serce: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 8: Linia 8:
''rzeczownik, rodzaj nijaki''
''rzeczownik, rodzaj nijaki''
: (1.1) {{anat}} [[u]] [[człowiek|ludzi]] [[i]] [[wiele|wielu]] [[zwierzę|zwierząt]]: [[organ]] ([[mięsień]]), [[który|którego]] [[praca]] [[powodować|powoduje]] [[przepływ]] [[krew|krwi]] [[w]] [[organizm]]ie; {{wikipedia}}
: (1.1) {{anat}} [[u]] [[człowiek|ludzi]] [[i]] [[wiele|wielu]] [[zwierzę|zwierząt]]: [[organ]] ([[mięsień]]), [[który|którego]] [[praca]] [[powodować|powoduje]] [[przepływ]] [[krew|krwi]] [[w]] [[organizm]]ie; {{wikipedia}}
: (1.2) {{pot}} [[współczucie]], [[pozytywny|pozytywne]] [[cecha|cechy]] [[wobec]] [[inny]]ch, [[ludzie|ludzi]] [[i]] [[zwierzę|zwierząt]]
: (1.2) {{przen}}, {{pot}} [[współczucie]], [[pozytywny|pozytywne]] [[cecha|cechy]] [[wobec]] [[inny]]ch, [[ludzie|ludzi]] [[i]] [[zwierzę|zwierząt]]
: (1.3) [[zapał]], [[chęć]] [[robić|robienia]] [[coś|czegoś]] [[jak]] [[dobrze|najlepiej]]
: (1.3) {{przen}}, [[zapał]], [[chęć]] [[robić|robienia]] [[coś|czegoś]] [[jak]] [[dobrze|najlepiej]]
: (1.4) {{pot}} [[miejsce]], [[gdzie]] [[być|są]] [[czyjś|czyjeś]] [[uczucie|uczucia]], [[często]] [[miłość|miłości]]
: (1.4) {{przen}}, {{pot}} [[miejsce]], [[gdzie]] [[być|są]] [[czyjś|czyjeś]] [[uczucie|uczucia]], [[często]] [[miłość|miłości]]
: (1.5) [[część]] [[dzwon]]u, [[który|która]] [[uderzać|uderza]] [[w]] [[jego]] [[ściana|ściany]] [[i]] [[powodować|powoduje]] [[dźwięk]]
: (1.5) [[część]] [[dzwon]]u, [[który|która]] [[uderzać|uderza]] [[w]] [[jego]] [[ściana|ściany]] [[i]] [[powodować|powoduje]] [[dźwięk]]
: (1.6) [[przedmiot]] [[przypominać|przypominający]] serce (1.1) [[być|będący]] [[symbol]]em [[miłość|miłości]]
: (1.6) [[przedmiot]] [[przypominać|przypominający]] serce (1.1) [[być|będący]] [[symbol]]em [[miłość|miłości]]
: (1.7) [[centrum]], [[ważny|najważniejsza]] [[część]] [[coś|czegoś]]
: (1.7) {{przen}} [[centrum]], [[ważny|najważniejsza]] [[część]] [[coś|czegoś]]
{{odmiana}}
{{odmiana}}
: (1.1-7) {{odmiana-rzeczownik-polski
: (1.1-7) {{odmiana-rzeczownik-polski
Linia 42: Linia 42:
: (1.3) serce [[do]] +{{D}}
: (1.3) serce [[do]] +{{D}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
: (1.1) [[zawał serca]]; serce [[pracować|pracuje]]/[[pompować|pompuje]] [[krew]]/[[bić|bije]]/[[boleć|boli]]/…; [[rytm]] serca; [[komora]]/[[przedsionek]] serca
: (1.1) [[zawał serca]]; serce [[pracować|pracuje]]/[[pompować|pompuje]] [[krew]]/[[bić|bije]]/[[boleć|boli]]/…; [[rytm]] serca; [[komora]] / [[przedsionek]] serca
: (1.2) [[być]] [[bez]] serca, [[nie]] [[mieć]] serca
: (1.2) [[być]] [[bez]] serca, [[nie]] [[mieć]] serca
: (1.3) [[wkładać]] [[w]] [[coś]] [[wiele]]/[[mało]]/… serca
: (1.3) [[wkładać]] [[w]] [[coś]] [[wiele]] / [[mało]] / … serca
{{synonimy}}
{{synonimy}}
: (1.1) {{pot}} [[pikawa]], {{starop}} [[sirce]], {{starop}} [[sierce]]
: (1.1) {{pot}} [[pikawa]], {{starop}} [[sirce]], {{starop}} [[sierce]]
Linia 54: Linia 54:
{{meronimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{pokrewne}}
: (1) {{zdrobn}} [[serduszko]]
: {{rzecz}} [[serdeczność]] {{f}}
:: {{przym}} [[sercowy]]
:: {{zdrobn}} [[serduszko]] {{n}}
: (1.2) {{przym}} [[serdeczny]]
: {{przym}} [[sercowy]], [[serdeczny]]
: {{przysł}} [[sercowo]], [[serdecznie]]
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}
: [[kamień komuś spadł z serca]] • [[złamać komuś serce]] • [[z ręką na sercu]] • [[coś leży komuś na sercu]] • [[sercem być przy kimś]] • [[robić coś z drżeniem serca]] • [[serce zamiera z trwogi]] • [[serce się rwie do kogoś]] • [[serce lgnie do kogoś]] • [[mieć serce z kamienia]] • [[lwie serce]]
: [[kamień komuś spadł z serca]] • [[złamać komuś serce]] • [[z ręką na sercu]] • [[coś leży komuś na sercu]] • [[sercem być przy kimś]] • [[robić coś z drżeniem serca]] • [[serce zamiera z trwogi]] • [[serce się rwie do kogoś]] • [[serce lgnie do kogoś]] • [[mieć serce z kamienia]] • [[lwie serce]]

Wersja z 12:26, 16 lip 2013

Podobna pisownia Podobna pisownia: serçesərçə

serce (język polski)

serce (1.1)
serce (1.6)
wymowa:
IPA[ˈsɛrʦ̑ɛ], AS[serce]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) anat. u ludzi i wielu zwierząt: organ (mięsień), którego praca powoduje przepływ krwi w organizmie; zob. też serce w Wikipedii
(1.2) przen., pot. współczucie, pozytywne cechy wobec innych, ludzi i zwierząt
(1.3) przen., zapał, chęć robienia czegoś jak najlepiej
(1.4) przen., pot. miejsce, gdzie czyjeś uczucia, często miłości
(1.5) część dzwonu, która uderza w jego ściany i powoduje dźwięk
(1.6) przedmiot przypominający serce (1.1) będący symbolem miłości
(1.7) przen. centrum, najważniejsza część czegoś
odmiana:
(1.1-7)
przykłady:
(1.1) Płazy mają tylko jedną komorę serca.
(1.2) Zmarły ksiądz miał wiele serca dla bezdomnych dzieci.
(1.3) Nasi piłkarze nie mają serca do gry.
(1.4) Informacja o śmierci papieża napełniła bólem serca wielu osób.
(1.5) Stary dzwon przetopiono na armaty, a serce oddano do muzeum.
(1.7) W samym sercu miasta czytam to na twojej twarzy, / W samym sercu miasta coś się nam przydarzy.[1]
składnia:
(1.2) serce dla +D.
(1.3) serce do +D.
kolokacje:
(1.1) zawał serca; serce pracuje/pompuje krew/bije/boli/…; rytm serca; komora / przedsionek serca
(1.2) być bez serca, nie mieć serca
(1.3) wkładać w coś wiele / mało / … serca
synonimy:
(1.1) pot. pikawa, st.pol. sirce, st.pol. sierce
(1.4) wątroba
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. serdeczność ż
zdrobn. serduszko n
przym. sercowy, serdeczny
przysł. sercowo, serdecznie
związki frazeologiczne:
kamień komuś spadł z sercazłamać komuś sercez ręką na sercucoś leży komuś na sercusercem być przy kimśrobić coś z drżeniem sercaserce zamiera z trwogiserce się rwie do kogośserce lgnie do kogośmieć serce z kamienialwie serce
etymologia:
ogólnosłowiańskie (por. czes. srdce, ros. сердце) < czes. srdce (wcześniej istniały w polszczyźnie formy sirce, sierce) < prasł. *sŕdъce < prasł. *sŕdъ (por. litew. širdis) < praindoeur. *k'erd-środek, wnętrze, serce (skąd także niem. Herz, st.ang. heorte, łac. cor, łac. cordis)[2]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Pod Budą Piosenka o mojej ulicy, słowa Andrzej Sikorowski
  2. Hasło „serce” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, s. 366.