Aneks:Język polski - koniugacja I: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
no, chyba teraz ładnie? mam nadzieję, że nie przypomina zbytnio tabelki z SJP? |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Odmiana czasowników kończących się w bezokoliczniku na ~ać. |
Odmiana czasowników kończących się w bezokoliczniku na ~ać. |
||
<table style=" |
<table border style="text-align:center;"> |
||
<tr><th rowspan="2">Forma</th><th colspan=" |
<tr><th rowspan="2" colspan="2">Forma</th><th colspan="3">Liczba pojedyncza</th><th colspan="3">Liczba mnoga</th></tr> |
||
<tr><th |
<tr><th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th> |
||
<th |
<th width="12%">1 os.</th><th width="12%">2 os.</th><th width="12%">3 os.</th></tr> |
||
<tr><td>Bezokolicznik</td><td colspan="13">~ać<br /><small>czytać</small></td></tr> |
<tr><td colspan="2">Bezokolicznik</td><td colspan="13">~ać<br /><small>czytać</small></td></tr> |
||
<tr><td>Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły (dok.)</td><td |
<tr><td colspan="2">Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.)</td><td>~am<br /><small>czytam</small></td><td>~asz<br /><small>czytasz</small></td><td>~a<br /><small>czyta</small></td><td>~amy<br /><small>czytamy</small></td><td>~acie<br /><small>czytacie</small></td><td>~ają<br /><small>czytają</small></td></tr> |
||
<tr><td>Czas przeszły</td><td>~ałem<br /><small>czytałem</small></td><td>~ałam<br /><small>czytałam</small></td><td>~ałeś<br /><small>czytałeś</small></td><td>~ałaś<br /><small>czytałaś</small></td><td>~ał<br /><small>czytał</small></td><td>~ała<br /><small>czytała</small></td><td>~ało<br /><small>czytało</small></td><td>~aliśmy<br /><small>czytaliśmy</small></td><td>~ałyśmy<br /><small>czytałyśmy</small></td><td>~aliście<br /><small>czytaliście</small></td><td>~ałyście<br /><small>czytałyście</small></td><td>~ali<br /><small>czytali</small></td><td>~ały<br /><small>czytały</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj meski i męskoosob. --> |
|||
<tr><td>Forma bezosobowa czasu przeszłego</td><td colspan="13">~ano<br /><small>czytano</small></td></tr> |
|||
<tr><td> |
<tr><td rowspan="3">Czas przeszły</td><td>''m''</td><td>~ałem<br /><small>czytałem</small></td><td>~ałeś<br /><small>czytałeś</small></td><td>~ał<br /><small>czytał</small></td><td> ~aliśmy<br /><small>czytaliśmy</small></td><td>~aliście<br /><small>czytaliście</small></td><td>~ali<br /><small>czytali</small></td></tr> |
||
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj żeński --> |
|||
<tr><td>Tryb przypuszczający</td><td>~ałbym<br /><small>czytałbym</small></td><td>~ałabym<br /><small>czytałabym</small></td><td>~ałbyś<br /><small>czytałbyś</small></td><td>~ałabyś<br /><small>czytałabyś</small></td><td>~ałby<br /><small>czytałby</small></td><td>~ałaby<br /><small>czytałaby</small></td><td>~ałoby<br /><small>czytałoby</small></td><td>~alibyśmy<br /><small>czytalibyśmy</small></td><td>~ałybyśmy<br /><small>czytałybyśmy</small></td><td>~alibyście<br /><small>czytalibyście</small></td><td>~ałybyście<br /><small>czytałybyście</small></td><td>~aliby<br /><small>czytaliby</small></td><td>~ałyby<br /><small>czytałyby</small></td></tr> |
|||
<tr><td> |
<tr><td>''f''</td><td>~ałam<br /><small>czytałam</small></td><td>~ałaś<br /><small>czytałaś</small></td><td>~ała<br /><small>czytała</small></td><td rowspan="2"> ~ałyśmy<br /><small>czytałyśmy</small></td><td rowspan="2">~ałyście<br /><small>czytałyście</small></td><td rowspan="2">~ały<br /><small>czytały</small></td></tr> |
||
<!-- pierwszy rzad czasu przeszlego, rodzaj nijaki --> |
|||
<tr><td>Imiesłów przymiotnikowy bierny</td><td colspan="13">''m'' ~any; ''f'' ~ana; ''n'' ~ane; ''lm m'' ~ani; ''lm nm'' ~ane<br /><small>czytany</small>; <small>czytana</small>; <small>czytane</small>; <small>czytani</small></td></tr> |
|||
<tr><td> |
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ało<br /><small>czytało</small></td></tr> |
||
<!-- koniec czasu przeszlego --> |
|||
<tr><td>Imiesłów przysłówkowy uprzedni</td><td colspan="13">~awszy<br /><small>'''prze'''czytawszy</small></td></tr> |
|||
<tr><td colspan="2">Forma bezosobowa czasu przeszłego</td><td colspan="6">~ano<br /><small>czytano</small></td></tr> |
|||
<tr><td colspan="2">Tryb rozkazujący</td><td>-</td><td>~aj<br /><small>czytaj</small></td><td>-</td><td>~ajmy<br /><small>czytajmy</small></td><td>~ajcie<br /><small>czytajcie</small></td><td>-</td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj meski i męskoosob. --> |
|||
<tr><td rowspan="3">Tryb przypuszczający</td><td>''m''</td><td>~ałbym<br /><small>czytałbym</small></td><td>~ałbyś<br /><small>czytałbyś</small></td><td>~ałby<br /><small>czytałby</small></td><td> ~alibyśmy<br /><small>czytalibyśmy</small></td><td>~alibyście<br /><small>czytalibyście</small></td><td>~aliby<br /><small>czytaliby</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj żeński --> |
|||
<tr><td>''f''</td><td>~ałabym<br /><small>czytałabym</small></td><td>~ałabyś<br /><small>czytałabyś</small></td><td>~ałaby<br /><small>czytałaby</small></td><td rowspan="2"> ~ałybyśmy<br /><small>czytałybyśmy</small></td><td rowspan="2">~ałybyście<br /><small>czytałybyście</small></td><td rowspan="2">~ałyby<br /><small>czytałyby</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad trybu przyp., rodzaj nijaki --> |
|||
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ałoby<br /><small>czytałoby</small></td></tr> |
|||
<!-- koniec trybu przypuszcz. --> |
|||
<!-- imieslowy przym. czynne --> |
|||
<tr><td rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy czynny</td><td>''m''</td><td colspan="6">~ający<br /><small>czytający</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj żeński --> |
|||
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ająca<br /><small>czytająca</small></td><td rowspan="2" colspan="3"> ~ające<br /><small>czytające</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad imieslowów, rodzaj nijaki --> |
|||
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ające<br /><small>czytające</small></td></tr> |
|||
<!-- koniec imieslowów przym. czyn. --> |
|||
<!-- imieslowy przym. bierne --> |
|||
<tr><td rowspan="3">Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.)</td><td>''m''</td><td colspan="3">~any<br /><small>czytany</small></td><td colspan="3">~ani<br /><small>czytani</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj żeński --> |
|||
<tr><td>''f''</td><td colspan="3">~ana<br /><small>czytana</small></td><td rowspan="2" colspan="3"> ~ane<br /><small>czytające</small></td></tr> |
|||
<!-- pierwszy rzad imieslowów biernych, rodzaj nijaki --> |
|||
<tr><td>''n''</td><td>-</td><td>-</td><td>~ane<br /><small>czytane</small></td></tr> |
|||
<!-- koniec imieslowów przym. biernych --> |
|||
<tr><td colspan="2">Imiesłów przysłówkowy współczesny</td><td colspan="6">~ając<br /><small>czytając</small></td></tr> |
|||
<tr><td colspan="2">Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.)</td><td colspan="6">~awszy<br /><small>przeczytawszy</small></td></tr> |
|||
<tr><td colspan="2">Rzeczownik odczasownikowy</td><td colspan="6">~anie<br /><small>czytanie</small></td></tr> |
|||
</table> |
</table> |
||
<nowiki>*</nowiki> - Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika ''[[być]]'' w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3 osobie ("będę czytał", "będę czytała", "będziesz czytał" itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika ''[[być]]'' w czasie przyszłym i bezokolicznika ("będę czytać", "będziesz czytać" itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego. |
|||
---- |
|||
Skróty: "dok." - forma występuje dla czasowników dokonanych; "ndok." - forma występuje dla czasowników niedokonanych; "''m''" - rodzaj męski; "''f''" - rodzaj żeński; "''n''" - rodzaj nijaki. |
|||
Druga propozycja: |
|||
'''Wyjaśnienie''': w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy). |
|||
---- |
|||
---- |
|||
==Bezokolicznik== |
|||
: ~ać ''czyt|ać'' |
|||
==Czas teraźniejszy/przyszły prosty== |
|||
Czas teraźniejszy czasowników niedokonanych i czas przyszły czasowników dokonanych odmieniają się według zasady: |
|||
===Liczba pojedyncza=== |
|||
:1 osoba: ~am ''czytam'' |
|||
:2 osoba: ~asz ''czytasz'' |
|||
:3 osoba: ~a ''czyta'' |
|||
===Liczba mnoga=== |
|||
:1 osoba: ~amy ''czytamy'' |
|||
:2 osoba: ~acie ''czytacie'' |
|||
:3 osoba: ~ają ''czytają'' |
|||
Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przy użyciu czasownika [[być]] w czasie przyszłym i swojego [[#bezokolicznik|bezokolicznika]] ("będę czytać") lub przy użyciu [[być]] w czasie przyszłym i swojej formy [[#czas przeszły|czasu przeszłego]] ("będę czytał", "będę czytała"). |
|||
==Czas przeszły== |
|||
===Liczba pojedyncza=== |
|||
:1 osoba m: ~ałem ''czytałem'' |
|||
:1 osoba f: ~ałam ''czytałam'' |
|||
:2 osoba m: ~ałeś ''czytałeś'' |
|||
:2 osoba f: ~ałaś ''czytałaś'' |
|||
:3 osoba m: ~ał ''czytał'' |
|||
:3 osoba f: ~ała ''czytała'' |
|||
:3 osoba n: ~ało ''czytało'' |
|||
===Liczba mnoga=== |
|||
:1 osoba m: ~aliśmy ''czytaliśmy'' |
|||
:1 osoba nm: ~ałyśmy ''czytałyśmy'' |
|||
:2 osoba m: ~aliście ''czytaliście'' |
|||
:2 osoba nm: ~ałyście ''czytałyście'' |
|||
:3 osoba m: ~ali ''czytali'' |
|||
:3 osoba nm: ~ały ''czytały'' |
|||
===Forma bezosobowa=== |
|||
: ~ano ''czytano'' |
|||
==Tryb rozkazujący== |
|||
===Liczba pojedyncza=== |
|||
:2 osoba: ~aj ''czytaj'' |
|||
:3 osoba: niech ~a ''niech czyta'' |
|||
===Liczba mnoga=== |
|||
:1 osoba: ~ajmy ''czytajmy'' |
|||
:2 osoba: ~ajcie ''czytajcie'' |
|||
:3 osoba: niech ~aję ''niech czytają'' |
|||
==Tryb przypuszczający== |
|||
===Liczba pojedyncza=== |
|||
:1 osoba m: ~ałbym ''czytałbym'' |
|||
:1 osoba f: ~ałabyś ''czytałabym'' |
|||
:2 osoba m: ~ałbyś ''czytałbyś'' |
|||
:2 osoba f: ~ałabyś ''czytałabyś'' |
|||
:3 osoba m: ~ałby ''czytałby'' |
|||
:3 osoba f: ~ałaby ''czytałaby'' |
|||
:3 osoba n: ~ałoby ''czytałoby'' |
|||
===Liczba mnoga=== |
|||
:1 osoba m: ~alibyśmy ''czytalibyśmy'' |
|||
:1 osoba nm: ~ałybyśmy ''czytałybyśmy'' |
|||
:2 osoba m: ~alibyście ''czytalibyście'' |
|||
:2 osoba nm: ~ałybyście ''czytałybyście'' |
|||
:3 osoba m: ~aliby ''czytaliby'' |
|||
:3 osoba nm: ~ałyby ''czytałyby'' |
|||
==Imiesłowy== |
|||
===Imiesłów przymiotnikowy czynny=== |
|||
:rodzaj męski: ~ający ''czytający'' |
|||
:rodzaj żeński: ~ająca ''czytająca'' |
|||
:rodzaj nijaki: ~ające ''czytające'' |
|||
:rodzaj męskoosobowy: ~ający ''czytający'' |
|||
:rodzaj niemęskoosobowy: ~ające ''czytające'' |
|||
===Imiesłów przymiotnikowy bierny lub uprzedni=== |
|||
Czasowniki dokonane tworzą imiesłów przymiotnikowy uprzedni, a czasowniki niedokonane - bierny, za pomocą poniższej odmiany: |
|||
:rodzaj męski: ~any ''czytany'' |
|||
:rodzaj żeński: ~ana ''czytana'' |
|||
:rodzaj nijaki: ~ane ''czytane'' |
|||
:rodzaj męskoosobowy: ~ani ''czytani'' |
|||
:rodzaj niemęskoosobowy: ~ane ''czytane'' |
|||
Wyjaśnienia na dole tabelki można umieścić w przestrzeni nazw (tak się to nazywa?) MediaWiki. [[Wikipedysta:Szwejk|Szwejk]] 19:01, 14 maj 2004 (CEST) |
|||
===Imiesłów przysłówkowy czynny (czasowniki niedokonane)=== |
|||
:~ając ''czytając'' |
|||
===Imiesłów przysłówkowy uprzedni (czasowniki dokonane)=== |
|||
:~awszy ''przeczytawszy'' |
|||
==Forma rzeczownika odczasownikowego== |
|||
: ~anie ''[[czytanie]]'' |
|||
Wersja z 19:01, 14 maj 2004
Odmiana czasowników kończących się w bezokoliczniku na ~ać.
| Forma | Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. | 2 os. | 3 os. | 1 os. | 2 os. | 3 os. | |||||||||
| Bezokolicznik | ~ać czytać | |||||||||||||
| Czas teraźniejszy (ndok.) lub przyszły prosty* (dok.) | ~am czytam | ~asz czytasz | ~a czyta | ~amy czytamy | ~acie czytacie | ~ają czytają | ||||||||
| Czas przeszły | m | ~ałem czytałem | ~ałeś czytałeś | ~ał czytał | ~aliśmy czytaliśmy | ~aliście czytaliście | ~ali czytali | |||||||
| f | ~ałam czytałam | ~ałaś czytałaś | ~ała czytała | ~ałyśmy czytałyśmy | ~ałyście czytałyście | ~ały czytały | ||||||||
| n | - | - | ~ało czytało | |||||||||||
| Forma bezosobowa czasu przeszłego | ~ano czytano | |||||||||||||
| Tryb rozkazujący | - | ~aj czytaj | - | ~ajmy czytajmy | ~ajcie czytajcie | - | ||||||||
| Tryb przypuszczający | m | ~ałbym czytałbym | ~ałbyś czytałbyś | ~ałby czytałby | ~alibyśmy czytalibyśmy | ~alibyście czytalibyście | ~aliby czytaliby | |||||||
| f | ~ałabym czytałabym | ~ałabyś czytałabyś | ~ałaby czytałaby | ~ałybyśmy czytałybyśmy | ~ałybyście czytałybyście | ~ałyby czytałyby | ||||||||
| n | - | - | ~ałoby czytałoby | |||||||||||
| Imiesłów przymiotnikowy czynny | m | ~ający czytający | ||||||||||||
| f | ~ająca czytająca | ~ające czytające | ||||||||||||
| n | - | - | ~ające czytające | |||||||||||
| Imiesłów przymiotnikowy bierny (ndok.) lub imiesłów przymiotnikowy przeszły (dok.) | m | ~any czytany | ~ani czytani | |||||||||||
| f | ~ana czytana | ~ane czytające | ||||||||||||
| n | - | - | ~ane czytane | |||||||||||
| Imiesłów przysłówkowy współczesny | ~ając czytając | |||||||||||||
| Imiesłów przysłówkowy uprzedni (dok.) | ~awszy przeczytawszy | |||||||||||||
| Rzeczownik odczasownikowy | ~anie czytanie | |||||||||||||
* - Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i swojej odpowiedniej formy czasu przeszłego w 3 osobie ("będę czytał", "będę czytała", "będziesz czytał" itd.) lub przez użycie odpowiedniej formy czasownika być w czasie przyszłym i bezokolicznika ("będę czytać", "będziesz czytać" itd.). Czasowniki dokonane nie tworzą czasu teraźniejszego.
Skróty: "dok." - forma występuje dla czasowników dokonanych; "ndok." - forma występuje dla czasowników niedokonanych; "m" - rodzaj męski; "f" - rodzaj żeński; "n" - rodzaj nijaki.
Wyjaśnienie: w języku polskim, w liczbie mnogiej, występują dwa rodzaje: rodzaj męskoosobowy i niemęskoosobowy. Dla zachowania przejrzystości tabelki, formy czasowników tych osób zostały przypisane do rzędu rodzaju męskiego liczby pojedynczej (rodzaj męskoosobowy) oraz do rzędu rodzajów żeńskiego i nijakiego (rodzaj niemęskoosobowy).
Wyjaśnienia na dole tabelki można umieścić w przestrzeni nazw (tak się to nazywa?) MediaWiki. Szwejk 19:01, 14 maj 2004 (CEST)