Przejdź do zawartości

przedni

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Wersja z dnia 10:18, 23 wrz 2023 autorstwa Tsca (dyskusja | edycje) (dodano duński: (1.1) forrest)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
wymowa:
IPA[ˈpʃɛdʲɲi], AS[pšedʹńi], zjawiska fonetyczne: zmięk.utr. dźw. ?/i
znaczenia:

przymiotnik relacyjny

(1.1) znajdujący się na przodzie
(1.2) przest. idący lub stojący na przedzie

przymiotnik jakościowy

(2.1) przest. bardzo dobry
(2.2) przest. wyróżniający się, przodujący w czymś
odmiana:
(1.1-2)
(2.1-2)
przykłady:
(1.1) Wicher zdruzgotał nam reje, poszarpał w szmaty wszystkie żagle, a na koniec strzaskał maszt przedni.[1]
(1.1) Przednią lewą nogę podniósł, odwrócił śliczną głowę z rożkami i uważnie nasłuchiwał[2]
(1.2) Niech przynajmniej przednia straż ma dowódcę.[3]
(2.1) Otóż, można zeń przyrządzać przedni napój na pobudzenie witalności.[4]
(2.2) Pan Zagłoba wpadł w humor przedni, nikogo do głosu nie dopuścił.[5]
składnia:
kolokacje:
(1.1) przednia szyba • przedni ząb • przedni napęd / zderzak • przednie koło • przednia łapa / noga
(1.2) przednia straż
(2.1) przednie wino • przedni trunek • przednie towarzystwo • przednia jakość • przednia zabawa • przednia sztuka
(2.2) orzeł przedni
synonimy:
(1.1) frontowy
(2.1) wyborny, świetny
(2.2) wyjątkowy, świetny
antonimy:
(1.1-2) tylny
(2.1) lichy, marny, kiepski
(2.2) pospolity
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. przód m, przodeczek m, przodkini ż, przodek m, przodownictwo n, przodownik m, przodowniczka ż, przodownica ż, przodowanie n, przednik m, poprzedzanie n, poprzedzenie n, wyprzedzanie n, wyprzedzenie n, przedniość ż, uprzedzanie n, uprzedzenie n, poprzednik m, poprzedniczka ż, przodowy m
czas. przodować ndk., poprzedzać ndk., poprzedzić dk., wyprzedzać ndk., wyprzedzić dk., uprzedzać ndk., uprzedzić dk.
przym. uprzedni, przodowy, przodkowy, przodowniczy, poprzedni
przysł. przednio, uprzednio, naprzód, wprzódy, nasamprzód
przyim. przed, przed-
tem. słow. przed-, przede-, przodo-
wykrz. naprzód
związki frazeologiczne:
przedni myśliwiec na derkaczeprzednie nogi białe, biała łysina, jeśli koń dobry, wielka nowinaneprawy handel prowadzi, kto ziarno przednie zachowawszy, plewą kupczy
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Daniel Defoe, Przypadki Robinsona Cruzoe, tłum. Władysław Ludwik Anczyc.
  2. S. Żeromski, Popioły.
  3. B. Prus, Faraon.
  4. Diariusz medyczny z wyprawy wiedeńskiej.
  5. H. Sienkiewicz, Potop.