Aneks:Język arabski - rodzaj: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
* naturalne żeńskie, np.: [[أم]] (matka), [[بنت]] (córka), [[أخت]] (siostra), [[عذراء]] (dziewica), |
* naturalne żeńskie, np.: [[أم]] (matka), [[بنت]] (córka), [[أخت]] (siostra), [[عذراء]] (dziewica), |
||
* określające niektóre części ciała, np. parzyste: [[يد]] (ręka), [[عين]] (oko), [[رجل]] (noga), [[أذن]] (ucho), [[إصبع]] (palec), |
* określające niektóre części ciała, np. parzyste: [[يد]] (ręka), [[عين]] (oko), [[رجل]] (noga), [[أذن]] (ucho), [[إصبع]] (palec), |
||
* określające większość nazw geograficznych, np.: [[بولندا]] (Polska), [[قطر]] (Katar), [[الإمارات]] (Emiraty), [[دمشق]] (Damaszek), [[مصر]] (Egipt), |
* określające większość nazw geograficznych, np.: [[بولندا]] (Polska), [[قطر]] (Katar), [[الإمارات]] (Emiraty), [[دمشق]] (Damaszek), [[مصر]] (Egipt), [[إسرائيل]] (Izrael), |
||
* niektóre imiona, np. [[علياء]] (Alia), |
* niektóre imiona, np. [[علياء]] (Alia), |
||
* i inne terminy, np.: [[شمس]] (słońce), [[روح]] (dusza), [[ريح]] (wiatr), [[بعث]] (zmartwychwstanie, odrodzenie), [[دار]] (dom), [[سماء]] (niebo), [[أرض]] (ziemia). |
* i inne terminy, np.: [[شمس]] (słońce), [[روح]] (dusza), [[ريح]] (wiatr), [[بعث]] (zmartwychwstanie, odrodzenie), [[دار]] (dom), [[سماء]] (niebo), [[أرض]] (ziemia). |
||
Wersja z 17:00, 27 kwi 2012
W języku arabskim występują tylko dwa rodzaje gramatyczne: męski i żeński – nie ma rodzaju nijakiego. Rodzaj gramatyczny przyjmują zarówno rzeczowniki, zaimki jak i przymiotniki oraz liczebniki.
Ich rozróżnienie jest stosunkowo łatwe: rodzaj żeński mają rzeczowniki zakończone literami ة (tā' marbūṭa), np. والدة (matka), ى, np. جوعانى (głodna), ا (alif) np. فرنسا (Francja). Pozostałe z nich mają najczęściej rodzaj męski, np. ديك (kogut), كلب (pies), بيت (dom). Wyjątków od reguły z ta marbutą jest raczej niewiele. Niektóre z nich:
- naturalne żeńskie, np.: أم (matka), بنت (córka), أخت (siostra), عذراء (dziewica),
- określające niektóre części ciała, np. parzyste: يد (ręka), عين (oko), رجل (noga), أذن (ucho), إصبع (palec),
- określające większość nazw geograficznych, np.: بولندا (Polska), قطر (Katar), الإمارات (Emiraty), دمشق (Damaszek), مصر (Egipt), إسرائيل (Izrael),
- niektóre imiona, np. علياء (Alia),
- i inne terminy, np.: شمس (słońce), روح (dusza), ريح (wiatr), بعث (zmartwychwstanie, odrodzenie), دار (dom), سماء (niebo), أرض (ziemia).
Rzeczownik zasadniczo nie jest odmieniany przez rodzaje, tzn. zazwyczaj nie da się utworzyć formy żeńskiej (np. od słowa صباح ‹poranek›). W przypadku większości przymiotników, rodzaj żeński tworzy się poprzez dodanie ة na końcu wyrazu, np.: شمالي (północny), شمالية (północna), كبير (duży), كبيرة (duża), lub, rzadziej (forma specyficzna), poprzez dodanie ا, np. أخضر (zielony), خضراء (zielona), أصفر (żółty), صفراء (żółta). Można również utworzyć formę żeńską dla zawodów, np.: بائع (sprzedawca), بائعة (sprzedawczyni), محام (adwokat), محامية (kobieta adwokat), معلم (nauczyciel), معلمة (nauczycielka), مؤلف (pisarz, autor), مؤلفة (pisarka, autorka) lub innych funkcji osoby, np.: زميل (kolega), زميلة (koleżanka), صديق (przyjaciel), صديقة (przyjaciółka), مسلم (muzułmanin), مسلمة (muzułmanka), مفكر (myśliciel), مفكر (myślicielka).
ة używa się również do tworzenia formy jednostkowej rzeczowników (głównie określających zwierzęta, rośliny, obiekty nieożywione)[1][2]. Rzeczownik taki określa się اسم الوحدة. Przykłady: حجرة (skała), حجر (skały, skała ogólnie, jako materiał).