choćby
choćby (język polski)[edytuj]
- znaczenia:
spójnik
- (1.1) spójnik wzmacniający treść zdania nadrzędnego i komunikujący, że sytuacja podana w zdaniu podrzędnym nie będzie miała lub nie powinna mieć wpływu na realizację zdania nadrzędnego
- (1.2) spójnik wyrażający lekceważenie mówcy wobec określonego wyboru i jednocześnie sugerujący jedną z opcji
partykuła
- (2.1) partykuła wskazująca na dolne ograniczenie jakiejś wielkości lub intensywności jakiegoś zjawiska
- (2.2) partykuła sugerująca, że dołączany składnik jest tylko jednym z wielu możliwych przykładów lub opcji
- przykłady:
- (1.1) Choćby cię smażyli w smole, nie mów bracie, co jest w szkole.
- (1.1) Choćbyśmy na rzęsach stawali, i tak ich nie dogonimy.
- (1.2) Kupisz lepszy wszędzie, choćby i na bazarze.
- (2.1) Chciałbym zarabiać choćby połowę tego co on.
- (2.1) Powinieneś ustąpić jej w jednej choćby kwestii, żeby nie poczuła się urażona.
- (2.1) Pożycz mi choćby stówę!
- (2.1) Jeśli ten chłopak choćby dotknie mojej córki, przetrzepię mu skórę!
- (2.2) Pogadajcie choćby o pogodzie.
- (2.2) Niestety nie wszyscy są kulturalni, weźmy choćby twojego sąsiada.
- składnia:
- (1.1) Dołącza zdanie podrzędne z czasownikiem w czasie przeszłym. Końcówka czasownika dołączana jest w 1. i 2. os. lp i lm do choćby.
- (1.2) Dołącza składnik do zdania. Zwykle w zdaniu nadrzędnym jest czasownik w trybie przypuszczającym lub rozkazującym.
- (2) Występuje zwykle bezpośrednio przed wyrażeniem, do którego się odnosi, niekiedy tuż za nim.
- synonimy:
- (1.1) nawet gdyby, nawet jeśli, chociażby
- (1.2) chociażby
- (2.1) przynajmniej, co najmniej
- (2.2) na przykład
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- (1.1) choćby się waliło i paliło • choćby się mury waliły • choćby pioruny biły • choćbyśmy na rzęsach stawali
- (1.2) po nas choćby potop
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- (2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: przynajmniej
- (2.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: na przykład
- angielski: (1.1) even if, even though; (1.2) even, say; (2.1) even, if only, as much as; (2.2) for instance, say
- łaciński: (1.1) ut, si, etsi, tametsi; (2.1) denique, saltem, utque, dumtaxat; (2.2) vel, velut, veluti
- niemiecki: (1.1) wenn auch; (1.2) wenn auch; (2.1) wenigstens, wenn auch nur; (2.2) beispielweise
- źródła:
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
