pęd: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
tłumaczenia |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[el:pęd]] [[en:pęd]] [[eu:pęd]] [[sv:pęd]] |
[[el:pęd]] [[en:pęd]] [[eu:pęd]] [[sv:pęd]] |
||
== pęd ({{język polski}}) == |
== pęd ({{język polski}}) == |
||
[[Plik: |
[[Plik:Persea americana20100503 169.jpg|thumb|pęd (1.3)]] |
||
{{wymowa}} {{IPA3|pɛ̃nt}}, {{AS3|pẽnt}}, {{objaśnienie wymowy|WYG|NAZAL|AS-Ę}} |
{{wymowa}} {{IPA3|pɛ̃nt}}, {{AS3|pẽnt}}, {{objaśnienie wymowy|WYG|NAZAL|AS-Ę}} |
||
{{znaczenia}} |
{{znaczenia}} |
||
''rzeczownik, rodzaj |
''rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy'' |
||
: (1.1) [[szybki]]e [[posuwanie]] [[się]] [[naprzód]] [[lub]] [[szybki]] [[ruch]]<ref name="sjp">{{SJPonline}}</ref>, [[szybki]] [[bieg]], [[galop]]<ref>{{SJPXVIIonline|id=14994|hasło=pęd}}</ref> |
: (1.1) [[szybki]]e [[posuwanie]] [[się]] [[naprzód]] [[lub]] [[szybki]] [[ruch]]<ref name="sjp">{{SJPonline}}</ref>, [[szybki]] [[bieg]], [[galop]]<ref>{{SJPXVIIonline|id=14994|hasło=pęd}}</ref> |
||
: (1.2) [[wewnętrzny|wewnętrzna]] [[potrzeba]], [[zamiłowanie]] [[do]] [[coś|czegoś]], [[wzmożony|wzmożona]] [[chęć]] [[dążenie|dążenia]] [[do]] [[coś|czegoś]]<ref name="sjp" /> |
: (1.2) [[wewnętrzny|wewnętrzna]] [[potrzeba]], [[zamiłowanie]] [[do]] [[coś|czegoś]], [[wzmożony|wzmożona]] [[chęć]] [[dążenie|dążenia]] [[do]] [[coś|czegoś]]<ref name="sjp" /> |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
: (1.4) {{fiz}} [[prędkość]] [[pomnożyć|pomnożona]] [[przez]] [[masa|masę]]; {{wikipedia|pęd (fizyka)}} |
: (1.4) {{fiz}} [[prędkość]] [[pomnożyć|pomnożona]] [[przez]] [[masa|masę]]; {{wikipedia|pęd (fizyka)}} |
||
{{odmiana}} |
{{odmiana}} |
||
: (1.1-2) {{ |
: (1.1-2) {{blm}}, {{odmiana-rzeczownik-polski |
||
|Mianownik lp = pęd |
|||
: (1.3-4) |
|||
|Mianownik lm = |
|||
| ⚫ | |||
|Dopełniacz lp = pędu |
|||
|Dopełniacz lm = |
|||
|Celownik lp = pędowi |
|||
|Celownik lm = |
|||
|Biernik lp = pęd |
|||
|Biernik lm = |
|||
|Narzędnik lp = pędem |
|||
|Narzędnik lm = |
|||
|Miejscownik lp = pędzie |
|||
|Miejscownik lm = |
|||
|Wołacz lp = pędzie |
|||
|Wołacz lm = |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
|Mianownik lp = pęd |
|Mianownik lp = pęd |
||
|Mianownik lm = pędy |
|Mianownik lm = pędy |
||
| Linia 35: | Linia 49: | ||
{{składnia}} |
{{składnia}} |
||
{{kolokacje}} |
{{kolokacje}} |
||
: (1.1) pęd [[wiatr]]u / [[woda|wody]] / [[powietrze|powietrza]] |
: (1.1) pęd [[wiatr]]u / [[woda|wody]] / [[powietrze|powietrza]] |
||
: (1.4) [[zasada]] [[zachować|zachowania]] pędu |
: (1.4) [[zasada]] [[zachować|zachowania]] pędu • [[moment pędu]] |
||
{{synonimy}} |
{{synonimy}} |
||
: (1.1) [[bieg]], [[galop]] |
: (1.1) [[bieg]], [[galop]] |
||
{{antonimy}} |
{{antonimy}} |
||
{{pokrewne}} |
{{pokrewne}} |
||
: {{rzecz}} [[rozpęd]] {{m}}, [[popęd]] {{m}}, [[spęd]] {{m}}, [[pędnik]] {{m}} |
|||
: {{czas}} [[pędzić]] |
|||
: {{czas}} [[pędzić]] {{ndk}}, [[spędzać]] {{ndk}}, [[spędzić]] {{dk}}, [[popędzać]] {{ndk}}, [[popędzić]] {{dk}} |
|||
: (1.1) [[rozpęd]] |
|||
: {{przym}} [[pędny]], [[pędowy]] |
|||
: (1.2) [[popęd]] |
|||
: (1.4) [[moment pędu]] |
|||
{{frazeologia}} |
{{frazeologia}} |
||
: [[puścić się pędem]] |
: [[puścić się pędem]] • [[owczy pęd]] • [[w te pędy]] |
||
{{etymologia}} |
{{etymologia}} |
||
{{uwagi}} |
{{uwagi}} |
||
Wersja z 15:52, 30 kwi 2013
pęd (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) szybkie posuwanie się naprzód lub szybki ruch[1], szybki bieg, galop[2]
- (1.2) wewnętrzna potrzeba, zamiłowanie do czegoś, wzmożona chęć dążenia do czegoś[1]
- (1.3) bot. nadziemna część rośliny składająca się z łodygi, liści, pączków, kwiatów i owoców[1]; zob. też pęd (botanika) w Wikipedii
- (1.4) fiz. prędkość pomnożona przez masę; zob. też pęd (fizyka) w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-2) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik pęd dopełniacz pędu celownik pędowi biernik pęd narzędnik pędem miejscownik pędzie wołacz pędzie - (1.3-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pęd pędy dopełniacz pędu pędów celownik pędowi pędom biernik pęd pędy narzędnik pędem pędami miejscownik pędzie pędach wołacz pędzie pędy
- przykłady:
- (1.1) Myśli jego stały się teraz jeszcze szybsze niż pęd konia…[3]
- (1.2) Pęd, który nas pcha ku czemuś lub od czegoś odpycha, bez uczucia, że się chce tego, co sprzyja, unika tego, co szkodzi…[4]
- (1.3) Pędy grochu zwieszały się ze skrzynek…[5]
- (1.4) Doświadczenie demonstruje zasadę zachowania momentu pędu w ruchu obrotowym.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) pęd wiatru / wody / powietrza
- (1.4) zasada zachowania pędu • moment pędu
- antonimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. rozpęd m, popęd m, spęd m, pędnik m
- czas. pędzić ndk., spędzać ndk., spędzić dk., popędzać ndk., popędzić dk.
- przym. pędny, pędowy
- związki frazeologiczne:
- puścić się pędem • owczy pęd • w te pędy
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) speed, rush; (1.2) drive; (1.3) sprout; (1.4) momentum
- arabski: (1.1) زخم m; (1.4) زخم m, زخم الحركة
- francuski: (1.1) vitesse ż; (1.2) désir m, goût m; (1.3) pousse ż; (1.4) quantité de mouvement m
- niemiecki: (1.1) Tempo n, Schwall m; (1.2) Drang m, Trieb m; (1.3) Trieb m; (1.4) Impuls m
- nowogrecki: (1.1) ταχύτητα ż, ορμή ż; (1.2) ορμή ż; (1.3) βλαστάρι ż; (1.4) ορμή ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2
Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „pęd” w: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, red. Włodzimierz Gruszczyński, Instytut Języka Polskiego PAN, Warszawa.
- ↑ Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, rozdz. 42.
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Ludzkie, arcyludzkie, rozdz. O rzeczach pierwszych i ostatnich.
- ↑ Hans Christian Andersen, Królowa Śniegu.
