Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Usunięta treść Dodana treść
wydzielenie czeskiego
wydzielenie rosyjskiego
Linia 90: Linia 90:
{{main|[[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana/Holenderski|Zasady dla holenderskiego]]}}
{{main|[[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana/Holenderski|Zasady dla holenderskiego]]}}
{{main|[[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana/Czeski|Zasady dla czeskiego]]}}
{{main|[[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana/Czeski|Zasady dla czeskiego]]}}
{{main|[[Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Odmiana/Rosyjski|Zasady dla rosyjskiego]]}}


==Język angielski==
==Język angielski==
Linia 282: Linia 283:


==Język rosyjski==
==Język rosyjski==
W wyrazie nieodmiennym zaznaczamy akcent i wstawiamy po nim szablon <nowiki>{{nieodm}}</nowiki>:
:(1.1) ма́нго {{nieodm}}
===czasowniki===
W odmianie rosyjskich czasowników podajemy pełne formy w następującej kolejności: bezokolicznik, czas teraźniejszy lub przyszły (zależnie od aspektu), czas przeszły, tryb rozkazujący (tylko liczba pojedyncza), imiesłowy. W każdej formie należy postawić akcent. Brak danej formy sygnalizujemy długą kreską —. Rzadko spotykane formy bierzemy w nawias.
:(1.1) чита́ть {{ter}} {{lp}} чита́ю, чита́ешь, чита́ет; {{lm}} чита́ем, чита́ете, чита́ют; {{przesz}} {{lp}} чита́л / чита́ла / чита́ло; {{lm}} чита́ли; {{rozk}} {{lp}} чита́й; {{ims}} чита́ющий; чита́емый; чита́я
:(1.1) угоре́ть {{przysz}} {{lp}} угорю́, угори́шь, угори́т; {{lm}} угори́м, угори́те, угоря́т; {{przesz}} {{lp}} угоре́л / угоре́ла / угоре́ло; {{lm}} угоре́ли; {{rozk}} {{lp}} —; {{ims}} угоре́вший; —; —; угоре́в
:(1.1) висе́ть {{ter}} {{lp}} вишу́, виси́шь, виси́т; {{lm}} виси́м, виси́те, вися́т; {{przesz}} {{lp}} висе́л / висе́ла / висе́ло; {{lm}} висе́ли; {{rozk}} {{lp}} (виси́); {{ims}}

===rzeczowniki===
Podajemy pełną odmianę w skróconej wersji: w mianowniku liczby pojedynczej zaznaczamy granicę między tematem a końcówką pionową kreską |, a następnie dla pozostałych przypadków wypisujemy po tyldzie same końcówki. W mianowniku zaznaczamy akcent.
:(1.1) {{lp}} я́блок|о, ~а, ~у, ~о, ~ом, о ~е; {{lm}} ~и, ~, ~ам, ~и, ~ами, о ~ах
Jeżeli forma mianownika ma zerową końcówkę nie stawiamy pionowej kreski:
:(1.1) {{lp}} сапо́г, ~а́, ~у́, ~, ~о́м, о ~е́; {{lm}} ~и́, ~о́в, ~а́м, ~и́, ~а́ми, о ~а́х
Przy wystąpieniu ruchomej samogłoski w odmianie piszemy pełną formę wyrazu z zaznaczonym akcentem:
:(1.1) {{lp}} ло́жк|а, ~и, ~е, ~у, ~ой, о ~е; {{lm}} ~и, ло́жек, ~ам, ~и, ~ами, о ~ах
Wszelkie zmiany akcentu sygnalizujemy podając pełną formę wyrazu:
:(1.1) {{lp}} слез|а́, ~ы́, ~е́, ~у́, ~о́й, о ~е́; {{lm}} слёз|ы, ~, ~ам, ~ы, ~ами, о ~ах

===przymiotniki===
Pełną formę podajemy dla rodzaju męskiego liczby pojedynczej. Końcówkę od tematu oddzielamy pionową kreską |. Przymiotniki w formie krótkiej wszystkie podajemy pełne. Następnie syntetyczny (!) stopień wyższy i najwyższy. Brak którejś fromy sygnalizujemy długą kreską —.
:(1.1) {{lp}} гру́б|ый, ~ая, ~ое; {{lm}} ~ые; ''krótka forma'' {{lp}} груб, груба́, гру́бо; {{lm}} гру́бы; {{stopn|грубе́е|грубе́йший}}
:(1.1) {{lp}} пря́н|ый, ~ая, ~ое; {{lm}} ~ые; ''krótka forma'' {{lp}} пря́н, пря́на, пря́но; {{lm}} пря́ны; {{stopn|пря́нее|—}}

==Język staro-cerkiewno-słowiański==
==Język staro-cerkiewno-słowiański==
===rzeczowniki===
===rzeczowniki===

Wersja z 08:43, 4 sie 2009

Ta strona jest rozwinięciem strony Zasady tworzenia haseł i zawiera informacje, jak powinien wyglądać opis odmiany hasła.

Zasady ogólne

Staramy się nie wypisywać każdego wyrazu odmiany, a jedynie jego część nieodmienną. Część wyrazu, która się nie odmienia, od części odmiennej oddzielamy znakiem |. Później część tę zastępujemy tyldą ~.

Sposób zapisu odmiany zależy zarówno od języka, jak i od części mowy.

rzeczowniki

Przy rzeczownikach wypisujemy najpierw formy liczby pojedynczej, a następnie mnogiej. W ramach liczby pojedynczej wypisujemy po kolei formy wszystkich przypadków (nazw przypadków nie zapisujemy), oddzielając je przecinkami. Następnie, po średniku wypisujemy po kolei formy liczby mnogiej. Nie wypisujemy rodzajników (wyjątek: rzeczowniki niemieckie), przedimków itp. Jeżeli odmiana jest w miarę regularna, wypisujemy tylko pełną formę mianownika liczby pojedynczej.

Przykład:

lp odmian|a, ~y, ~ie, ~ę, ~ą, ~ie, ~o; lm ~y, ~, ~om, ~y, ~ami, ~ach, ~y
{{lp}} odmian|a, ~y, ~ie, ~ę, ~ą, ~ie, ~o; {{lm}} ~y, ~, ~om, ~y, ~ami, ~ach, ~y

Przykład odpowiada tabelce:

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik odmiana odmiany
dopełniacz odmiany odmian
celownik odmianie odmianom
biernik odmianę odmiany
narzędnik odmianą odmianami
miejscownik odmianie odmianach
wołacz odmiano odmiany

rzeczowniki bez liczby pojedynczej i mnogiej

Istnieją rzeczowniki, które nie posiadają liczby pojedynczej albo liczby mnogiej: Singulare tantum i Plurale tantum. Zaznaczamy to w następujący sposób (tu przykład dla języka polskiego, ale oba typy rzeczowników są wspólne dla wielu języków):

''rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy''
...
{{odmiana}} (1.1) {{blp}}; {{lm}} widł|y, ...
''rzeczownik, rodzaj żeński''
...
{{odmiana}} (1.1) {{lp}} odzież, ...; {{blm}}

Uwaga: nie każdy rzeczownik, który dotyczy czegoś, co nie może mieć dwóch egzemplarzy, nie ma przez to liczby mnogiej. Na przykład Europa, Azja, Afryka i wiele innych słów tego typu ma liczbę mnogą, choć taka nie jest często używana, ale wciąż można ją znaleźć w felietonach i książkach. Dlatego "brak liczby mnogiej" można wpisywać tylko wtedy, gdy w wiarygodnym słowniku jest wprost napisane, że słowo nie ma liczby mnogiej. Jeśli w słowniku nie jest podana liczba mnoga, nie musi to oznaczać automatycznie, że słowo liczby mnogiej nie ma, bo wiele słowników pomija "zbyt proste" (regularne) odmiany słów.

przymiotniki

Odmianę przymiotników zapisujemy przez podanie po kolei form wszystkich istniejących w danym języku rodzajów (o ile odmiana przymiotnika przez rodzaje wymaga zmiany jego formy) oraz - po średniku - formę stopnia wyższego rodzaju męskiego. Jeżeli przymiotnik odmienia się nieregularnie, podajemy również formy innych rodzajów. Jeżeli tworzenie stopnia najwyższego również jest nieregularne, dopisujemy i ten stopień. W razie potrzeby nie boimy się stosować słówek "bardziej", "najbardziej" i ich obcojęzycznych odpowiedników.

Przykłady:

(j. polski) prawdziw|y, ~a, ~e, ~i, ~e; stopień wyższy: ~szy
(j. polski) czerwon|y, ~a, ~e, ~i, ~e; stopień wyższy: czerwieńszy
(j. polski) kwadratow|y, ~a, ~e, ~i, ~e; stopień wyższy: nie tworzy
(j. polski) ubo|gi, ~ga, ~gie, ~dzy, ~gie; stopień wyższy: ~ższy, ~ższa, ~ższe, ~żsi, ~ższe
(j. angielski) good; stopień wyższy: better; stopień najwyższy: best
(j. angielski) cautious; stopień wyższy: more ~

Zobacz: prawdziwy, czerwony, kwadratowy, ubogi, angielskie: good, cautious

Zobacz też: informacje na temat przymiotników w języku polskim

przysłówki

W przypadku gdy przysłówek stopniuje się, jak np. dobrze, korzystnie, kozacko itd., wpisujemy, odpowiednio:

st. wyższy lepiej; st. najwyższy najlepiej
st. wyższy korzystniej; st. najwyższy najkorzystniej
st. wyższy bardziej kozacko; st. najwyższy najbardziej kozacko

gdy nie stopniuje się, jak np. niedawno, wpisujemy

nieodm.

Zasady dla poszczególnych języków

Zobacz więcej na osobnej stronie: Zasady dla polskiego.
Zobacz więcej na osobnej stronie: Zasady dla holenderskiego.
Zobacz więcej na osobnej stronie: Zasady dla czeskiego.
Zobacz więcej na osobnej stronie: Zasady dla rosyjskiego.

Język angielski

Odmianę zapisujemy używając odnośników do znaczeń (1.1), (1.2) itd.

Jeżeli taka sama odmiana odnosi się (1.1) i (1.2), wtedy piszemy (1.1-2).
Jeżeli taka sama odmiana odnosi się do (1.1) i (2.1), wtedy piszemy (1-2.1).
Jeśli ta sama odmiana odnosi się do (1.1) i (1.3), ale nie do (1.2), wtedy piszemy (1.1,3) i osobno (1.2)

rzeczowniki

W języku angielskim rzeczowniki nie mają rodzajów, więc w polu "znaczenia" wpisujemy tylko słowo "rzeczownik".

W polu "odmiana" podajemy tylko liczbę pojedynczą i mnogą rzeczownika:

odmiana:
(1.1) lp table; lm tables (zapis w kodzie: {{lp}} table; {{lm}} tables)

Jeżeli rzeczownik nie posiada liczby mnogiej (np. patience) lub nie posiada liczby pojedynczej (np. pants), wtedy piszemy, że jest on nieodmienny:

odmiana:
(1.1) nieodm. (zapis w kodzie: {{nieodm}})

czasowniki

Odmiana czasowników angielskich powinna zawierać kolejno: formę bezokolicznika, formę past, formę past participle; formę 3. osoby lp simple present; formę continuous, np.:

odmiana:
(1.1) open, opened, opened, opens, opening
odmiana:
(1.1) make, made, made, makes, making
odmiana:
(1.1) go, went, gone, goes, going

przymiotniki

Odmianę przymiotników zapisujemy za pomocą szablonu {{stopn}} np.

odmiana:
(1.1) st. wyższy older; st. najwyższy oldest; (zapis w kodzie: {{stopn|older|oldest}})

Jeśli przymiotnik jest nieodmienny, piszemy:

odmiana:
(1.1) nieodm.

zaimki

Zaimki osobowe mają odmianę: mianownik, celownik (objective case), zaimek zwrotny, np.:

he, him, himself; you, you, yourself; she, her, herself

różnice pomiędzy dialektami

Niektóre słowa są specyficzne tylko dla Stanów Zjednoczonych lub tylko dla Wielkiej Brytanii. W takim wypadku używamy szablonów {{US}} i {{UK}}, np.:

znaczenie:

rzeczownik

(1.1) amer. color


lub

znaczenie:

rzeczownik

(1.1) bryt. colour

Ponieważ dialekty nowozelandzki, australijski, kanadyjski, irlandzki itd. są zazwyczaj identyczne z brytyjskim, w przypadku słowa w jednym z tych dialektów piszemy tylko bryt.. Nie piszemy NZ, IR, CA, Australia itd. Jeśli słowo jest specyficzne tylko dla np. Nowej Zelandii (ale nie dla Wielkiej Brytanii), wtedy zapisujemy NZ.

Język dolnołużycki

rzeczowniki

Podajemy kolejno: liczbę pojedynczą, podwójną, mnogą. Kolejność przypadków jak w języku polskim (bez wołacza, którego nie ma w dolnołużyckim).

czasowniki

Podajemy kolejno: liczbę pojedynczą, podwójną, mnogą. Podajemy zawsze pełną odmianę w czasie teraźniejszym, więcej informacji dodajemy wtedy, są dla Polaka nieoczywiste (wzorzec odmiany jest inny, niż byłby, gdyby wyraz był z języka polskiego) albo są nieregularne. Dla oszczędności miejsca jako formę czasu przeszłego podajemy z reguły tylko ł-formę liczby pojedynczej rodzaju męskiego, jako tryb rozkazujący formę dla liczby pojedynczej, jako imiesłów imiesłów przysłówkowy bierny. Gdy czasownik zaprzecza się inaczej, niż przez dodanie "nje-", podajemy przeczenie (szablon {{przecz}}).

Wzór w haśle graś.

Języki duński, norweski, szwedzki

W odróżnieniu od jęz. polskiego, języki nordyckie mają mniej form odmiany, w zw. z czym odmienione słowa można podawać w całości (tj. "hunden", a nie "~en"), co ułatwi użytkownikowi wyszukiwanie.

rzeczowniki

Podajemy cztery formy, pełne: formę z rodzajnikiem nieokreślonym i formę określoną, lm formy nieokreśloną i określoną, np:

odmiana:
(1.1) en hund, hunden, hunde, hundene
odmiana:
(1.1) en ordbok, ordboken, ordböcker, ordböckerna

czasowniki

Podajemy cztery formy, pełne: bezokolicznik, formy osobowe czasu teraźniejszego, przeszłego, imiesłów, np:

odmiana:
(1.1) at spise, spiser, spiste, (have) spist

przymiotniki

Podajemy pełne formy dla wszystkich rodzajów i liczby mnogiej oraz stopnie wyższy i najwyższy, np:

odmiana:
(1.1) fattig, fattigt, fattige; st. wyższy fattigere, st. najwyższy fattigst

zaimki osobowe

Podajemy formę podmiotu i dopełnienia, a w uwagach dajemy linka do omówienia zaimków w Aneksie, np:

uwagi: (1.1) zob. też: jag ~ han ~ hon ~ den ~ det ~ vi ~ ni ~ dezaimki w języku szwedzkim
uwagi: (1.1) zob. też: du ~ han ~ hun ~ det ~ den ~ vi ~ I/De ~ dezaimki w języku duńskim

Język francuski

Odmianę zapisujemy używając odnośników do znaczeń (1.1), (1.2) itd.

Jeżeli taka sama odmiana odnosi się do (1.1) i (1.2), wtedy piszemy (1.1-2).
Jeżeli taka sama odmiana odnosi się do (1.1) i (2.1), wtedy piszemy (1-2.1).
Jeśli ta sama odmiana odnosi się do (1.1) i (1.3), ale nie do (1.2), wtedy piszemy (1.1,3) i osobno (1.2)

rzeczowniki

W języku francuskim rzeczowniki mogą mieć rodzaj męski lub żeński - odpowiedni wpisujemy więc w polu "znaczenia", po przecinku, za słowem "rzeczownik".

W polu "odmiana" podajemy tylko liczbę pojedynczą i mnogą rzeczownika. Dla łatwości zapamiętania, przy liczby pojedynczej zapisujemy również rodzajnik nieokreślony rzeczownika:

odmiana:
(1.1) lp une table; lm tables (zapis w kodzie: {{lp}} une table; {{lm}} tables)

Jeżeli rzeczownik nie posiada liczby mnogiej lub nie posiada liczby pojedynczej, wtedy piszemy, że jest on nieodmienny:

odmiana:
(1.1) nieodm. (zapis w kodzie: {{nieodm}})

czasowniki

Odmiana czasowników francuskich powinna zawierać kolejno: formę bezokolicznika, formę participe présent i participe passé (przed tą drugą w nawiasie czasownik posiłkowy z jakim jest ona używana w czasach złożonych), temat czasownika w czasie futur simple, temat czasownika w czasie passé simple oraz temat czasownika w trybie subjonctif, np.:

odmiana:
(1.1) parler, parlant, (avoir) parlé, parler-, parl-, parl-
odmiana:
(1.1) choisir, choisissant, (avoir) chosi, choisir-, chois-, choisiss-
odmiana:
(1.1) mettre, mettant, (avoir) mis, mettr-, m-, mett-

Jeśli w czasie teraźniejszym czasownik ma odmianę nieregularną, to jego odmianę zapisujemy za formą bezokolicznika, w nawiasie. Jeżeli czasownik odmienia się nieregularnie w czasie passé simple lub trybie subjonctif, to zapisujemy odmianę w tym czasie i/lub trybie w nawiasie, za ich formami:

odmiana:
(1.1) venir (je viens, tu viens, il vient, nous venons, vous venez, ils viennent), venant, (être) venu, viendr-, v- (je vins, tu vins, il vint, nous vînmes, vous vîntes, ils vinrent), vienn- (je vienne, tu viennes, il vienne, nous venions, vous veniez, ils viennent)

przymiotniki

W odmianie przymiotników podajemy ich liczbę pojedynczą i mnogą rodzaju męskiego, formę rodzaju żeńskiego (liczba pojedyncza i mnoga) oraz stopniowanie (w stopniowaniu podajemy tylko formy liczby pojedynczej rodzaju męskiego). Rodzaj żeński przymiotnika zapisujemy za pomocą szablonu {{rodzż}}, a stopniowanie przymiotników za pomocą szablonu {{stopn}} np.

odmiana:
(1.1) lp grand; lm grands; Szablon:rodzż; st. wyższy plus grand; st. najwyższy le plus grand; (zapis w kodzie: {{lp}} grand; {{lm}} grand; {{rodzż|grande|grande}}; {{stopn|plus grand|le plus grand}})

Jeśli przymiotnik posiada dwie formy rodzaju męskiego (używaną z rzeczownikami zaczynającymi się od samogłoski lub "h" niemego oraz tę używaną z rzeczownikami zaczynającymi się spółgłoską inną niż "h" nieme), w liczbie pojedynczej i mnogiej piszemy formę używaną przed rzeczownikami zaczynającymi się spółgłoską, następnie po slashu formę używaną przed rzeczownikami zaczynającymi się samogłoską (w stopniowaniu piszemy tylko pierwszą z tych dwóch form):

odmiana:
(1.1) lp nouveau / nouvel; lm nouveaux; Szablon:rodzż; st. wyższy plus nouveau; st. najwyższy le plus nouveau; (zapis w kodzie: {{lp}} nouveau / nouvel; {{lm}} nouveaux / nouveaux; {{rodzż|nouvelle|nouvelles}}; {{stopn|plus nouveau|le plus nouveau}}

różnice pomiędzy dialektami

Niektóre słowa są specyficzne tylko dla Francji, Belgii, Szwajcarii, Kanady (Quebecu) lub Akadii. W takim wypadku używamy kolejno szablonów {{francmetr}}, {{belgfranc}}, {{szwajcfranc}}, {{kanadfranc}} oraz {{akadian}}, np. (hasło blé d'Inde):

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) kanad. franc. kukurydza

W przypadku Kanady dla wyrażeń używanych w Quebecu stosujemy {{kanadfranc}}, jeśli natomiast dane słowo używane jest tylko w prowincjach atlantyckich (tzw. akadiański), to piszemy tylko {{akadian}}. Jeżeli jakieś słowo jest charakterystyczne np. dla Ontario (używa się tam tej samej odmiany francuskiego, co w Quebecu, ale z pewnymi regionalnymi naleciałościami), to piszemy szablon kanadfranc, a w uwagach dokładniej piszemy o tym, gdzie się danego słowa używa.

Język islandzki

rzeczowniki

Podajemy wszystkie formy rzeczownika, także te określone. Posługujemy się islandzką kolejnością przypadków (mianownik, biernik, celownik, dopełniacz). Jeśli to tylko możliwe, temat zastępujemy tyldą:

(1.1) lp rafmagnsverkfræðing|ur, ~, ~i, ~s (~urinn, ~inn, ~num, ~sins); lm ~ar, ~a, ~um, ~a (~arnir, ~ana, ~unum, ~anna)

Jeżeli podczas odmiany temat rzeczownika ulega zmianie, zapisujemy całe słowo:

(1.1) þröst|ur, ~, þresti, þrastar (~urinn, ~inn, þrestinum, þrastarins); þrestir, þresti, ~um, þrasta (þrestirnir, þrestina, ~unum, þrastanna)

Jeżeli któraś z form rzeczownika posiada więcej warianty tej samej formy, podajemy je jeden po drugim, łącząc spójnikiem lub. Najpierw podajemy bardziej rozpowszechnione formy.

(1.1) sið|ur, ~, ~, ~ar lub ~s (~inn, ~inn, ~num lub ~inum, ~arins lub ~sins); ~ir, ~i, ~um, ~a (~irnir, ~ina, ~unum, ~anna)

czasowniki

W tym przypadku podajemy formy rozpoznawcze (kennimyndir) czasownika. W przypadku czasownika słabego będą to więc bezokolicznik, 1.os.lp czasu przeszłego oraz imiesłów czasu przeszłego, natomiast w przypadku czasownika mocnego - bezokolicznik, 1.os.lp czas przeszłego, 1.os.lm czasu przeszłego oraz imiesłów czasu przeszłego. W przypadku czasowników słabych dodatkowo wstawiamy szablon z linkiem do odpowiedniego wzoru odmiany w aneksie (szablony: {{is grupa I}}, {{is grupa II}}, {{is grupa III}}).

  • czasownik mocny: að gefa, gaf, gáfum, gefið
  • czasownik słaby: að heita, heitti, heitt (→ wzór odmiany)

przymiotniki

Podajemy kolejno formy: mianownika liczby pojedynczej rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego oraz mianownika liczby mnogiej rodzajów w tej samej kolejności. Ponadto stopniowanie dla mianownika rodzaju męskiego liczby pojedynczej i mnogiej. Obie formy stopniowane wstawiamy w szablon {{stopn}}.
Tam, gdzie to możliwe, zastępujemy temat tyldą.

(1.1) lp rauð|ur, ~, rautt; lm ~ir, ~ar, ~; st. wyższy rauðari; st. najwyższy rauðastur

kod:

{{lp}} rauð|ur, ~, rautt; {{lm}} ~ir, ~ar, ~; {{stopn|rauðari|rauðastur}}

Język łaciński

rzeczowniki

Tradycyjnie, rzeczowniki podajemy przez podanie jego mianownika i dopełniacza liczby pojedynczej. Temat rzeczownika można oddzielić za pomocą znaku |. Nie wypisujemy całej deklinacji, umieszczamy jedynie szablon do odpowiedniej strony w Aneksie ({{DeklinacjaLA|X}}, przy czym X=I, II, III, IV lub V). Przykład:

quadr|um, ~i (deklinacja II)

(kod: quadr|um, ~i {{DeklinacjaLA|II}}

przymiotniki

W przymiotnikach wydzielamy temat w rodzaju męskim i wypisujemy końcówki rodzaju żeńskiego i nijakiego, w mianowniku. Przykład:

clar|us, ~a, ~um

czasowniki

Przy czasownikach podajemy cztery formy, po kolei: pierwsza osoba liczby pojedynczej ("ja"), bezokolicznik, pierwsza osoba czasu przeszłego dokonanego, supinum, czyli formę wyrażającą cel. Numer koniugacji podajemy analogicznie do j. polskiego. Przykład (vincere):

vinco, vincere, vici, victum (koniugacja III)

Kod: vinco, vincere, vici, victum {{KoniugacjaLA|III}}

Język niemiecki

rzeczowniki

W języku niemieckim koniecznie trzeba podać rodzaj rzeczownika oraz upewnić się, że w nagłówku rzeczownik jest wpisany wielką litery.

W polu "odmiana" podajemy odmianę jak dla języka polskiego z tym, że zamiast siedmiu przypadków wypisujemy cztery (tj. Nominativ, Genitiv, Dativ, Akkusativ). Dla łatwości zapamiętania, przy mianowniku liczby pojedynczej zapisujemy również rodzajnik określony rzeczownika.

Gdy forma w danym przypadku jest taka sama jak podstawowa (Nominativ Sg.), piszemy tyldę. Gdy różni się, wpisujemy ją pełną, aby można było ją znaleźć w wyszukiwarce. Można też użyć tyldy, gdy forma powtarza się:

lp der Deckel, Deckels, ~, ~; lm ~, ~, Deckeln, ~

czasowniki

Odmiana czasowników niemieckich powinna zawierać kolejno: formę bezokolicznika, formę Imperfekt (inaczej Präteritum), formę Partizip Perfekt (inaczej Partizip II), z zaznaczeniem słówka pomocniczego (haben/sein). Dla wszystkich czasowników oznaczamy temat pionową kreseczką |, aby pokazać miejsce dodawania końcówek podczas odmiany przez osoby.

W przypadku niektórych czasowników może zajść potrzeba podania formy drugiej i trzeciej osoby liczby pojedynczej, czynimy to w nawiasie po formie czasu teraźniejszego, podając tylko trzecią osobę np.:

geh|en, ging, (sein) gegangen
mach|en, machte, (haben) gemacht
schlaf|en (schläft), schlief, (haben) geschlafen

zaimki

Dla zaimków osobowych niemieckich wypisujemy tylko odmianę przez przypadki, np.:

du, deiner, dir, dich

W polu "odmiana" zaimków dzierżawczych nie wpisujemy nic (odmieniają się jak przymiotniki).

przymiotniki

Dla przymiotników podajemy po prostu trzy stopnie:

schnell; stopień wyższy: ~er; stopień najwyższy: am ~sten
teuer; stopień wyższy: teurer; stopień najwyższy: am ~sten
gut; stopień wyższy: besser; stopień najwyższy: am besten

Język rosyjski

Język staro-cerkiewno-słowiański

rzeczowniki

Podajemy pełną odmianę w skróconej wersji: w mianowniku liczby pojedynczej zaznaczamy granicę między tematem a końcówką pionową kreską |, a następnie dla pozostałych przypadków wypisujemy po tyldzie same końcówki. W odróżnieniu od języka rosyjskiego mamy siedem przypadków, które podajemy w takiej kolejności jak w języku polskim. Dodatkowo pomiędzy liczbą pojedynczą a mnogą podajemy liczbe podwójną.

(1.1) lp кост|ь, ~и, ~и, ~ь, ~ьѭ, ~и, о ~и; du ~и, ~ью, ~ьма, ~и, ~ьма, ~ью, о ~и; lm ~и, ~ьи, ~ьмъ, ~и, ~ьми, ~ьхъ, о ~и

Język słowacki

Wszystkie typy koniugacyjne, deklinacyjne itd. na podst. "Krótkiej gramatyki języka słowackiego", Maryla Papierz, Warszawa 1994, WSiP, cena: ok. 5 zł.

czasowniki

Podajemy klasę i nr wzoru odmiany przyrostka tematycznego, końcówkę w 3 os. lm., pełną formę rozkaźnika. W przypadku czasowników nieregularnych odsyłamy do odpowiedniej tabeli umieszczonej tutaj ([[Aneks:Język słowacki - czasowniki nieregularne]]) Przykład:

robiť kl. VIII, wz. 12, 3 os. lm. -ia Rozk. rob

Czasowniki zwrotne podawane są w obrębie tego samego hasła jako osobne sekcje znaczeniowe, np. mať:

czasownik niedok.
...
~ sa czasownik niedok.
...

przymiotniki

Przymiotniki w słowniku dostępne są pod postaciami męskimi. W odmianie podajemy numer typu odmiany, przym. z zaznaczoną końcówką, a później końcówki dla form mianownika w rodzajach: żeńskim, nijakim, męskoosobowym, niemęskoosobowym. Na końcu podajemy stopień wyższy, o ile istnieje. Przykład:

pekný wg typu I (twardotematowy) pekn|ý ~á ~é ~í ~é Stopień wyższy: peknejší, krajší

rzeczowniki

Zobacz Aneks:Język słowacki - deklinacja

Podajemy numer typu deklinacyjnego, jego nazwę oraz ewentualne uzupełnienia. Następnie określamy formę liczby mnogiej w mianowniku, w przypadku rzeczowników żeńskich także formę dopełniacza liczby mnogiej. Jeżeli rzecz. posiada formę wołacza, zaznaczamy ją na końcu. Przykład:

Boh wg typu I (męskoosobowy) wzór 1; Lm: bohovia W: Bože
žena wg typu IV (żeński twardotematowy) wzór 1; Lm: ženy Dop. lm.: žien

zaimki

Odmiana zaimków w języku słowackim jest skomplikowana i w celu utrzymania czytelności została zebrana w osobnym dokumencie w formie tabelki. Do niej też odwołują się hasła zaimków w tym słowniku.