Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Usunięta treść Dodana treść
f -> ż; hm, to chyba jest już dawno nieaktualne
lepiej tak
Linia 4: Linia 4:
{{TOCright}}
{{TOCright}}
Ta strona jest rozwinięciem strony [[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł|Zasady tworzenia haseł]] i zawiera informacje, jak powinien wyglądać opis odmiany hasła.
Ta strona jest rozwinięciem strony [[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł|Zasady tworzenia haseł]] i zawiera informacje, jak powinien wyglądać opis odmiany hasła.

== Zasady ogólne ==
Sposób zapisu odmiany zależy zarówno od języka, jak i od części mowy.

'''Uwaga:''' poniższe przykłady ilustrują ogólne zasady formatowania odmiany, lecz nie odpowiadają obecnym standardom dla haseł w języku polskim; {{zob|WS:Zasady tworzenia haseł/Odmiana/Polski}}.

=== rzeczowniki ===
Przy rzeczownikach wypisujemy najpierw formy liczby pojedynczej, a następnie mnogiej. W ramach liczby pojedynczej wypisujemy po kolei formy wszystkich przypadków (nazw przypadków nie zapisujemy), oddzielając je przecinkami. Następnie, po średniku wypisujemy po kolei formy liczby mnogiej. Nie wypisujemy rodzajników (wyjątek: [[/Niemiecki|rzeczowniki niemieckie]]), przedimków itp.

Przykład:
: {{lp}} odmiana, odmiany, odmianie, odmianę, odmianą, odmianie, odmiano; {{lm}} odmiany, odmian, odmianom, odmiany, odmianami, odmianach, odmiany
: <code><nowiki>{{lp}} odmiana, odmiany, odmianie, odmianę, odmianą, odmianie, odmiano; {{lm}} odmiany, odmian, odmianom, odmiany, odmianami, odmianach, odmiany</nowiki></code>

Zwróć uwagę, że nie dodajemy wykrzyknika przy wołaczu.

Przykład odpowiada tabelce:
{| class="wikitable"
![[przypadek]]
![[liczba pojedyncza]]
![[liczba mnoga]]
|-
! [[mianownik]]
| odmian'''a''' || odmian'''y'''
|-
! [[dopełniacz]]
| odmian'''y''' || odmian
|-
! [[celownik]]
| odmian'''ie''' || odmian'''om'''
|-
! [[biernik]]
| odmian'''ę''' || odmian'''y'''
|-
! [[narzędnik]]
| odmian'''ą''' || odmian'''ami'''
|-
! [[miejscownik]]
| odmian'''ie''' || odmian'''ach'''
|-
! [[wołacz]]
| odmian'''o''' || odmian'''y'''
|}
</td>
</tr>
</table>

==== rzeczowniki bez liczby pojedynczej i mnogiej ====
Istnieją rzeczowniki, które posiadają tylko liczbę pojedynczą ([[w:Singulare tantum|singulare tantum]]) albo tylko liczbę mnogą ([[w:Plurale tantum|plurale tantum]]). Zaznaczamy to w następujący sposób (tu przykład dla języka polskiego, ale oba typy rzeczowników są wspólne dla wielu języków):

<pre>
''rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy''
...
{{odmiana}}
: (1.1) {{blp}}; {{lm}} widł|y, ...
</pre>
<pre>
''rzeczownik, rodzaj żeński''
...
{{odmiana}}
: (1.1) {{lp}} odzież, ...; {{blm}}
</pre>

'''Uwaga:''' nie każdy rzeczownik, który dotyczy czegoś, co nie może mieć dwóch egzemplarzy, nie ma przez to liczby mnogiej. Na przykład [[Europa#pl|Europa]], [[Azja]], [[Afryka]] i wiele innych słów tego typu ma liczbę mnogą, choć taka nie jest często używana, ale wciąż można ją znaleźć w felietonach i książkach. Dlatego "brak liczby mnogiej" można wpisywać tylko wtedy, gdy w wiarygodnym słowniku jest '''wprost napisane''', że słowo nie ma liczby mnogiej. Jeśli w słowniku nie jest podana liczba mnoga, nie musi to oznaczać automatycznie, że słowo liczby mnogiej nie ma, bo wiele słowników pomija "zbyt proste" (regularne) odmiany słów.

=== przymiotniki ===
Odmianę przymiotników zapisujemy przez podanie po kolei form wszystkich istniejących w danym języku rodzajów (o ile odmiana przymiotnika przez rodzaje wymaga zmiany jego formy) oraz – po średniku – formę stopnia wyższego i najwyższego rodzaju męskiego używając szablonu {{s|stopn}}. Jeżeli przymiotnik odmienia się nieregularnie, podajemy również formy innych rodzajów. W razie potrzeby nie boimy się stosować słówek "bardziej", "najbardziej" i ich obcojęzycznych odpowiedników. Gdy przymiotnik nie stopniuje się, wpisujemy po prostu ''nie stopniuje się'' (najlepiej używając szablonu {{s|niestopn}}).

Przykłady:

: (''j. polski'') prawdziwy {{m}}, prawdziwa {{ż}}, prawdziwe {{n}}, prawdziwi {{mos}}, prawdziwe {{nmos}}; {{stopn|prawdziwszy|najprawdziwszy}}
: (''j. polski'') czerwony {{m}}, czerwona {{ż}}, czerwone {{n}}, czerwoni {{mos}}, czerwone {{nmos}}; {{stopn|czerwieńszy|najczerwieńszy}}
: (''j. polski'') kwadratowy {{m}}, kwadratowa {{ż}}, kwadratowe {{n}}, kwadratowi {{mos}}, kwadratowe {{nmos}}; {{niestopn}}
: (''j. polski'') ubogi {{m}}, uboga {{ż}}, ubogie {{n}}, ubodzy {{mos}}, ubogie {{nmos}}; {{stopn|uboższy|najuboższy}}
: (''j. angielski'') good; {{stopn|better|best}}
: (''j. angielski'') cautious; {{stopn|more cautious|most cautious}}

Zobacz: [[prawdziwy]], [[czerwony]], [[kwadratowy]], [[ubogi]], angielskie: [[good]], [[cautious]]
zobacz też: [[Aneks:Język polski - przymiotniki|informacje na temat przymiotników w języku polskim]]

=== przysłówki ===
W przypadku gdy przysłówek stopniuje się, jak np. [[dobrze]], [[korzystnie]], [[kozacko]] itd., wpisujemy, odpowiednio:
: {{stopn|lepiej|najlepiej}}
: {{stopn|korzystniej|najkorzystniej}}
: {{stopn|bardziej kozacko|najbardziej kozacko}}
gdy nie stopniuje się, jak np. [[niedawno]], wpisujemy
: {{nieodm}}

=== czasowniki ===
Zobacz zasady wynikające z konwencji nazewnictwa haseł przyjętych dla czasowników dokonanych, niedokonanych i przechodnich → [[Wikisłownik:Nazewnictwo#czasowniki]]

=== związki wyrazowe ===
Odmianę związków wyrazowych podajemy w pełnej formie podając odmienione formy każdego z członów tego związku przez przypadki i liczby. Na końcu odmiany podajemy w nawiasie relację pomiędzy członami związku. Dla przykładu hasło ''[[góra lodowa]]'':
: {{lp}} góra lodowa, góry lodowej, górze lodowej, górę lodową, górą lodową, górze lodowej, góro lodowa; {{lm}} góry lodowe, gór lodowych, górom lodowym, góry lodowe, górami lodowymi, górach lodowych, góry lodowe ([[związek zgody]])


== Zasady dla poszczególnych języków ==
== Zasady dla poszczególnych języków ==

Wersja z 01:00, 29 maj 2018

Ta strona jest rozwinięciem strony Zasady tworzenia haseł i zawiera informacje, jak powinien wyglądać opis odmiany hasła.

Zasady dla poszczególnych języków