kamień

kamień (język polski)

kamień (1.1)

kamień (1.2)

kamienie (1.6) w go

kamień (1.8)

kamień (1.9)

wymowa:

​, IPA: [ˈkãmʲjɛ̇̃ɲ], AS: [kãmʹi ̯ė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) obiekt pochodzenia mineralnego o konsystencji stałej, twardy, wyraźnie odgraniczający się od otoczenia

(1.2) twardy osad; zob. też kamień nazębny w Wikipedii; zob. też kamień kotłowy w Wikipedii

(1.3) med. złóg powstający w drogach moczowych

(1.4) przen. jako cecha – wyraża chłód uczuciowy i nieustępliwość

(1.5) daw., hist. jednostka masy; zob. też kamień (miara) w Wikipedii

(1.6) pionek w niektórych grach planszowych

(1.7) przen. grób

(1.8) granitowy walec do gry w curling

(1.9) mineralny materiał budowlany

odmiana:

(1.1-8)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kamień	kamienie
dopełniacz	kamienia	kamieni
celownik	kamieniowi	kamieniom
biernik	kamień	kamienie
narzędnik	kamieniem	kamieniami
miejscownik	kamieniu	kamieniach
wołacz	kamieniu	kamienie

przykłady:

(1.1) Rzucił kamieniem w okno i rozbił je.

(1.4) Jesteś jak z kamienia.

składnia:

kolokacje:

(1) róż w kamieniu

(1.1) kamień szlachetny • kamień przydrożny

(1.2) kamień w czajniku/kotle • kamień nazębny

(1.3) kamień nerkowy

synonimy:

(1.1) skała, głaz

(1.2) nagar, kamień kotłowy

antonimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. kamyk m, kamieniarz m, kamieniarstwo n, kamieniołom m, ukamienowanie n, kamienica ż, kamieniec m, kamienicznik m, skamienielina ż, kamieniarka ż, kamionka ż

zdrobn. kamyk m, kamyczek m

zgrub. kamor m

czas. kamienować ndk., ukamienować dk., skamienieć

przym. kamienny, kamienisty, kamieniarski, skamieniały

przysł. kamiennie

związki frazeologiczne:

kamień filozoficzny • kamień milowy • kamień węgielny • spać jak kamień • zdjąć kamień z serca • serce z kamienia • jak kamień w wodę • kamień spadł komuś z serca • bodajbyś się w kamień zamienił! • i kamień by się poruszył • jak kamieniem dorzucić • jak z kamienia • kamienie tłuc • kamieniem siedzieć • kamień mieć na sercu • nie zostanie kamień na kamieniu • ciążyć komuś jak kamień u szyi • kamień obrazy • spocząć pod kamieniem • coś idzie jak z kamienia • kłaść kamień węgielny pod coś • rodzić się na kamieniu • rzucić w kogoś kamieniem • kto się nie leni, robi złoto z kamieni • kto w ciebie kamieniem, ty w niego chlebem • trafiła kosa na kamień • kamienia nie ugryziesz, po ścianie nie wyleziesz, głupiego nie przegadasz • kamień na miejscu obrasta • kamień nie człowiek

etymologia:

uwagi:

zob. też kamień w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) stone n
• arabski: (1.1) حجر, صخر
• baskijski: (1.1) harri
• bułgarski: (1.1) камък
• chorwacki: (1.1) kamen m
• czuwaski: (1.1) чул
• duński: (1.1) sten
• esperanto: (1.1,3,5,6) ŝtono
• francuski: (1.1) pierre ż (1.2) tartre; (1.3) calcul m
• hiszpański: (1.1-4) piedra ż; (1.3) cálculo m
• holenderski: (1.1) steen m; (1.2) steen m, tandsteen m (~ nazębny), ketelsteen m (~ kotłowy); (1.3) (nier-, gal)steen m
• islandzki: (1.1) steinn m; (1.2) tannsteinn m (kamień nazębny); (1.2) (nýrna)steinn m
• japoński: (1.1) 石 (いし); (1.2) 歯石 (しせき, kamień nazębny)
• jidysz: (1.1) שטיין m (sztejn)
• kazachski: (1.1) тас
• litewski: (1.1) akmuo m
• łotewski: (1.1) akmens
• nahuatl: (1.1) tetl
• niemiecki: (1.1) Stein m; (1.2) Stein m, Zahnstein m (~ nazębny), Kesselstein m (~ kotłowy); (1.3) (Nieren-, Gallen-, Harn)stein m
• norweski (bokmål): (1.1) stein m
• nowogrecki: (1.1-2) πέτρα ż; (1.3) λίθος m
• osetyjski: (1.1) дур
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) ; kamienie:
• rosyjski: (1.1-4) камень m
• słowacki: (1.1-3) kameň
• suahili: (1.1) jiwe
• szwedzki: (1.1,6) sten w; (1.2) tandsten w (kamień nazębny)
• tetum: (1.1) fatuk
• ukraiński: (1.1) камінь m
• wilamowski: (1.1-2) śtan
• włoski: (1.1) pietra ż; (1.2) incrostazione ż

źródła: