Wikisłownikarz:Basia11-10

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Demokracja (z grekiego demos - "lud" + kratos "rządy") - ustrój polityczny, oparty na trójpodziale władzy w którym źródło władzy stanowi wola większości obywateli. Gwarantem istnienia demokracji jest konstytucja. Obecnie powszechną formą ustroju demokratycznego jest demokracja parlamentarna.

We współczesnej teorii demokracji liberalnej, wywodzącej się z prac Johna Locke'a i Johna Stuarta Milla zakłada się, że faktyczny ustrój demokratyczny powinien charakteryzować się:

   * możliwością wyboru władzy przez wolne i uczciwe wybory
   * możliwością kandydowania do ciał tworzących władzę przez wszystkich obywateli
   * rządami prawa i jawnością stanowienia prawa
   * przestrzeganiem elementarnych praw człowieka takich jak:
         o wolnością głoszenia swoich poglądów - nawet jeśli nie są one w danym momencie popularne
         o wolnością zrzeszania się i tworzenia politycznych grup nacisku
         o wolnością od dyskryminacji (rasowej, religijnej, seksualnej itp.)

Demokracja może być stopniowana - tzn. w danym ustroju politycznym faktyczny udział we władzy ogółu obywateli może być większy lub mniejszy. Np: w monarchii konstytucyjnej władza należy formalnie do króla, jednak rzeczywiste stosunki między królem a jego poddanymi reguluje konstytucja, która może w praktyce oddawać niemal całą władzę poddanym. Współcześni demokraci uważają, iż demokracja jest jedynym możliwym gwarantem istnienia wolnej konkurencji w gospodarce, na rynku pracy oraz możliwości wprowadzenia koniecznych reform po debacie i dojściu do porozumienia. Z drugiej strony systemy, które są z formalnego punktu widzenia demokracjami, mogą w rzeczywistości dawać rzeczywistą władzę wąskiej grupie oligarchów, którzy praktycznie sprawują ją w sposób skrajnie niedemokratyczny.

Zagadnienie stworzenia ustroju, w którym z jednej strony wszyscy obywatele mają rzeczywisty wpływ na rządy, a z drugiej strony jest on technicznie sprawny, stanowi jeden z najważniejszych i wciąż nierozstrzygniętych problemów w teorii demokracji.

Jedno z najsłynniejszych stwierdzeń, podsumowywujących nieustającą debatę na ten temat zostało wypowiedziane przez Winstona Churchilla:

"Stwierdzono, że demokracja jest najgorszą formą rządu, jeśli nie liczyć wszystkich innych form, których próbowano od czasu do czasu."