wschodzić: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Linia 27: | Linia 27: | ||
{{pokrewne}} |
{{pokrewne}} |
||
: {{czas}} {{ndk}} {{przest}} [[wschadzać]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{dk}} [[wzejść]], {{starop}} [[wznijść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{przest}} [[wzniść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{gwara}} [[wzić]]<ref name="Karłowicz"></ref> |
: {{czas}} {{ndk}} {{przest}} [[wschadzać]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{dk}} [[wzejść]], {{starop}} [[wznijść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{przest}} [[wzniść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{gwara}} [[wzić]]<ref name="Karłowicz"></ref> |
||
: {{rzecz}} [[wschód]], [[wschodzenie]] |
: {{rzecz}} [[wschód]], [[Wschód]], [[wschodzenie]] |
||
: {{przym}} [[wschodni]] |
: {{przym}} [[wschodni]] |
||
{{frazeologia}} [[wschodząca gwiazda]] • [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli]] (= [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją]]) • [[rynek wschodzący]] |
{{frazeologia}} [[wschodząca gwiazda]] • [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli]] (= [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją]]) • [[rynek wschodzący]] |
Wersja z 14:33, 7 wrz 2012
wschodzić (język polski)
- znaczenia:
czasownik nieprzechodni
- (1.1) wychodzić zza horyzontu, zjawiać się na niebie (głównie o ciałach niebieskich)
- (1.2) (o roślinach) kiełkować, wyjść z ziemi
- (1.3) przest. rozpocząć się, nadejść, wziąć początek[1]
- (1.4) przest. przen. uśmiechać się komuś (gdy dopisuje mu szczęście)[1]
- odmiana:
- koniugacja VIa wschodz|ić; dk. wzejść
- przykłady:
- (1.1) W lecie Słońce wschodzi wcześniej niż w zimie.
- (1.1) Księżyc na nowiu wschodzi zza gór grzbietów…[2]
- (1.1) Jeno gdzieś na krańcach zaczynały wschodzić łuny dalekich pożarów.[3]
- (1.2) U nas w ogródku zaczyna wschodzić zieloniutka trawa.
- (1.3) Wschodzi nowy rok, więc życzmy sobie by był lepszy od poprzedniego.
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) świtać (jedynie o Słońcu)
- (1.2) kiełkować
- (1.3) rozpocząć się, zacząć się, nadejść, wziąć początek
- (1.4) pot. uśmiechać się, pot. dopisywać
- antonimy:
- (1.1) zachodzić
- wyrazy pokrewne:
- czas. ndk. przest. wschadzać[1], dk. wzejść, st.pol. wznijść[1], przest. wzniść[1], gw. wzić[1]
- rzecz. wschód, Wschód, wschodzenie
- przym. wschodni
- związki frazeologiczne:
- wschodząca gwiazda • ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli (= ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją) • rynek wschodzący
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) rise, (1.1-2) come forth[4]
- duński: (1.1) stå op
- hawajski: (1.1) puka
- hiszpański: (1.1-2) salir, nacer; (1.2) mover
- interlingua: (1.2) germinar
- islandzki: (1.1) koma upp, renna upp
- jidysz: (1.1-2) אויפֿגיין
- łaciński: (1.1) oriri
- niemiecki: (1.1-2) aufgehen[5]
- szwedzki: (1.1) stiga upp, gå upp; (1.2) komma upp
- włoski: (1.1) sorgere; (1.2) spuntare, germogliare
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hasło „wzejść” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VII: T-Y, Warszawa 1900–1927, s. 1134.
- ↑ G. G. Byron: Giaur, tłum. A. Mickiewicz
- ↑ W. S. Reymont: Rok 1794
- ↑ Hasło „wschodzić” w: Tadeusz Grzebieniowski, Langenscheidt Polish Pocket Dictionary, Langenscheidt, 1990, ISBN 9780887291098, s. 745.
- ↑ Hasło „wschodzić” w: Stanisław Walewski, Langenscheidta kieszonkowy słownik polsko-niemiecki i niemiecko-polski, Langenscheidt, 1995, ISBN 3-468-11260-2, s. 517.