śledź

Podobna pisownia: slédz

śledź (język polski)[edytuj]

wymowa:: ^?/i, IPA: [ɕlɛʨ̑], AS: [śleć], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) icht. jadalna ryba morska; zob. też śledź w Wikipedii

(1.2) kulin. danie ze śledzia (1.1)

(1.3) daw. środ. więz. stójkowy, policjant^[1]

(1.4) pejor. mieszkaniec Gdyni

(1.5) daw. środ. polit. sędzia śledczy^[2]

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) metalowy klin zakończony haczykiem wbijany w ziemię w celu naciągnięcia linek utrzymujących konstrukcję namiotu

(2.2) gw. lwow. krawat

(2.3) pot. przyjęcie w ostatni wieczór karnawału

(2.4) żegl. jeden z typów trasy regat; zob. też śledź (regaty) w Wikipedii

czasownik, forma fleksyjna

(3.1) 2. os. lp rozk. od śledzić

odmiana:

(1.1-2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	śledź	śledzie
dopełniacz	śledzia	śledzi
celownik	śledziowi	śledziom
biernik	śledzia	śledzie
narzędnik	śledziem	śledziami
miejscownik	śledziu	śledziach
wołacz	śledziu	śledzie

(2.1-4)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	śledź	śledzie
dopełniacz	śledzia	śledzi
celownik	śledziowi	śledziom
biernik	śledź	śledzie
narzędnik	śledziem	śledziami
miejscownik	śledziu	śledziach
wołacz	śledziu	śledzie

(3.1) zob. śledzić

przykłady:: (1.1) Piliśmy piwo i jedliśmy śledzie z koperkiem.; (1.2) Czy lubisz śledzie?; (2.1) Powbijaj porządnie śledzie, żeby nam w nocy namiotu nie porwało.

składnia:

kolokacje:: (1.1) jeść / kroić / moczyć śledzie; (2.1) wbijać śledzie

synonimy:: (1.3) bury^[1], salceson^[1]; (2.3) śledzik, śledziówka

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:: (1.1) pikling

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. śledziówka ż, śledziowce nmos

zdrobn. śledzik m

przym. śledziowy

związki frazeologiczne:: ucho od śledzia • połknąć śledzia • ślepy śledź • jak śledzie w beczce • zjeść śledzia

etymologia:: germ. seld^[3]; (2.3) od ości śledzia (1.1) wywieszanych czasami na drzwiach wejściowych^[4]

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ryby • Indeks:Polski - Jedzenie

tłumaczenia:: (2.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: krawat; (2.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: śledziówka

angielski: (1.1) herring; (1.2) herring; (2.1) tent peg
arabski: (1.1) رنكة ż (ranka), سمك مملح
baskijski: (1.1) sardinzar
białoruski: (1.1) селядзец m
bułgarski: (1.1) херинга ż, селда ż; (2.1) колче (за палатка) n
chiński standardowy: (1.1) 鲱鱼 (fēiyú); (2.1) 帐篷桩 (zhàngpeng zhuāng)
chorwacki: (1.1) haringa ż; (2.1) klin (za šator) m
czeski: (1.1) sleď m; (2.1) stanový kolík m
duński: (1.1) sild w; (1.2) sild w; (2.1) pløk w, teltpløk w
esperanto: (1.1) haringo
estoński: (1.1) heeringas; (2.1) telgivai
fiński: (1.1) silli; (2.1) telttakiila
francuski: (1.1) hareng m; (2.1) piquet m
hiszpański: (1.1) arenque m; (2.1) estaquilla ż, estaca (de la tienda) ż
ido: (1.1) haringo
indonezyjski: (1.1) ikan haring; (2.1) patok kemah
islandzki: (1.1) síld ż
japoński: (1.1) 鰊 (ニシン, nishin); (2.1) ペグ (pegu)
jidysz: (1.1) הערינג m (hering)
kaszubski: (1.1) slédz m
kataloński: (1.1) areng m; (2.1) estaca (de la tenda) ż
koreański: (1.1) 청어
litewski: (1.1) silkė ż; (2.1) palapinės kuoliukas m
luksemburski: (1.1) Héierenk m; (2.1) Piquet m
łaciński: (1.1) clupea harengus
łotewski: (1.1) siļķe ż; (2.1) telts mietiņš m
macedoński: (1.1) харинга ż (haringa)
niderlandzki: (1.1) haring m; (2.1) tentharing m
niemiecki: (1.1) Hering m; (2.1) Hering m, Zeltpflock m
norweski (bokmål): (1.1) sild; (2.1) teltplugg m
nowogrecki: (1.1) ρέγκα ż (régka), ρέγγα ż (rénga); (2.1) πάσσαλος m, παλούκι n
portugalski: (1.1) arenque m; (2.1) estaca (da tenda) ż
rosyjski: (1.1) сельдь ż, селёдка ż; (2.1) колышек m
rumuński: (1.1) hering m, scrumbie ż; (2.1) cui de cort n
serbski: (1.1) харинга / haringa ż
słowacki: (1.1) sleď m; (2.1) stanový kolík m
słoweński: (1.1) sled m; (2.1) klin za šotor m
szwedzki: (1.1) sill w; (2.1) tältpinne w
turecki: (1.1) ringa; (2.1) çadır kazığı
ukraiński: (1.1) оселедець m; (2.1) кілочок для намету m
węgierski: (1.1) hering; (2.1) sátorcövek
wietnamski: (1.1) cá trích; (2.1) cọc lều
wilamowski: (1.1) hjeriḱ m, hjēriḱ m, hierig m, hjerik m; (2.1) hjeriḱ m, hjēriḱ m, hierig m, hjerik m
włoski: (1.1) aringa ż; (2.1) picchetto da tenda m

źródła:

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Słowniczek gwary więziennej, „Język Polski” nr 10/1913, s. 297.
↑ Mieczysław Karaś, Kilka uwag o polskiej gwarze partyjnej przed pierwszą wojną światową, „Język Polski” nr 1/1951, s. 22.
↑ Hasło „śledź” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
↑ Hasło „śledź” w: Ostatki w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 273.

[SGW-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Słowniczek gwary więziennej, „Język Polski” nr 10/1913, s. 297.

[2] Mieczysław Karaś, Kilka uwag o polskiej gwarze partyjnej przed pierwszą wojną światową, „Język Polski” nr 1/1951, s. 22.

[3] Hasło „śledź” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.

[4] Hasło „śledź” w: Ostatki w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 273.

[1]

[2]

[3]

[4]