po polskiemu

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

po polskiemu (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[ˌpɔ‿pɔlˈsʲcɛ̃mu], AS[po‿polsʹḱmu], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.zestr. akc.akc. pob.
znaczenia:

fraza przysłówkowa

(1.1) iron. pot. używając języka polskiego z rażącymi błędami[1][2][3]
(1.2) iron. pot. w sposób przypisywany Polakom
(1.3) żart. pot. w prosty sposób, tak żebykażdy głupizrozumiał[4]
(1.4) gw. (Górny Śląsk) po polsku[5]
odmiana:
(1.1-4) nieodm.
przykłady:
(1.1) Jeśli bowiem ktoś (z przeróżnych powodów, w tym obiektywnych) mówi niezbyt poprawnie, „po polskiemu" (…)[6]
(1.1) (…)nadchodzące z zewnątrz korespondencje polskie napisane były najczęściejpo polskiemu”, a nie po polsku (…)[7]
(1.1) Myśmy dwa polskie pisarze, więc czemu Pan tu nie mówi do mnie czysto po polskiemu?[8]
(1.2) (…) oczywiście może się zdarzyć że to się skończy znowu po polskiemu, czyli dobry pomysł zostanie powyginany tak, że będzie przypominał swoją parodię.[9]
(1.2) Bo nie będę gotować po polskiemu, czyli na tony, bo mam za małą lodówkę, by pomieścić to, co niezjedzone.[10]
(1.3) Jeśli nam jak głupim dzieciom nie wytłumaczy po prostu, „po polskiemu”, bez wygibasów[4]
(1.4) Teraz i berkmon to się musi nauczyć gadać po polskiemu, bo je za dużo goroli.[5]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) fatalną polszczyzną, w łamanej polszczyźnie
(1.3) prosto, pot. łopatologicznie
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. polskawy
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1-3) Słowo polski w tym zwrocie jest celowo błędnie odmienione. Poprawnie zwrot ten powinien brzmieć: po polsku, z przymiotnikiem polski odmienionym według archaicznej deklinacji (lp C. polsku), nie występującej już poza konstrukcją po + -u[11]. Użycie w tym kontekście współczesnej formy celownika, polskiemu, jest celowym błędem, oddającym ironicznie jakość opisywanej polszczyzny. Zwrot po polskiemu zwykle jest ujmowany w cudzysłowy, dla podkreślenia dystansu autora od zawartego w nim błędu.
tłumaczenia:
źródła:
  1. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Komisja Językowa: Rozprawy, Tomy 18-21, Zakład im. Ossolinskich, 1972, str. 120.
  2. Jan Miodek: Jaka jesteś, polszczyzno?, Z Prac Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1996, ISBN 8370910254, 9788370910259, str. 98.
  3. Anna Cegieła, Andrzej Markowski: Z polszczyzną za pan brat, Iskry 1982, str. 243, ISBN 320704014, 9788320704013.
  4. 4,0 4,1 Agnieszka Stawiarska: Gombrowicz w przedwojennej Polsce, Wydawnictwo Literackie, 2001, str. 120.
  5. 5,0 5,1 Monika Kresa, Halina Karaś (red.) Dialekt śląski - Śląsk środkowy - Tekst gwarowy - Halemba 2.
  6. Stanisław Kwiatkowski: Na trzy fronty, Refleksje i Poglądy, Książka i Wiedza, 1987, ISBN 8305119165, 9788305119160, str. 11.
  7. Michał Jagosz (red.): Materiały XXI sesji Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie, 23-26 września 1999 r, wyd. Fundacja Jana Pawła II, 1999, str. 175.
  8. Tadeusz Żeleński, Witold Noskowski, Szopka krakowska „Zielonego balonika,”: wykonana po raz pierwszy „W jamie Michalikowej,” dnia 5 stycznia 1911 roku, wyd. S. A. Krzyżanowski, 1912, str. 45.
  9. Źródło: Internet.
  10. Źródło: Internet.
  11. Ida Kurcz, Andrzej Lewicki, Jadwiga Sambor, Krzysztof Szafran, Jerzy Woronczak: Polszczyzna lat sześćdziesiątych, str XV.