Przejdź do zawartości

Aneks:Język litewski - liczebniki

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Liczebniki główne

[edytuj]

Niestety, i liczebniki główne odmieniają się przez przypadki.

  • liczebnik vienas / viena (jeden / jedna) odmienia się tak jak przymiotnik.
  • liczebniki od keturi (cztery) do devyni (dziewięć) również odmieniają się jak przymiotniki miękkie przez przypadki i rodzaje, z tym że w bierniku rodzaju męskiego przyjmują końcówkę -is (np. keturi – keturių – keturiems – keturis itd., keturios – keturių – keturioms – keturias itd.).
  • liczebniki od vienuolika do devyniolika (11 – 19) odmieniają się podobnie jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego (bez względu na rodzaj określanego rzeczownika). Akcent tych liczebników jest stały.
  • liczebniki šimtas (sto) i tūkstantis (tysiąc) odmieniane są rzeczownikowo.
  • liczebniki dešimt (dziesięć) i zakończone na -dešimt (-dziesiąt) mogą być albo nieodmieniane w ogóle albo deklinowane jak rzeczowniki żeńskie zakończone na -'i's.
  • liczebniki du / dvi (dwa / dwie) oraz trys (trzy) odmieniają się w sposób przedstawiony poniżej. Liczebnik trys odmienia się (z wyjątkiem biernika i miejscownika) niezależnie od rodzaju określanego rzeczownika. W sposób identyczny jak du, dvi odmieniają się również liczebniki abu, abi (oba, obie).
  du (dwa) dvi (dwie) trys (trzy)
M. du dvi trys
D. dviejų dviejų trijų
C. dviem dviem trims
B. du dvi tris (tri)
N. dviem dviem trimis
Msc. dviejuose dviejose trijuose (trijose)

Liczebniki główne od 1 do 20 łączą się w języku litewskim:

  • z mianownikiem liczby pojedynczej dla 1, czyli vienas metras (jeden metr),
  • z mianownikiem liczby mnogiej dla liczb od 2 do 9, czyli du metrai (dwa metry), trys metrai (trzy metry), ale i penki metrai (pięć metrów), devyni metrai (dziewięć metrów),
  • z dopełniaczem liczby mnogiej dla innych liczb, czyli dešimt metrų (dziesięć metrów), penkiolika metrų (piętnaście metrów), dvidešimt metrų (dwadzieścia metrów)

Dla pozostałych liczebników reguły są analogiczne, z tym że należy zwracać uwagę na ostatnią cyfrę liczby, czyli trisdesimt metrų (trzydzieści metrów), trisdesimt vienas metras (trzydzieści jeden metrówuwaga: liczba pojedyncza), šimtas keturi metrai (sto cztery metry), tūkstantis vienuolika metrų (tysiąc jedenaście metrów).

Liczebniki zbiorowe

[edytuj]

W języku litewskim liczebniki zbiorowe odnoszą się jedynie do rzeczowników nie posiadających liczby pojedynczej. Inaczej jest w języku polskim, gdyż mówimy np. dwoje drzwi, ale i dwoje dzieci. Litwini używają zresztą tych liczebników najczęściej ze słowem metai (rok), które nie ma liczby pojedynczej, np. dveji metaidwa lata.

Poszczególne liczebniki zbiorowe zaprezentowane są na dole tej strony. Odmieniane są jak przymiotniki w liczbie mnogiej.

Liczebniki porządkowe

[edytuj]

Liczebniki porządkowe odmieniane są jak przymiotniki. Mogą one przyjmować również formę określoną, spotykaną często w datach, np. vasario šešioliktoji (szesnasty lutego), septyniasdešimt aštuntieji metai (rok siedemdziesiąty ósmy).

A oto pełny wykaz liczebników głównych, zbiorowych i porządkowych:

Liczba Liczebnik główny Liczebnik zbiorowy Liczebnik porządkowy
1 vienas / viena vieneri pirmas
2 du / dvi dveji antras
3 trys treji trečias
4 keturi / keturios ketveri ketvirtas
5 penki / penkios penkeri penktas
6 šeši / šešios šešeri šeštas
7 septyni / septynios septyneri septintas
8 aštuoni / aštuonios aštuoneri aštuntas
9 devyni / devynios devyneri devintas
10 dešimt dešimt dešimtas
11 vienuolika Patrz

liczebniki główne!

vienuoliktas
12 dvylika dvyliktas
13 trylika tryliktas
14 keturiolika keturioliktas
15 penkiolika penkioliktas
16 šešiolika šešioliktas
17 septyniolika septynioliktas
18 aštuoniolika aštuonioliktas
19 devyniolika devynioliktas
20 dvidešimt dvidešimtas
21 dvidešimt vienas dvidešimt pirmas
30 trisdešimt trisdešimtas
40 keturiasdešimt keturiasdešimtas
50 penkiasdešimt penkiasdešimtas
60 šešiasdešimt šešiasdešimtas
70 septyniasdešimt septyniasdešimtas
80 aštuoniasdešimt aštuoniasdešimtas
90 devyniasdešimt devyniasdešimtas
100 šimtas šimtas
1000 tūkstantis tūkstantas

Wykaz liczebników

[edytuj]
Zobacz więcej w osobnym artykule: Litewski - Liczby

Źródła

[edytuj]