Aneks:język norweski (bokmål) - zaimki osobowe

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Zaimki osobowe[edytuj]

Wyróżniamy zaimki osobowe:

  • W formie mianownika

LICZBA POJEDYNCZA

  1. osoba JEG (ja)
  2. osoba DU (ty)
  3. osoba HAN (on), HUN (ona), DEN (on, ona), DET (ono)

LICZBA MNOGA

  1. osoba VI (my)
  2. osoba DERE (wy)
  3. osoba DE (oni, one)


W 3 osobie liczby pojedynczej zaimki HAN i HUN odnoszą się do ludzi, a DEN i DET do rzeczy, pojęć itp. Np. Han heter Olaf. ( On nazywa się Olaf) Hun snakker engelsk. (Ona mówi po angielsku)

Zaimka DEN używamy dla rodzaju męskiego – maskulinum – tzn. z rodzajnikiem „en” i żeńskiego – femininum - tzn. z rodzajnikiem „ei”. Jeg har en bil. Den er rød. (Ja mam samochód. On jest czerwony.) Jeg har ei avis. Den er ny. (Ja mam gazetę. Ona jest nowa.)

Zaimka DET używamy dla rodzaju nijakiego – neutrum – tzn. z rodzajnikiem „et”. Jeg har et hus. Det er stort. (Ja mam dom. On jest duży.)

Zaimek osobowy DE w 3 osobie liczby mnogiej odnosi się zarówno do ludzi jak i rzeczy. Jan og Kari snakker norsk. De snakker sammen. (Jan i Kari mówią po norwesku. Oni rozmawiają ze sobą.) Boka og avisa ligger på bordet. De ligger på bordet. (Książka i gazeta leżą na stole. One leżą na stole.)

Istniej również forma grzecznościowa DE pisana wielką literą, ale stosowana jest bardzo rzadko. Kommer De fra Polen? (Czy pochodzi/cie Pan/Pani/Państwo z Polski?)


  • W formie dopełnienia

LICZBA POJEDYNCZA

  1. osoba MEG (mnie, mi, mną)
  2. osoba DEG (ciebie, ci, cię, tobie, tobą)
  3. osoba HAM lub HAN (jego, jemu, nim), HENNE (jej, niej, ją, nią),DEN (jego, jemu, nim, jej, niej, ją, nią ), DET (je, jego, jemu, nim)

LICZBA MNOGA

  1. osoba OSS (nam, nam, nami)
  2. osoba DERE (was, wam, wami)
  3. osoba DEM (ich, im, nim, nich, je)


W języku norweskim jeśli chcemy użyć zaimka osobowego w innym przypadku niż mianownik używamy zaimków w formie dopełnienia – objektform. Odpowiadają one polskim zaimkom w formie celownika (komu?), biernika (kogo?), narzędnika (z kim?) i miejscownika (o kim?). Hun gir et eple til meg. (Ona daje mi jabłko.) Hun elsker deg. (Ona cię kocha.) Olaf snakker med henne. (Olaf z nią rozmawia.) Lise forteller om ham. (Lise opowiada o nim.)

W 3 osobie liczby pojedynczej HAM/HAN i HENNE odnoszą się do ludzi, natomiast DEN i DET odnoszą się do rzeczy i pojęć ( DEN dla „en” i „ei” a DET dla „et”). Lise liker henne. (Lise lubi ją.) Olaf hjelper ham. (Olaf mu pomaga.) Jeg ser et hus. Jeg ser det. (Widzę dom. Widzę go.) Jeg leser ei avis. Jeg leser den. (Czytam gazetę. Czytam ją.)

Zaimek DEM w 3 osobie liczby mnogiej odnosi się zarówno do rzeczy jak i ludzi. Jeg hører på Jan og Olaf. Jeg hører på dem. (Słucham Jana i Olafa. Słucham ich.) Jeg leter etter ei avis og ei ordbok. Jeg leter etter dem. (Szukam gazety i słownika. Szukam ich.)

Również w tym przypadku występuje forma grzecznościowa pisana wielką literą – DEM. Kan jeg hjelpe Dem? (Czy mogę Pani/Panu/ Państwu pomóc.)