pięć

pięć (język polski)

wymowa:

IPA: [pʲjɛ̇̃ɲʨ̑], AS: [pʹi ̯ė̃ńć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• asynch. ę • i → j  ​

znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) mat. liczba 5

(1.2) mat. cyfra 5

(1.3) jedna z ocen w czterostopniowej i sześciostopniowej skali ocen

odmiana:

(1.1) pię|ć, ~ciu, ~ciu, ~ć, ~cioma, ~ciu, ~ć; (zob. Uwagi)

przykłady:

(1.1) W teleturnieju udział brało pięciu panów i pięć pań.

(1.2) Pięćdziesiąt jest zapisywane jako pięć-zero.

(1.3) Dostałem dziś w szkole pięć ze sprawdzianu z matmy.

składnia:

(1.1) pięć +D. albo pięciu +D.

kolokacje:

synonimy:

(1.1) zapis arabski 5, zapis rzymski V

antonimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. piątka, piątek

przedr. pięcio-

licz. piąty, pięcioro

przym. piątkowy

związki frazeologiczne:

ni w pięć, ni w dziewięć • mówić piąte przez dziesiąte • słuchać piąte przez dziesiąte • brak komuś piątej klepki • piąte koło u wozu

etymologia:

(1) protoindoeuropejski *pénkʷe • por. pali pañca, sanskr. पञ्च

uwagi:

(1) odmiana: dla rzeczowników rodzaju męskoosobowego forma mianownika przyjmuje postać dopełniacza („pięciu”; por. przykład)

tłumaczenia:

(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: 5

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: piątka

źródła: