bodaj: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Olafbot (dyskusja | edycje)
zmiana "]{{antonimy}}" na "]\n{{antonimy}}", podział sekcji na linie; dopracować
Linia 28: Linia 28:
: (2.1) [[bodajby]], [[choćby]], [[chociażby]]
: (2.1) [[bodajby]], [[choćby]], [[chociażby]]
{{antonimy}}
{{antonimy}}
{{antonimy}}
{{dopracować|dwie sekcje o tej samej nazwie}}
{{pokrewne}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}

Wersja z 12:39, 11 lis 2012

bodaj (język polski)

wymowa:
IPA[ˈbɔdaj], AS[bodai ̯] ?/i
znaczenia:

partykuła

(1.1) sygnalizuje wątpliwość mówiącego odnośnie prawdziwości przekazywanych informacji (np. zasłyszanych)
(1.2) przest. sygnalizuje że przedstawione oczekiwania są najmniejszymi dopuszczalnymi
(1.3) wprowadza życzenie lub przekleństwo

spójnik

(2.1) wyraża obojętność wobec wyboru i jednocześnie sugeruje jedno z rozwiązań
odmiana:
przykłady:
(1.1) Pojechali bodaj w góry.
(1.2) Pożycz bodaj stówę.
(1.2) Czy on cię bodaj przeprosił?
(1.3) Bodaj go piorun trzasnął!
(1.3) Bodajbyś się nie urodził!
(2.1) Kup cokolwiek na obiad, bodaj kurczaka.
składnia:
(1.1) Używane na ogół w zdaniu oznajmującym, przed wyraźeniem do którego się odnosi.
(1.2) Używane na ogół w zdaniu rozkazującym i pytającym, przed wyraźeniem do którego się odnosi.
(1.3) Zawsze na początku zdania, łączy się z czasownikiem w czasie przeszłym. Jeśli zdanie dotyczy 1,2 os. lub lm, do bodaj dołączana jest odmieniona końcówka -by, a czasownik występuje w 3 os. lp. W 3 os. lp końcówka -by jest dołączana fakultatywnie.
(2.1) Przed bodaj stawia się przecinek. Spójnik przyłącza do zdania składnik, ale nie całe zdanie podrzędne. Zwykle używany z czasownikiem w trybie rozkazującym.
kolokacje:
synonimy:
(1.1) bodajże, chyba, podobno
(1.2) choć, choćby, przynajmniej
(1.3) bodajby, niech, a niech, oby, żeby
(2.1) bodajby, choćby, chociażby
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
przysłowie: bodajbyś cudze dzieci uczył
etymologia:
od Bog daj (=daj Boże)
(1.3) odpowiada pierwotnemu znaczeniu
uwagi:
tłumaczenia:
źródła: