bydło: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m dodanie informacji (frazeologia) |
→bydło ({{język polski}}): zmiana etymologii na nowszą |
||
Linia 52: | Linia 52: | ||
: [[cudze bydło dojniejsze]] • [[robić bydło]] • [[styczeń, styczeń wszystko studzi – ziemię, bydło, ludzi]] |
: [[cudze bydło dojniejsze]] • [[robić bydło]] • [[styczeń, styczeń wszystko studzi – ziemię, bydło, ludzi]] |
||
{{etymologia}} |
{{etymologia}} |
||
: {{etym|zachodnioprasł.|*bydlo}} → 'miejsce pobytu, zamieszkania'. |
|||
: ''od'' {{etymn|pol|być}} (''tak jak'' [[stadło]] ''od'' [[stać]]), ''słowo prasłowiańskie''<ref>{{Bruckner1927|hasło=[[:s:Słownik etymologiczny języka polskiego/bydło|bydło]]}}</ref> |
|||
: Polskie znaczenie 'zwierzęta domowe' pochodzi wtórnie od sensu 'posiadłość, majątek', rozwiniętego z pierwotnego znaczenia prasłowiańskiego<ref>{{WSJPonline|id=19053}}</ref>. |
|||
{{uwagi}} |
{{uwagi}} |
||
: (1.1-2) samiec bydła: [[byk]], samica bydła: [[krowa]] |
: (1.1-2) samiec bydła: [[byk]], samica bydła: [[krowa]] |
||
Linia 74: | Linia 75: | ||
* włoski: (1.1) [[bestiame]] {{m}}; (1.3) [[gentaglia]] {{ż}} |
* włoski: (1.1) [[bestiame]] {{m}}; (1.3) [[gentaglia]] {{ż}} |
||
{{źródła}} |
{{źródła}} |
||
<references/> |
<references /> |
||
== bydło ({{język dolnołużycki}}) == |
== bydło ({{język dolnołużycki}}) == |
Wersja z 14:37, 18 kwi 2019
bydło (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) roln. zootechn. ogólne określenie zwierząt hodowlanych wywodzących się od tura lub innych dzikich przedstawicieli rodziny krętorogich; zob. też bydło w Wikipedii
- (1.2) zool. w polskiej systematyce biologicznej: udomowieni potomkowie tura
- (1.3) przen. obraź. określenie ludzi zachowujących się w sposób przywodzący na myśl zachowanie stada bydła (1.1)
- (1.4) st.pol. mienie
- (1.5) st.pol. żywot, byt, istnienie[1]
- odmiana:
- (1.1-5)
przypadek liczba pojedyncza mianownik bydło dopełniacz bydła celownik bydłu biernik bydło narzędnik bydłem miejscownik bydle wołacz bydło
- przykłady:
- (1.1) Te ubogie pola z trudem żywiły niewielkie stadko bydła.
- (1.2) Bydło domowe wywodzi się od tura Bos taurus.
- (1.3) To bydło, nie ludzie… Tłocząc się przy wejściu, o mało nie stratowali się nawzajem…
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) bydło mleczne / hodowlane / opasowe / rzeźne / zarodowe
- (1.5) dobre bydło[2] → dobrobyt • rajskie / ziemskie bydło
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- cudze bydło dojniejsze • robić bydło • styczeń, styczeń wszystko studzi – ziemię, bydło, ludzi
- etymologia:
- zachodnioprasł. *bydlo → 'miejsce pobytu, zamieszkania'.
- Polskie znaczenie 'zwierzęta domowe' pochodzi wtórnie od sensu 'posiadłość, majątek', rozwiniętego z pierwotnego znaczenia prasłowiańskiego[3].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) cattle; (1.2) domestic cattle
- duński: (1.1) kvæg n; (1.2) kvæg n
- esperanto: (1.1) brutaro
- fenicki: (1.1) 𐤁𐤒𐤓
- francuski: (1.1) bétail m, bestiaux m lm; (1.2) bétail m, bestiaux m lm; (1.3) racaille ż, foule ż
- hiszpański: (1.1) ganado m; (1.3) ganado m, chusma ż
- jidysz: (1.1) פֿיך n (fich), גרויסע) בהמה) ż ((grojse) behejme)
- łaciński: (1.1) taurus; (1.2) taurus
- niemiecki: (1.1) Vieh n
- nowogrecki: (1.1) γελάδια n; (1.3) όχλος m, αλητεία ż, πλέμπα ż
- pendżabski: (1.1) ਪਸ਼ੂ
- portugalski: (1.1) gado m
- rosyjski: (1.1) скот m, быдло n; (1.2) скот m, быдло n; (1.3) скот m, быдло n
- sanskryt: (1.1) पशु m
- ukraiński: (1.1) худоба ż; (1.2) худоба ż
- wilamowski: (1.1) fii n, fī n, fiih n
- włoski: (1.1) bestiame m; (1.3) gentaglia ż
- źródła:
- ↑ Hasło „bydło (almanach)” w: Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994, ISBN 83-214-0839-7, s. 658.
- ↑ Halina Kurkowska, O zmianach znaczeń wyrazów, „Poradnik Językowy” z. 3, 1949, s. 12.
- ↑ Hasło „bydło” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
bydło (język dolnołużycki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) mieszkanie
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
bydło (język górnołużycki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) mieszkanie
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła: