wschodzić: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Olafbot (dyskusja | edycje)
Boty
2 909 759 edycji
dodana wymowa: IPA: [ˈfsxɔʥ̑iʨ̑], AS: [fsχ'''o'''ʒ́ić], opis: ZM|BDŹW; poprzednia wymowa została usunięta po sprawdzeniu przez człowieka
Olafbot (dyskusja | edycje)
Boty
2 909 759 edycji
zmiana "=[[" na "= [[", zmienionych linków: 7, podział sekcji na linie
Linia 4: Linia 4:
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''czasownik nieprzechodni''
''czasownik nieprzechodni''
: (1.1) [[wychodzić]] [[zza]] [[horyzont]]u, [[zjawiać się]] [[na#na (język polski)|na]] [[niebo|niebie]] (głównie o ciałach niebieskich)
: (1.1) [[wychodzić]] [[zza]] [[horyzont]]u, [[zjawiać się]] [[na]] [[niebo|niebie]] (głównie o ciałach niebieskich)
: (1.2) (o roślinach) [[kiełkować]], [[wyjść]] [[z]] [[ziemia|ziemi]]
: (1.2) (o roślinach) [[kiełkować]], [[wyjść]] [[z]] [[ziemia|ziemi]]
: (1.3) {{przest}} [[rozpocząć się]], [[nadejść]], [[wziąć]] [[początek]]<ref name="Karłowicz">{{Karłowicz1900|strony=1134|hasło=wzejść|tom=VII}}</ref>
: (1.3) {{przest}} [[rozpocząć się]], [[nadejść]], [[wziąć]] [[początek]]<ref name="Karłowicz">{{Karłowicz1900|strony=1134|hasło=wzejść|tom=VII}}</ref>
: (1.4) {{przest}} {{przen}} [[uśmiechać się]] [[ktoś|komuś]] ([[gdy]] [[dopisywać|dopisuje]] [[on#on (język polski)|mu]] [[szczęście]])<ref name="Karłowicz"></ref>
: (1.4) {{przest}} {{przen}} [[uśmiechać się]] [[ktoś|komuś]] ([[gdy]] [[dopisywać|dopisuje]] [[on|mu]] [[szczęście]])<ref name="Karłowicz"></ref>
{{odmiana}} {{koniugacjaPL|VIa}} wschodz|ić; {{dk}} [[wzejść]]
{{odmiana}} {{koniugacjaPL|VIa}} wschodz|ić; {{dk}} [[wzejść]]
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1) ''[[w|W]] [[lato|lecie]] [[Słońce]] [[wschodzić|wschodzi]] [[wcześnie]]j [[niż]] [[w]] [[zima|zimie]].''
: (1.1) ''[[w|W]] [[lato|lecie]] [[Słońce]] [[wschodzić|wschodzi]] [[wcześnie]]j [[niż]] [[w]] [[zima|zimie]].''
: (1.1) ''[[Księżyc]] [[na#na (język polski)|na]] [[nów|nowiu]] [[wschodzić|wschodzi]] [[zza]] [[góra|gór]] [[grzbiet]]ów...'' (G. G. Byron: ''[[:s:Giaur|Giaur]]'', tłum. A. Mickiewicz)
: (1.1) ''[[Księżyc]] [[na]] [[nów|nowiu]] [[wschodzić|wschodzi]] [[zza]] [[góra|gór]] [[grzbiet]]ów...'' (G. G. Byron: ''[[:s:Giaur|Giaur]]'', tłum. A. Mickiewicz)
: (1.1) ''[[jeno|Jeno]] [[gdzieś]] [[na#na (język polski)|na]] [[kraniec|krańcach]] [[zaczynać|zaczynały]] [[wschodzić]] [[łuna|łuny]] [[daleki]]ch [[pożar]]ów.'' (W. S. Reymont: ''[[:s:Rok 1794/TOMIII|Rok 1794]]'')
: (1.1) ''[[jeno|Jeno]] [[gdzieś]] [[na]] [[kraniec|krańcach]] [[zaczynać|zaczynały]] [[wschodzić]] [[łuna|łuny]] [[daleki]]ch [[pożar]]ów.'' (W. S. Reymont: ''[[:s:Rok 1794/TOMIII|Rok 1794]]'')
: (1.2) ''[[u#u (język polski)|U]] [[my|nas]] [[w]] [[ogródek|ogródku]] [[zaczynać|zaczyna]] [[wschodzić]] [[zieloniutki|zieloniutka]] [[trawa]].''
: (1.2) ''[[u|U]] [[my|nas]] [[w]] [[ogródek|ogródku]] [[zaczynać|zaczyna]] [[wschodzić]] [[zieloniutki|zieloniutka]] [[trawa]].''
: (1.3) ''[[wschodzić|Wschodzi]] [[nowy]] [[rok]], [[więc]] [[życzyć|życzmy]] [[sobie]] [[by]] [[być|był]] [[lepszy]] [[od]] [[poprzedni]]ego.''
: (1.3) ''[[wschodzić|Wschodzi]] [[nowy]] [[rok]], [[więc]] [[życzyć|życzmy]] [[sobie]] [[by]] [[być|był]] [[lepszy]] [[od]] [[poprzedni]]ego.''
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{synonimy}} (1.1) [[świtać]] (jedynie o Słońcu); (1.2) [[kiełkować]]; (1.3) [[rozpocząć się]], [[zacząć się]], [[nadejść]], [[wziąć]] [[początek]]; (1.4) {{pot}} [[uśmiechać się]], {{pot}} [[dopisywać]]
: (1.1) [[świtać]] (jedynie o Słońcu)
: (1.2) [[kiełkować]]
: (1.3) [[rozpocząć się]], [[zacząć się]], [[nadejść]], [[wziąć]] [[początek]]
: (1.4) {{pot}} [[uśmiechać się]], {{pot}} [[dopisywać]]
{{antonimy}} (1.1) [[zachodzić]]
{{antonimy}} (1.1) [[zachodzić]]
{{pokrewne}}
{{pokrewne}} {{czas}} {{ndk}} {{przest}} [[wschadzać]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{dk}} [[wzejść]], {{starop}} [[wznijść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{przest}} [[wzniść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{gwara}} [[wzić]]<ref name="Karłowicz"></ref>; {{rzecz}} [[wschód]]; {{przym}} [[wschodni]]
: {{czas}} {{ndk}} {{przest}} [[wschadzać]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{dk}} [[wzejść]], {{starop}} [[wznijść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{przest}} [[wzniść]]<ref name="Karłowicz"></ref>, {{gwara}} [[wzić]]<ref name="Karłowicz"></ref>
⚫
{{frazeologia}} [[wschodząca gwiazda]], [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli]] (=[[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją]]), [[rynek wschodzący]]
: {{rzecz}} [[wschód]]
: {{przym}} [[wschodni]]
⚫
{{frazeologia}} [[wschodząca gwiazda]], [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli]] (= [[ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją]]), [[rynek wschodzący]]
{{etymologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{uwagi}}
Linia 26: Linia 33:
* angielski: (1.1) [[rise]], (1.1-2) [[come]] [[forth]]<ref>{{Grzebieniowski1990|strony=745|hasło=wschodzić}}</ref>
* angielski: (1.1) [[rise]], (1.1-2) [[come]] [[forth]]<ref>{{Grzebieniowski1990|strony=745|hasło=wschodzić}}</ref>
* hawajski: (1.1) [[puka]]
* hawajski: (1.1) [[puka]]
* hiszpański: (1.1-2) [[salir#salir (język hiszpański)|salir]], [[nacer]]; (1.2) [[mover#mover (język hiszpański)|mover]]
* hiszpański: (1.1-2) [[salir]], [[nacer]]; (1.2) [[mover]]
* interlingua: (1.2) [[germinar]]
* interlingua: (1.2) [[germinar]]
* islandzki: (1.1) [[koma]] [[upp]], [[renna]] [[upp]]
* islandzki: (1.1) [[koma]] [[upp]], [[renna]] [[upp]]

Wersja z 19:18, 7 sie 2010

wschodzić (język polski)

wymowa:
IPA: [ˈfsxɔʥ̑iʨ̑], AS: [fsχoʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.
znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) wychodzić zza horyzontu, zjawiać się na niebie (głównie o ciałach niebieskich)
(1.2) (o roślinach) kiełkować, wyjść z ziemi
(1.3) przest. rozpocząć się, nadejść, wziąć początek[1]
(1.4) przest. przen. uśmiechać się komuś (gdy dopisuje mu szczęście)[1]
odmiana:
koniugacja VIa wschodz|ić; dk. wzejść
przykłady:
(1.1) W lecie Słońce wschodzi wcześniej niż w zimie.
(1.1) Księżyc na nowiu wschodzi zza gór grzbietów... (G. G. Byron: Giaur, tłum. A. Mickiewicz)
(1.1) Jeno gdzieś na krańcach zaczynały wschodzić łuny dalekich pożarów. (W. S. Reymont: Rok 1794)
(1.2) U nas w ogródku zaczyna wschodzić zieloniutka trawa.
(1.3) Wschodzi nowy rok, więc życzmy sobie by był lepszy od poprzedniego.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) świtać (jedynie o Słońcu)
(1.2) kiełkować
(1.3) rozpocząć się, zacząć się, nadejść, wziąć początek
(1.4) pot. uśmiechać się, pot. dopisywać
antonimy:
(1.1) zachodzić
wyrazy pokrewne:
czas. ndk. przest. wschadzać[1], dk. wzejść, st.pol. wznijść[1], przest. wzniść[1], gw. wzić[1]
rzecz. wschód
przym. wschodni
związki frazeologiczne:
wschodząca gwiazda, ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli (= ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją), rynek wschodzący
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „wzejść” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VII: T-Y, Warszawa 1900–1927, s. 1134.
  2. ↑ Hasło „wschodzić” w: Tadeusz Grzebieniowski, Langenscheidt Polish Pocket Dictionary, Langenscheidt, 1990, ISBN 9780887291098, s. 745.
  3. ↑ Hasło „wschodzić” w: Stanisław Walewski, Langenscheidta kieszonkowy słownik polsko-niemiecki i niemiecko-polski, Langenscheidt, 1995, ISBN 3-468-11260-2, s. 517.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=wschodzić&oldid=1558045”