łaźbić

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

łaźbić (język polski)[edytuj]

łaźbiący (1.1) bartnik
wymowa:
[uwaga 1] IPA[ˈwaʑbʲiʨ̑], AS[u̯aźbʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk. ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) daw. podbierać miód i wosk z barci[1], zostawiając pszczołom tyle, ile potrzeba im do przezimowania[2]; ogólniej oporządzać pszczoły na zimę[3]; zob. też łaźbić w Encyklopedii staropolskiej
odmiana:
(1.1) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Bartnik od rana łaźbił gdzieś w lesie.
(1.1) Dosyć tylko raz do roku pszczoły łaźbić.[2]
(1.1) cokoli bywało, żył jako drzewniej, gaił na chyże, łaźbił szmery, dzierżał mrzeżę, w łomcy łowce dzielił; jegdy zasie pożeźcą, albo z chlebojedźce i uczęstniki swymi bieżał kędykole, chąśbą ni łupem nie gardził.[4] (sic!)
składnia:
kolokacje:
(1.1) łaźbić pszczoły
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. łaźbienie n, łaźbiny nmos, łaźbiec m, łaźbień m, leziwo n
czas. wyłaźbić dk.
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. łaz[2]; wyraz pochodzi od sposobu wchodzenia bartnika na drzewo bartne za pomocą leziwa, czyli powroza zaopatrzonego w ławeczkę[5]; ławeczka taka to też łaźbień
uwagi:
  1. jeśli nie zaznaczono inaczej, jest to wersja odpowiadająca współczesnym standardom języka ogólnopolskiego
tłumaczenia:
źródła:
  1. Słownik języka polskiego, red. Witold Doroszewski, t. IV, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1958–1969, s. 287.
  2. 2,0 2,1 2,2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „bartnictwo” w: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900–1903.
  4. …cokolwiek bywało, żył jak dawniej, drzewo na chatę gromadził, podbierał pszczoły, sieć w ręku trzymał, w lesie zdobycz myśliwską z towarzyszami dzielił; gdy zaś jako podpalacz, albo z czeladzią kędykolwiek przechodził, kradzieżą ani łupem nie gardził. (średniowieczna staropolszczyzna)
  5. Janina Leskiewicz, Zarys historii gospodarstwa wiejskiego w Polsce, Instytut Kultury Materialnej, Instytut Historii PAN, Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, Warszawa 1964, s. 368