk.
• sebuwać -> zdjąć buty reg. śl., reg. wlk.
• sedymentacja
• sermater
• siepać
• skopać
• skostnieć
• skowyrność
• skramczeć - mówić w płaczliwy sposób, narzekać
• skrofuloza, skrofuły
• sofoklesista (słowo użyte przez Fryderyka Nietzschego w książce „Z genealogii moralności” lub „Wiedza radosna”)
• sonosfera
• sól attycka
• SPA
• spalona sprawa
• spartańskie wychowanie
• stety, czy niestety
• stokaż
• strzały Erosa
• strukturalizm
• sylwiczny - w tytule Lema 'Rozważania sylwiczne'.
• synopticon
• system wertykalny
• szaflik
• szagówka
• szanować piłkę
• szata świetna nie zdobi złego, a podła nie oszpeci dobrego
• szpetota, szpetnie, szpecić.
• szyft
• ścigacz
• ścigałka
• środkowa (trójkąta)
• śmieszek
• świecić oczami
• tak tańczy, jak mu zagrają
• tam i siam
• tamburyniarz
• tolt lub tölt - chód konia; zob. w:Tolt w Wikipedii
• tonący brzydko się chwyta
• topek
• truchtać
• trybady
• turbacja - jak podaje Słownik Języka Polskiego PWN z 1996 roku, słowo to oznacza "zmartwienie, niepokój, troskę; kłopot, trud"
• tużurek, anglez
• trómfnóć,- [z czeskiego - odpowiedź, która kończy spór(po niej nie ma już żadnego argumentu), w skacie karta przebijająca wszystkie pozostałe]
• uberyzacja
• ukorzyć, ukorzyć się, ukorzenie
• upowszechniciel
• urwipołeć
• uszczknąć
• volgang
• wąpierz --> wampir
• wąż kusiciel
• wejść w mysią dziurę
• werecha
• wielkie dzieło
• większość konstytucyjna
• wikijorz
• wleźć
• wnioskobiorca
• wolnowar
• wpaść w czarną rozpacz
• wrzeciądz
• wrzut, jak wrzuta na dupie, mieć wrzut na dupie → wrzód na dupie
• wwóz
• wycwancykować
• wyindywidualizować
• wyoblacz
• wypasiony
• wysadzać się (na kimś)
• wystraszyć, wystraszyć się
• wżdycki -> reg. śl. zawsze, ale też literacko np. Dzienniki Gwiazdowe Lema "wżdycki Girłay III, grędziel Turtukurowi przekazując, owsinek przebuldoźył"
• zachałuzie
• zahartować
• zausznik
• zapylać - czasownik od zapylanie
• zawiadowca
• zawiadywać
• zawód dym
• zderzacz hadronów
• perfumiarskie: gourmand, szypr, fougère, oud, hesperydy
• pora dżdżysta
• psiur - pies, psiaczek, psisko "jaki słodki psiur"

angielski

• rabbet block plane
• drums - przekierownie do drum
• simple present
• simple past
• superstrate
• trainwreck/train wreck/train-wreck
• accent mark
• luhh
• preeper
• If it looks like a duck, swims like a duck, and quacks like a duck, then it probably is a duck - zob. w:en:duck test. Tylko jest problem, bo to powiedzenie występuje w wielu wersjach, czasem kolejność jest przestawiona, czasem bez "if", bez "probably", więc nie bardzo wiem, jak to zatytułować. I czy ma być z dużej czy z małej litery?
• computer game
• keymaster
• loast
• sodexo
• spander
• Alabama cavefish
• joypad
• trecking
• proprietary trader
• tricks & tips - czy można to przetłumaczyć na polskie sztuczki i kruczki?
• No Role Play (No-RP)
• Non Role Play (Non-RP)
• Nor Role Play (N-RP)
• Black Role Play (BRP)
• fatman
• denning - wg. en-wiki jakiś rodzaj snu zimowego. Jest też "denning period" u niedźwiedzi i likaonów ([2]), choć likaony nie hibernują.
• Trochę brakujących zrostków z simple:Wiktionary:BNC spoken freq:
  • -age (leakage)
  • -ally (idiotically)
  • -an (American)
  • -ance (clearance)
  • -ant (consultant)
  • -ary (revolutionary)
  • -atory (confirmatory)
  • -dom (kingdom; officialdom)
  • -eer (black marketeer)
  • -en (wooden)
  • -en (widen)
  • -ence (emergence)
  • -ent (absorbent)
  • -ery (bakery; trickery)
  • -ese (Japanese; officialese)
  • -esque (picturesque)
  • -hood (childhood)
  • -i (Israeli)
  • -ian (phonetician; Johnsonian)
  • -ite (Paisleyite; także znaczenie chemiczne)
  • -ling (duckling)
  • -most (topmost)
  • -ory (contradictory)
  • -ship (studentship)
  • -ward (homeward)
  • -ways (crossways)
  • -wise (endwise; discussion-wise)
  • circum- (circumnavigate)
  • counter- (counter-attack)
  • en- (encage; enslave)
  • fore- (forename)
  • pro- (pro-British)
  • -ic
  • -ify
  • -ition
  • -ive
• Brakujące wyzwiska z oficjalnej listy słów niedozwolonych na meczach Liverpoolu:
  • coloured
  • lady-boy
  • knob-jockey
  • rent-boy
  • man up
  • tranny
  • she-man
  • downy - nie ma tego znaczenia
• to loom over - piętrzyć się nad czymś, wisieć nad czymś
• Exquisite Love
• DX-ing / DXing
• tallage - rodzaj średniowiecznego podatku
• Wellington boots, wellies
• bogger
• sponch
• drive-through / drive-thru
• relieved
• sasquatch
• hirability
• s'more
• ropemate
• goddam
• sod off/sod-off
• feck
• beef curtains
• bellend/bell-end
• clunge
• minge
• punani
• CTO
• chief technology officer
• doeth
• doest
• brakujące czasowniki nieregularne: re-make, co-write, re-write, re-run, over-run, off-set, comcast, webcast, cablecast, re-cast, re-draw, regrow, over-grow, upheave

arabski

• ligatury: ﻻ oraz ﻼ
• مقرمة

baskijski

• euskailu
• euskarri
• eutsi
• gabi
• garrazta
• gaztetxe
• gindax
• goru
• gozakaiztu
• harilkai
• hedatu
• igerigailu
• jaurerri
• karda
• korain
• kurrika
• labaingailu
• lurruneztagailu
• matarraski
• tantai
• txara

chorwacki

rođak - rodak, krewny

czeski

• pajdá - 3 osoba liczby pojedynczej czasownika pajdat = kuleć
• LAHEV ZALOHA - záloha na láhev = kaucja za butelkę
• čtvrthrst

Nakład.stredisko

duński

• hæve
• aero-
• afslibe = zeszlifować
• afslibning = zeszlifowywanie

Lilou

fiński

• mukaan
• kuin
• niin
• viime
• kuitenkin
• jälkeen
• itse
• eikä
• toimia
• ettei
• sillä
• joutua
• kuulua
• mikään

francuski

• Cap Horn
• ça va

• Wklejam trochę słówek, które przeszły do "języka międzynarodowego". Żeby nie było tak, że słowo lub zwrot rdzennie francuski jest opisany jako polski i angielski:
  • à propos → jest po polsku
  • ad memoire
  • va banque → jest po polsku
  • à la - jest po niemiecku
• Kolokacje z... angielskiej sekcji hasła en: en ami • en banc • en brochette • en clair • en famille • en garçon • en garde • en pantoufles • en passant → jest po angielsku • en retraite • en route • en secondes noces • en suite
• passe une bonne journee
• coup de grâce
• deárme
• nom de plume
• Louvre - jest tylko po angielsku
• craigner
• se ressourcer
• les lipides
• auteil
• petite copine
• petite amie
• relancer

grecki

• ξαναγαπήσω
• Διοτίμα
• Π.Α.Ε. - skrót
• νοιάζει

hebrajski

• סקנדל
• דווקא → jest tylko jidysz
• אמן - w znaczeniu pewne (etymologia do amen)

hindi

चाय - herbata

सुप्रभात - Dzień Dobry अलविदा - Do widzenia

hiszpański

• fondo
• señorío
• toreador (o ile istnieje, bo poza angielskim wikisłownikiem jakoś wszędzie widzę tylko torero, ale może to rzadsza forma)

holenderski

• pietje
• kut
• Utrecht

islandzki

Skammtímabinding HDMI

japoński

• shinkyokushin
• Kōri (Japonia) - Japońskie imię Kōri, przeważnie dla płci żeńskiej. Wiele kobiet w tym kraju nosi takie imię, wywodzi ono się od słowa "Kōritsu-teki". Co znaczy "Sprawna".

koreański

• 잘가 - Do widzenia

łaciński

• aggedula
• amalthaea
• andropetalum
• anthurus
• baccetum
• bifolliculus
• bracteopetalum
• carcerrula
• colloqui - rozmawiać
• cremocarpium
• cui
• curvatura
• cuspis
• cynarrhodium
• diachenium
• drupeola
• flexura
• fragrum
• graminetum
• gznaeceum
• hapter
• intercarpellaris
• interjunctura
• interpetiolaris
• jubilo → jest tylko interlingua/iubilo
• lecus
• mericarpium
• mesocarpium
• mesorium
• momento mori
• noli - nie, w zdaniach rozkazujących
• nomen omen
• nunc pro tunc: tak jak obecnie do czasu, zob. [3][4]
• omnia possum in eo qui me confortat
• paracorolla
• paucinucula
• pepo
• petiolulus
• policarpium
• praetermissus - pozwolić obejść, przepuścić, puścić wolno
• prothallium
• pzrenarium
• rhizolecus
• semiarticulus
• sexfolliculus
• spira
• staminodium
• strumula
• subsilva
• succrementum
• synochorium
• talea
• tenosynovitis nodularis
• tepalum
• tetrachaenium
• torus fructus
• tractus
• tuberculum
• tunicae
• vendido → jest po hiszpańsku
• ventorum diagramma (róża wiatrów)
• vernatio
• vos mos postulo a silicis traba quoniam is est in palus

norweski

• krøvjfpling
• skjerf → szalik
• ivareta → zadbać, zapewniać
• dugnad
• melding kundeavtale

perski

• ☫

być okrutny i iść po trupach do celu

portugalski

ginja

rosyjski

• бензопила
• береста
• благочестие
• божественность
• ватрушка
• весовщик
• всас
• газодувка
• длинногубцы
• до вала
• долгожитель
• дробильщик
• дроссель
• дымосос
• зажим
• замолвить за кого-то словечко
• застёжка-молния
• карщик
• катодчик
• колосник
• колчедан
• комплектовщик
• коуш
• круглогубцы
• кувалда
• лесозаготовитель
• матировать
• местность
• мехраб
• минёр
• наливщик
• напугать ежа голой жопой
• некачественность
• нониус
• носиться
• огранщик
• оптовка
• освинцовщик
• оценщик
• перегар
• перемычка
• плашка
• плодоложе
• подкрадываться
• подставка
• подхват
• попадалово
• поросль
• посыл
• прийтись
• притирка
• профосмотр
• псинка
• пулемётчик
• пускатель
• разве
• раскрывать
• расселяться
• реборда
• рым
• ряженка
• сальник
• серо-буро-малиновый
• совместимость
• справка
• стеклодув
• строп
• стропальщик
• сыродел
• таки
• талреп
• триплет
• узконаправленный
• утихомирить
• файлик
• фитонимия
• фланец
• харчок
• чтоб
• шабер
• шкив
• штангенглубиномер
• штангенрейсмас
• штангенциркуль
• штырь

słowacki

• stať
• treba
• ostatný
• napriek
• viacero
• snažiť
• podariť
• sme
• ereter
• peniaz
• riešenie
• spoločný
• ukázať
• zariadenie
• obchodný
• ponúkať
• pritom
• zamestnanec
• pričom

szwedzki

• vintersorg - szw. vinter + sorg → zima + smutek; słowo niezleksykalizowane, którego można użyć jako wolnego, doraźnego złożenia oznaczającego smętek zimowy; jest nazwą zespołu muzycznego Vintersorg, zob. też Vintersorg w Wikipedii --Meander (dyskusja) 03:26, 16 mar 2019 (CET)
• våldtagit - forma czasu przeszłego supinum od zob. våldta --Meander (dyskusja) 18:49, 16 mar 2019 (CET)
• platskalet - takie słowo nie istnieje, jest to chyba literówka; prawdopodobnie forma określona od plåtskal, szw. plåt + skal → blacha + skorupa; jest to słowo niezleksykalizowane, którego można użyć jako wolnego, doraźnego złożenia oznaczającego osłonę z blachy --Meander (dyskusja) 19:29, 16 mar 2019 (CET)
• stekare
• eluttag

ukraiński

просторікування, байданина

węgierski

csiperke - pieczarka kerekítve

włoski

Jeśli coś z włoszczyzny jest używane przez Polaków to najprawdopodobniej określenia muzyczne. Poniżej powybierałem z polskiej wikipedii. Nie usuwam niebieskich, bo nie wiem, czy czasem nie są napisane, ale dla innych języków. Trafiłem np. na grave w czterech językach, byle nie po włosku. Zresztą może dałoby się z tego jakiś słowniczek czy kategorię zrobić. Vasa (dyskusja) 09:07, 15 sie 2011 (CEST)

Oznaczenia tempa: piú poco a poco poco un poco allargando morendo - jest po polsku rallentando rall. ritardando rit. ritenuto stringendo tenuto ten. a tempo tempo primo rubato a battuta alla marcia ritenuto sostenuto

Określenia artykulacyjne: tremolo - jest tylko polski, angielski i esperanto col legno flautando

Figury retoryczne: assimilatio exclamatio interrogatio multiplicatio suspiratio

Notacja muzyczna: a piacere attacca calando da capo al fine diminuendo - jest tylko interlingua perdento portamento - jest po polsku i angielsku

Inne:

• a vista
• stracciatella
• sbagliato
• televendita
• lasagne - jest po polsku i angielsku

inne języki

• hausa: maliyo, dan → jest tylko polski, angielski, bośniacki, chorwacki, esperanto, hiszpański, holenderski, indonezyjski, interlingua, kurdyjski, slovio i słoweński
• łotewski: piederoso
• brakujące znaki paszto: ړ, ڼ, څ, ځ, ښ, ږ, ې, ئ
• łotewski: ārā
• ɞ̯
• rusiński: tysiač (tysiąc), tychota (spokój), knap (tkacz), štof (tkanina), gombička (przycisk), tysk (tłok), zavzatost (upór)