Tatry

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Tatry (język polski)[edytuj]

Tatry (1.1)
wymowa:
IPA[ˈtatrɨ], AS[tatry] ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

(1.1) geogr. góry w Polsce i Słowacji; zob. też Tatry w Wikipedii
odmiana:
(1.1) blp[1],
przykłady:
(1.1) Na szczytach Tatr, w dolinach Tatr / Mrok szary i ulewa[3].
(1.1) oni jak halny wiatr w Tatrach, któremu dobrze jest na iglicach szczytów i dobrze w padołach niziny[4].
składnia:
kolokacje:
(1.1) Niżne TatryTatry BielskieTatry Wysokie
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
(1.1) Karpaty
meronimy:
(1.1) Tatry Wschodnie, Tatry Zachodnie
wyrazy pokrewne:
rzecz. tatrzańskość ż, tatrzanka ż, taternictwo n, taternik m, taterniczka ż, tatryt mrz, tatra ż
przym. tatrzański, taternicki, taterniczy, tatrytowy
przysł. tatrzańsko
związki frazeologiczne:
etymologia:
Być może od powtórzenia prasł. *ter- (wierzch, szczyt) w formie *trtr- lub od prasł. *ter- (skała, urwisko). Inna hipoteza wskazuje na galijskie (celtyckie) *tertaro- lub *tertero- poprzez franc. tertre (wzgórze)[5], a jeszcze inna na greckie Τάρταρος, które pierwotnie oznaczało otchłań[6].
Istnieje także hipoteza, że początkowo nazwa Tatry oznaczała po prostu góry, szczyty[7]. Niektórzy próbują też łączyć etymologicznie ze słowem Tatry nazwę wyżyny górskiej w Hercegowinie – Trtra[8].
uwagi:
Nazwa Tatry jest znana – w dzisiejszej postaci – od XIII wieku. Wcześniej, w X i XI w., pojawiała się jako Triti, Tritri, Trytri[9]. Później najprawdopodobniej istniała forma Tartry, w której z czasem zanikło podwójne r[10].
tłumaczenia:
źródła:
  1. Potencjalną formą M. lp mogłaby być Tatra; zobacz też: Zapytania i odpowiedzi; „Poradnik Językowy” nr 5/1901, s. 70.
  2. W dawnych tekstach (np. Staszica czy Goszczyńskiego) pojawiała się forma Tatrów; jest ona jednak oceniana jako niepoprawna; zobacz też: Zapytania i odpowiedzi; „Poradnik Językowy” nr 5/1901, s. 70.
  3. A. Asnyk, Ulewa.
  4. Stefan Żeromski, Róża.
  5. Maria Malec, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13857-2, s. 242-243.
  6. Jan Rozwadowski, Tatry, „Język Polski” nr 1/1914, s. 14.
  7. Juliusz Zborowski, Przyczynek do pochodzenia nazwy Tatr (a), „Język Polski i Poradnik Językowy” nr 1/1916, s. 17.
  8. Jan Rozwadowski, Przyczynek do pochodzenia nazwy Tatr (b), „Język Polski i Poradnik Językowy” nr 1/1916, s. 17.
  9. Jan Rozwadowski, Tatry, „Język Polski” nr 1/1914, s. 12.
  10. Jan Rozwadowski, O zjawiskach i rozwoju języka. O rozwoju fonetycznym (ciąg dalszy), „Język Polski i Poradnik Językowy” nr 3/1916, s. 87.

Tatry (język czeski)[edytuj]

Tatry (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński, liczba mnoga, nazwa własna

(1.1) geogr. Tatry
odmiana:
(1.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. tatranský
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

Tatry (język słowacki)[edytuj]

Tatry (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński, liczba mnoga, nazwa własna

(1.1) geogr. Tatry[1]
odmiana:
(1.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) Belianske TatryTatry BielskieNízke TatryTatry NiżneVysoké TatryWysokie Tatry (miasto) • Vysoké TatryTatry Wysokie (pasmo górskie)
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. tatranka ż
przym. tatranský
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Pravidlá slovenského pravopisu, red. M. Považaj, Veda, Bratysława 2013 (wydanie IV), ISBN 978-80-224-1331-2.