cielę

cielę (język polski)

cielę (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈʨ̑ɛlɛ], AS: [ćele], zjawiska fonetyczne: zmięk.• denazal. ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) zool. młody osobnik dużych ssaków roślinożernych, np. bydła domowego, żubrów; zob. też cielę w Wikipedii

(1.2) pot., przen. człowiek niezaradny, przesadnie potulny

odmiana:

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	cielę	cielęta
dopełniacz	cielęcia	cieląt
celownik	cielęciu	cielętom
biernik	cielę	cielęta
narzędnik	cielęciem	cielętami
miejscownik	cielęciu	cielętach
wołacz	cielę	cielęta

przykłady:

(1.1) Szedł chłop na jarmark, ciągnąc cielę na powrozie.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) cielak, jałówka

(1.2) fajtłapa

antonimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. cielęcina ż, cielęcinka ż, cielec m, cielenie n, ocielenie n

zdrobn. cielątko n

forma męska cielak m, cielaczek m

forma żeńska cielica ż, cieliczka ż

czas. cielić się, ocielić się

przym. cielęcy

związki frazeologiczne:

potulny jak cielę • cielę na niedzielę • pokorne cielę dwie matki ssie • zapomniał wół, kiedy cielęciem był / nie pamiętał wół, jak cielęciem był / zapomniał wół, jak cielęciem był • patrzeć jak cielę na malowane wrota • wzięli diabli krowę, niech wezmą i cielę • w lutym wody wiele, w lecie głodne i cielę / w lutym wody wiele – w lecie głodne nawet cielę • krowa cielę kocha i zadek mu liże • każda krowa swoje cielę liże • po tłuste cielę i do domu trafią, a chudego i na targu nie kupią • głupiego wilka i cielęta liżą • biada dómowi, kaj ciele rozkazuje wołowi (sic!) • kto ma szczęście, temu i wół cielę urodzi • niemiła księdzu ofiara, idź cielę do obory • lepsze cielęta niż woły • jaje dzisiejsze, chleb wczorajszy, cielę sześciniedzielne, a wino łońskie najlepsze • nim pastuch się skwapi, wilk cielę załapi (sic!)

zobacz też: przysłowia o cielęciu

etymologia:

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki

zob. też cielę w Wikicytatach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) calf
• arabski: (1.1) عجل
• duński: (1.1) kalv
• esperanto: (1.1) bovido
• hindi: (1.1) बछड़ा
• hiszpański: (1.1) ternero m
• holenderski: (1.1) kalf n
• niemiecki: (1.1) Kalb n
• pendżabski: (1.1) ਵੱਛਾ m
• szwedzki: (1.1) kalv w
• wilamowski: (1.1) kołb, kilber m

źródła: