siekiera

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

siekiera (język polski)[edytuj]

siekiera (1.1)
wymowa:
IPA[ɕɛ̇ˈcɛra], AS[śėḱera], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) ręczne narzędzie do obróbki drewna, składające się ze stalowego obucha w kształcie klina oraz osadzonego w nim drewnianego styliska
odmiana:
(1.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) stylisko / rękojeść / obuch / toporzysko / ostrze / klin siekiery • rąbać / narąbać / porąbać / robić siekierą • ostrzyć / naostrzyć / tępić / stępić siekierę • siekiera tulejowapaść pod siekierą
synonimy:
(1.1) topór; gw. rąbanica
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) narzędzie
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
(1.1) obuch, trzonek, ostrze, klin
wyrazy pokrewne:
rzecz. siekierezada ż, siekiernik m, siekiernica ż, Siekierki nmos, Siekierczyn m, Siekierczyna ż, Siekierno n, Siekiernik m, Siekierz m, Siekiersk m
zdrobn. siekierka ż, siekiereczka ż
przym. siekierowy, siekierkowy
związki frazeologiczne:
można by siekierę zawiesić w powietrzu / smrodu tyleż, siekierę by mógł zawiesićkoń bosy na lód, but dziurawy na błoto, tępa siekiera na drwa – niebezpieczni sąbyle siekiera w ręku, to głód nie dokuczyporzucił jak złą siekierę na natoniuodbieżeć jako siekiery na natoniuz siekierą na osyjak siekiera bez klina, tak obiad bez winaniech pan panem będzie, a z wygodą sługa, Bartosz do siekiery, a Maciek do pługagdy Bóg zechce, to i siekiera pod ławą zapieje / jak Pan Bóg dopuści, to siekiera pod ławą zaszczekapływać siekierązła siekiera nie utonienajgorsza siekiera u kowalai najostrzejsza siekiera sama nie rąbiesiedzieć jak pod siekierąnie raz siekierą, gdy dąb chcesz zwalićpomiędzy dwoma, siekiera zginęłaostry jak żydowska siekieraprzyganiała siekiera gracyrąbać, jak cieśla siekierąbieda, siekierą by jej nie urąbałbiegać za kimś z siekierą
etymologia:
(1.1) łac. securis lub pol. siekać[1]
uwagi:
zob. też siekiera w Wikipedii
zob. też siekiera (narzędzie) w Wikicytatach
(1.1) por. topór • toporek • berdysz • ciupaga • labrys • halabarda • tomahawk • czekan • fasces • ono
tłumaczenia:
źródła:
  1. Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, PWN, Warszawa 2007, s. 189.